BM-30 Smerč
BM-30 Smerč (rus. Smerč, "Vihor") ili 9A52-2 Smerč-M je sovjetski teški višecevni bacač raketa. Sistem je napravljen u cilju uništavanja žive sile, oklopljenih vozila, neoklopljenih meta u koncentracionim područjima, artiljerijskih baterija, komandnih štabova i skladišta minicije. Sa njegovim razvojem započelo se u ranih 1980-ih, a u službenu upotrebu sovjetske vojske ušao je 1989. godine. Kada je prvi put saznalo za njega na Zapadu 1983. godine, dobi je njihovu kodnu oznaku MRL 280mm M1983. Očekuje se da će ga u naoružanju zameniti novi sistem 9A52-4 Tornado. Osnovno naoružanje čini raketa kalibra 300 mm. Broj nosača raketa koji se koriste zavisi od modela. Minimalan domet ovih raketa je 20, a maksimalan 90 kilometara. Ovaj sistem je izvezen i u više zemalja, među kojima u Kinu, Indiju i Kuvajt.
BM-30 Smerč na Paradi pobede u Moskvi 2005. godine | |
| Namjena | višecevni bacač raketa |
| Zemlja porijekla |  Sovjetski Savez
|
| Proizvodnja | 1983. |
| Uveden u uporabu | 1987. |
| Dužina | 12,1 m |
| Širina | 3,05 m |
| Visina | 3,05 m |
| Težina | 43,7 t |
| Posada | 3 |
| Osnovno naoružanje | Rakete 9M55 kalibra 300 mm |
| Pogon | V12 dizel motor |
| Brzina | 60 km/h (na putu) 35 km/h (na terenu) |
| Doseg | 850 km |
Komponente uredi
Glavni delovi RSZO 9K58 "Smerč" sistema su:
- Rakete 9M55 ili 9M528 (u kontejnerima);
- BM 9A52-2 lansirno vozilo;
- TZM 9T234-2 vozilo za punjenj sa 850 kg teškim kranom i 12 rezervnih raketa;
- Automatski sistem kontrole vatre kojim je opremljeno komandno mesto 1K123 ;
- Vozilo za održavanje PM-2-70 MTO-V;
- Komplet arsenala opreme 9F819;
- Trenažni objekti (za simulaciju) 9F827 i 9F840.
Raketama kalibra 300 mm dometa 70 i 90 km kao različitim bojevim glavama razijanim speciljalno za VBR sistem Smerč.
Vozilo 9A52-2 sa automatizovanim sistemom osiguranja:
- Plasiranje vatre sa neutvrđenih pozicija;
- Mogućnost pomeranja (podizanja-spuštanja) lansirnih cevi sa konejerima, dok se posada nalazi u kabini, bez upotrebe ključnih tačaka;
- nezavisno pokretanje lansirnih cevi sa kontejnerima po uzdužnoj osi uspomoć specijalnih ležajeva;
- Vizualni prikaz položaja lansirnih cevi pomoću grafičkog, putanje kretanja vozila, lokaciju kao i tačku odredišta kao i pravac kretanja vidljiv na video terminalu;
- Unapređenja na ovom raketnom sistemu izvođena su radi poboljšanja njegove bezbednosti, kako bi se povećala brzina dejstvovanja is sklanjanja sa bojišta, a samim tim skratilo vreme izloženosti;
- unapređena je udobnost u kabini za upravljača sistema, naročito u nepovoljnim vremenskim uslovima, kao i u noćnim uslovima;
- unapređena je samostalnost rada zahvaljujući navigacionom sistemu i opremi za pretraživanje, koja omogućava vozilu iznenadnu promenu pozicije za gađanje i autonomno kretanje;
- smanjenje borbene posade.
Glavne karakteristike uredi
- Šasija: MAZ-543M ili MAZ-79111
- Vreme pripreme za paljbu: 3 min
- Vreme napuštanja položaja: 2 min
- Brzina paljbe
- Trajanje punog plotuna: 12 raketa za 38 sekundi
- Trajanje punjenja: 20 min
Vrste raketa uredi
| Verzija | Raketa | Bojeva glava | Vreme za samouništenje | Domet | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ime | Tip | Težina | Dužina | Masa | Kasetna | Min. | Maks. | |
| 9M55K | kasetna municija, protiv-pešadijska | 800 kg | 7,6 m | 243 kg | 72 × 1,75 kg, svaka sa po 96 parčadi (4,5 g svaka) | 110 sek | 20 km | 50 km |
| 9M55K1 | kasetna municija, samovođena AT mina | 243 kg | 5 × 15 kg | |||||
| 9M55K4 | kasetna municija, AT mina | 243 kg | 25 × 5 kg mina | 24 sata | ||||
| 9M55K5 | parčadno eksplozivna | 243 kg | 646 × 0.25 kg (do 120 mm RHA) | 260 sek | ||||
| 9M55F | odvojiva visoko-ekspl. parčadna | 258 kg | ||||||
| 9M55C | termobaričko | 243 kg | ||||||
| 9M528 | visoko-ekspl. parčadna | 815 kg | 243 kg | 25 km | 90 km | |||
Verzije uredi
.jpg)
- 9A52-4, laka verzija, za vazdušni transport na kamionu Kamaz-6350 sa modularnim 6-cevnim raketnim pakovanjem, predstavljen 2007.
- 9A52-2T, izvozna verzija, bazirana na kamionu Tatara T816 10x10
Operativna upotreba uredi
Prva potrvđena borbena upotreba smerča dogodila se u dva rata iz 2014. godine. Sirijska vojska koristila ga je protiv salafističkih pobunjenika 2014. godine za vreme Sirijskog građanskog rata. Korišćen je u Ukrajini od strane vladinih snaga u borbi protiv proruskih snaga iz istočne Ukrajine, tj. Donjecke i Luganske narodne republike.
Korisnici uredi
Azerbejdžan: 12
Alžir: 18
Belorusija: 40
Venecuela: 12
Gruzija: 3
Indija: 42
Kazahstan: 6 – 15
Kina: proizvodi se pod nazivom PHL-03
Kuvajt: 27
Ujedinjeni Arapski Emirati: 6
Peru: 10 – 25
Rusija: 106
Turkmenistan: 6 – 8
Ukrajina: 80
Povezano uredi
Vanjske veze uredi
- 9A52-2 BM-30 Smerch na stranicama FAS-a
- BM-30 Smerch 9K58 na stranicama Army Recognition
- BM-30 Smerch[mrtav link] na stranicama The Brigade (slike)