ŠIPAD
ŠIPAD je jugoslavenska i bosanskohercegovačka kompanija iz oblasti drvne industrije, danas sa sjedištem u Sarajevu.
Austrougarski period
urediNakon Austro-ugarske okupacije Bosne i Hercegovine, njemački industrijalac iz Brandenburga Otto Steinbeis 1892. započeo je eksploataciju šuma na području Bosanske Krajine. Godine 1900. protokoliše kao novu firmu Bosanska šumska industrija - akcionarsko društvo - Steinbeis (Bosnische Forstindustrie Aktiengesellschaft - Otto von Steinbeis) sa sjedištem u Drvaru.[1] U preduzeću je ubrzo bilo zaposleno oko 2800 radnika.
Firma je za svoje potrebe izgradila značajnu mrežu željezničkih pruga, sa većim brojem stanica, koje su vremenom prerasle u prava naselja sa nekoliko stotina, pa i hiljada stanovnika: Oštrelj, Srnetica, Potoci (Klekovača), Mijačica ([[Grmeč]). Pruga je išla do Knina, Prijedora i Jajca, u kojem i danas postoji željeznička stanica kao nacionalni spomenik kulture.[2] Zgrada stare željezničke stanice u Sanskom Mostu je iz istog vremena i takođe je nacionalni spomenik [3]
Jugoslavenski period
urediPoslije Prvog svjetskog rata, u okviru Kraljevine Jugoslavije, kompanija radi pod imenom ŠIPAD (Šumsko industrijsko Privredno Akcionarsko Društvo) i do kraja 1940-tih, prerasta u poznatu i renomiranu kompaniju na domaćem i na stranom tržištu drveta. Veličina kompanije, njen način rada i stručna organizacija, dobar menadžment, specijalni način sortiranja proizvoda i kvalitet robe marke ŠIPAD su bili priznati i cijenjeni. U tom periodu ŠIPAD je izvozio oko 150.000 m2 rezane drvene građe iz Bosne i Hercegovine.
Devetog marta 1948. godine, rješenjem Vlade Narodne Republike Bosne i Hercegovine osnovano je samostalno preduzeće ŠIPAD za izvoz drveta i proizvoda od drveta. Obnovljeni su kapaciteti za proizvodnju i preradu drveta, koji su odigrali značajnu ulogu u obnovi i ubrzanom razvoju NR Bosne i Hercegovine i zemlje u cjelini, jer su drvo i proizvodi od drveta služili za izgradnju zemlje, dok je njihovim izvozom plaćan uvoz neophodne opreme za privredu u cjelini.
U doba samoupravljanja postaje SOUR (Složena organizacija udruženog rada) i najveća kompanija za trgovinu proizvodima od drveta i preradu drva, jer čini preko 80% šumarstva i prerade drveta u SRBiH. U svom sastavu Sour je imao 25 radnih organizacija (RO) sa 239 OOUR-a i 29 radnih zajednica, te ŠIPAD - BANKU, u kojima ukupno radi 84.500 radnika, kako u Bosni i Hercegovini tako i u bivšoj Jugoslaviji. Reputacija kompanije i njena tržišna pozicija u zemlji i inostranstvu izgrađena je zahvaljujući bogatoj tradiciji, širokoj prodajnoj mreži (oko 200 vlastitih prodajnih objekata i 170 unajmljenih objekata), stalnoj vezi sa 191 proizvođačem iz oblasti šumarstva, prerade drveta i proizvodnje namještaja unutar velike ŠIPAD porodice u Bosni i Hercegovine, kroz poslovne veze sa drugim industrijama u bivšoj Jugoslaviji i inostranstvu i zahvaljujući svojim kvalificiranim kadrovima. Jedno vrijeme bio je najveći evropski izvoznik namještaja u SAD i Australiju.[4]
Završtkom rata u Bosni i Hercegovini, 1999 reorganizovan je u dioničko društvo sa sjedištem u Sarajevu.[5]
Reference
uredi- ↑ „Nastanak i razvojini put Šipad-a”. Arhivirano iz originala na datum 2016-03-03. Pristupljeno 2. 3. 2016.
- ↑ „Nacionalni spomenik kulture”. Arhivirano iz originala na datum 2016-04-01. Pristupljeno 2. 3. 2021.
- ↑ „Nacionalni spomenik”. Arhivirano iz originala na datum 2016-03-03 []. Pristupljeno 4. 3. 2016.
- ↑ „Šipad Export-Import”. Arhivirano iz originala na datum 2021-05-02. Pristupljeno 2021-07-04.
- ↑ „Šipad komerc”. Arhivirano iz originala na datum 2015-05-27. Pristupljeno 2. 3. 2021.
