Ziri ibn Atija
Ziri ibn 'Atiyya ibn Abd Allah ibn Tabādalt ibn Muhammad ibn Khazar az-Zanātī al-Maghrāwī al-Khazarī (? - 1001) bio je poglavar berberskog plemena Maghrawa, koji je krajem 10. vijeka kao emir zavladao Fesom i velikim dijelovima današnjeg Maroka, Alžira i Tunisa.
Godine 978. ili 979. je, uz podršku Omejada iz al-Andalusa (današnja Španija) postao poglavarom kraljem Zenata plemena. Deset godina kasnije je za račun omejadskog vezira al-Mansura i kalifa Hišama II pokrenuo pohod na istok, odnosno područje Alžira i Tunisa gdje se lokalni emir Abu al-Bahar odmetnuo od Fatimida. Do godine 991. je uspio osvojiti cijeli Magreb. Međutim, ubrzo je došao u sukob s Omejadima i proglasio se nezavisnim vladarom. 996. je Al-Mansur na njega poslao vojsku, koja ga je nakon dvije godine borbi porazila, a pri čemu je Ziri teško ranjen. Iako je izgubio Fes, uz pomoć Zenata plemena je uspio uništiti ostatke idrisidske dinastije u Tiaretu; potom se povezao s Fatimidima kako bi za njihov račun osvojio Maroko i Alžir. U tome ga je spriječila smrt, koja se tumači kao posljedica rana.
Literatura
uredi- Ibn Abi Zar, Rawd al-Qirtas. Annotated Spanish translation: A. Huici Miranda, Rawd el-Qirtas. 2nd edition, Anubar Ediciones, Valencia, 1964. Vol. 1 ISBN 84-7013-007-2.