Sveti arhijerejski sabor
Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve je najviše jerarhijsko predstavništvo i crkvenozakonodavna vlast, kao i vrhovna sudska vlast u krugu svoje nadležnosti definisane Ustavom Srpske pravoslavne crkve.
Predsjednik Svetog arhijerejskog sabora je patrijarh srpski Porfirije.
Sastav
urediSveti arhijerejski sabor sastavljaju svi eparhijski arhijereji pod predsjedništvom patrijarha.
Sveti arhijerejski sabor može donositi punovažne odluke, izuzev izbora arhijereja, kad je prisutna natpolovična većina svih eparhijskih arhijereja.
Sveti arhijerejski sabor donosi svoje odluke jednoglasno ili većinom glasova. Pri jednakoj podjeli glasova odlučuje glas predsjednika.
Djelokrug
urediSveti arhijerejski sabor:
- tumači pravoslavno crkveno učenje, držeći se pri tome odredaba koje je sveta Crkva na osnovu Svetog pisma i Svetog predanja utvrdila;
- uređuje unutrašnju i spoljašnju misiju Crkve radi utvrđenja, odbrane i širenja pravoslavne vjere i čistote hrišćanskog morala; ustanovljava za to potrebne organe i osniva potrebne zavode, ustanove i udruženja;
- propisuje nastavni plan i programe vjeronauke i stara se o vjersko-moralnom vaspitanju mladeži i vjernih;
- propisuje kvalifikacije kandidata za sve redovne, izvanredne i misionarske crkvene službe;
- osniva bogoslovske i monaške škole;
- uređuje sva obredna pitanja prema opštim crkvenim propisima, a u duhu pravoslavne vjere;
- osniva ustanove i zavode: za izradu crkvenog živopisa i svih crkvenih utvari za izdavanje bogoslužbenih knjiga, za negovanje crkvenog pojanja, kao i druge crkvene potrebe; propisuje pravila za osnivanje crkvenih muzeja, za čuvanje i obnavljanje crkvenih starina i spomenika;
- kanonizuje svetitelje i propisuje službu za njihovo svetkovanje;
- objašnjava kanonskocrkvene propise, opšte obavezne i posebne i izdaje njihove zbornike;
- određuje dužnosti i donosi disciplinske uredbe za sveštenstvo i ostale crkvenojerarhijske organe i službenike;
- propisuje odijelo za više i niže sveštenstvo oba reda;
- propisuje crkvenosudski postupak za sve crkvene sudove;
- izdaje propise u crkveno-bračnim poslovima;
- donosi pravila za život manastirskog i pridvornog monaštva;
- propisuje uputstva za ispovjedničku službu;
- osniva u sporazumu sa patrijaršijskim savjetom ustanove za siročad i nezbrinutu decu sveštenika, kao i ustanove za druge vaspitne i dobrotvorne svrhe;
- nastojava da se odnos Crkve i Države i međusobni odnosi vjera i vjeroispovijesti u Državi pravilno i bez štete po pravoslavnu Crkvu urede;
- uređuje i vodi zvaničnu listu kandidata za arhijerejski čin, i bira između ovih dostojna lica za eparhijske i vikarne episkope;
- bira rektore pravoslavnih bogoslovija i upravnike monaških škola;
- bira u sporazumu sa patrijarhom iz među sveštenih lica glavnog sekretara Svetog arhijerejskog sabora i Svetog arhijerejskog sinoda;
- vodi nadzor nad radom Svetog arhijerejskog sinoda;
- propisuje pravila Sinodalnog fonda i odobrava njegove godišnje predračune rashoda i prihoda i završne račune;
- donosi odluke o razrezu na crkvene opštine, manastire i eparhije u svom djelokrugu u sporazumu sa Patrijaršijskim savjetom, i stara se u sporazumu sa Patrijaršijskim savjetom za podmirenje svih potreba Srpske pravoslavne crkve;
- odobrava pravila udruženja sveštenstva mirskog i monaškog reda, kao i svih drugih udruženja koja rade na korist pravoslavne Crkve, i vodi nad ovima nadzor preko Svetog arhijerejskog sinoda;
- propisuje svoj poslovnik, i odobrava poslovnike i pravila za crkvenojerarhijske organe;
- rešava sukobe nadležnosti između jerarhijskih i crkvenosamoupravnih organa;
- sudi:
- u prvoj i posljednjoj instanciji:
- nesuglasice između arhijereja i Svetog arhijerejskog sinoda, između arhijereja i patrijarha;
- kanonske krivice patrijarha;
- u drugoj i poslednjoj instanciji: sve predmete o kojima je Sveti arhijerejski sinod u prvoj instanciji sudio;
- u prvoj i posljednjoj instanciji:
- ublažava po molbi osuđenog i na obrazložen predlog nadležnog eparhijskog arhijereja, kazne izrečene od Velikog crkvenog suda, pre njihova izvršenja, i to: nz doživotnu zabranu sveštenodejstva, na lišenje svešteničkog čina i na lišenje svešteničkog čina sa isključenjem iz crkvene zajednice;
- vrši i druge poslove koji mu po ovom Ustavu i po crkvenokanonskim propisima spadaju u nadležnost, a nisu ovde pobrojani.