Srpska dobrovoljačka garda

Ne treba izjednačavati sa Srpskom gardom.

Srpska dobrovoljačka garda je bila srpska nacionalistička paravojna formacija koju je za vreme Jugoslovenskih ratova osnovao i predvodio Željko Ražnatović Arkan, usled čega je bila poznata i pod imenom Arkanovi tigrovi ili Arkanovci.

Srpska dobrovoljačka gareda
Српска добровољачка гарда

Zastava Srpske dobrovoljačke garde
Aktivnost 1990 - 1996 (postala deo JSO)
Država  Srbija
 Republika Srpska
Republika Srpska Krajina
Vid vojske Jedinica za Specijalne Operacije (vodio Milorad Ulemek)
Tip Paravojna organizacija
Veličina 10,000+
Garnizon/štab Beograd (Srbija)
Erdut (Republika Srpska Krajina)
Nadimak Arkanovi tigrovi
Arkanovci
Bitke/ratovi Jugoslovenski ratovi; Bitka za Vukovar, Opsada Dubrovnika, zauzimanje Bijeljine i Zvornika.
Komandanti
Commander Željko Ražnatović

Srpska dobrovoljačka garda je bila osuđivana za ratne zločine za koje se veruje da su njezini pripadnici počinili u ratu u Bosni i Hercegovini i ratu u Hrvatskoj.

Istorijat

uredi

Srpsku dobrovoljačku gardu je 11. oktobra 1990. u okolini manastira Pokajnica kod Velike Plane,[1] a na konsternaciju monaha, osnovao Željko Ražnatović zvani Arkan, uglavnom regrutujući navijače FK Crvena Zvezda. Ova paravojna formacija je od početka delovala uz podršku službe državne bezbednosti.[2] Štab Garde i Centar za obuku, su se nalazili u Erdutu, u istočnoj Slavoniji, Hrvatska. Jedinica je bila operativno aktivna za vrijeme rata u Hrvatskoj kao i tokom rata u Bosni i Hercegovini.

Arkan i njegova postrojba se prvi put pojavila na ratištu u Tenji pored Osijeka u lipnju 1991. Postrojba potom djeluje u razbojstvima diljem Hrvatske, uglavnom po Lici, Baniji, Kordunu i Dalmaciji. Stacioniran u Erdutu sa svojom jedinicom izvršio je ubojstva većeg broja mještana civila u Dalju, Aljmašu i Erdutu, hrvatske i mađarske nacionalnosti. Postrojba je nasilno mobilizirala veliki broj izbjeglih u Srbiju i slala u njihovu bazu u Erdutu. Kao dio programa "obuke" njegove postrojbe je bilo i ubijanje hrvatskih civila na okupiranom području, na način da bi hrvatski civil bio doveden u kamp za obuku, gdje bi ga pripadnici Arkanove garde smaknuli.[nedostaje referenca]

 
Arkanovci u Bijeljini u aprilu 1992; fotografija Rona Haviva

Paravojne jedinice su odgovorne za neke od najbrutalnijih aspekata «etničkog čišćenja». Dve jedinice koje su odigrale glavnu ulogu u kampanji «etničkog čišćenja» u BiH, «Četnici» povezani sa Vojislavom Šešeljem i «Tigrovi» povezani sa Željkom Raznatovićem (Arkanom), su takođe bile aktivne u Republici Srbiji ... Arkanovi «Tigrovi» su izvodili vojne vežbe navodno osmišljene da zaplaše albanske stanovnike Kosova.[3]

– Izveštaj Ujedinjenih Nacija

31. ožujka 1992. godine paravojne snage pod rukovodstvom Arkana i po naređenju Jovice Stanišića prelaza srbijansko-bosanskohercegovačku granicu i napadaju grad Bijeljinu, što se često uzima kao početak rata u BiH. Arkanovi "Tigrovi" su razmešteni u više naselja sa značajnim brojem nesrpskog stanovništva, među kojima su Bijeljina i Zvornik. U svim tim mestima je silom ostvarena dominacija Srba, a veliki deo muslimanskog stanovništva ubijen je ili proteran.[4] U tom razdoblju Arkanovcima se priključio i Milorad Ulemek, kasnije osuđen kao organizator ubojstva Zorana Đinđića. Arkanovci će u Bosni i Hercegovini djelovati sve do kraja rata.

Oko 15. septembra 1995, na poziv lokalnog srpskog rukovodstva, Arkanovi "Tigrovi" su ušli na područje Sanskog Mosta (Bosna i Hercegovina) sa ciljem da zadrže napredovanje Armije BiH. Arkan se smestio u kancelariji direktora hotela i sa tog mesta je upravljao aktivnostima pripadnika svoje paravojne jedinice koji su svuda postavili kontrolne punktove i počeli silom regrutovati Srbe za borbu protiv Armije BiH.[4] Vojnici pod njegovom komandom su sistematski patrolirali gradom i zatvarali, tukli, silovali i pogubljivali lica nesrpske nacionalnosti.[4] Oni su otimali vredne predmete od nesrpskih porodica i isterivali ne-Srbe iz kuća, kako bi ih dali na korišćenje srpskim izbeglicama.[4] Nakon Dejtonskog sporazuma i okončanja rata u BiH, vodio je FK Obilić do titule prvaka SR Jugoslavije 1998. godine.

Sa početkom NATO intervencije u Jugoslaviji, Arkanovi "Tigrovi" se ponovo aktiviraju na Kosovu, čime svedoče razni izveštaji iz Kosovskog rata.[5][6]

Luiz Arbur, glavni tužilac Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju, obelodanila je 31. marta 1999. optužnicu protiv Ražnatovića, napisanu septembra 1997. Optužnica ga tereti za zločine protiv čovečnosti (ubistva i druga nehumana dela), teške povrede ženevskih konvencija (hotimično nanošenje velikih patnji) i kršenja zakona i običaja ratovanja (okrutno postupanje).

Željko Ražnatović je likvidiran 15. januara 2000. u Beogradu. Mnogi smatraju da je njegovo ubistvo politički motivisano jer je navodno pregovarao s Haškim tribunalom o dokazima protiv Miloševića u zamenu za oslobađanje od optužnice.[7] Poslije njegove smrti niko od pripadnika jedinice nije optužen za ratne zločine.

Izvori

uredi

Povezano

uredi