Banatska Republika – razlika između verzija
Nova stranica: {{Istorije|Vojvodine}} mini|250p|Detaljna mapa Banatske republike Datoteka:Banatia.png|mini|250p|Mapa predložene Republike Banatije (predlog su i... |
(nema razlike)
|
Verzija na datum 3 januar 2014 u 22:43
Banatska republika je bila kratkotrajna država, proglašena 31. oktobra 1918. u Temišvaru, nakon raspada Austrougarske.
Istorija
Prilikom proglašenja republike, formirano je Banatsko narodno veće, koje se sastojalo od po pet predstavnika sledećih naroda: Nemaca, Mađara, Srba i Rumuna.
Civilni poverenik Republike je postao dr. Oto Rot, dok je vojni zapovednik postao Albert Barta. Mađarska vlada je priznala nezavisnost Banatske republike. U tom smislu se smatra da je stvaranje republike bilo podržano od Mađarske, u svrhu zadržavanja severnog Banata i zaustavljanja opredeljenja tamošnjeg stanovništva za južnoslovensku državu.
Banatsko narodno veće je organizovalo vojne odrede i civilnu stražu 4. novembra iste godine. Cilj ovih vojnih odreda je bio uspostavljanje kontrole nad celom teritorijom Banata. Ipak, Banatska republika je bila kratkog veka; nakon nekoliko dana, vojska Kraljevine Srbije je ušla u Banat, što je bio kraj Banatske Republike. Nekoliko meseci kasnije, teritorija Banata je podeljena između Kraljevine SHS i Rumunije, uzimajući u obzir proglas Velike narodne skupštine u Novom Sadu i rezoluciju iz Alba Julije.
U aprilu 1920. godine, Nemci iz Banata su podneli zahtev mirovnoj konferenciji u Parizu da se republika obnovi pod imenom „Republika Banatija“. Prema ovom zahtevu, obnovljena republika ne bi uključivala samo Banat, već i susednu Bačku, a bila bi podeljena u kantone, kojima bi upravljali predstavnici većinske etničke grupe iz svakog kantona. Predlog je odbačen na mirovnoj konferenciji.
Demografija
Republika je brojala 1.582.133 stanovnika, od kojih:
- 592.049 (37,42%) Rumuna
- 387.545 (24,50%) Nemaca
- 284.329 (17,97%) Srba
- 242.152 (15,31%) Mađara
- određen brojih manjih etničkih grupa, uključujući Slovake, Hrvate, Rusine, itd.
Prema veroispovesti, stanovništvo republike je uključivalo:
- 855.852 (54,10%) pravoslavnih hrišćana
- 591.447 (37,38%) katolika
- članove manjih verskih zajednica, uključujući Kalviniste, Luterane i Jevreje
Literatura
- Drago Njegovan, Prisajedinjenje Vojvodine Srbiji, Novi Sad, 2004.
- Milojko Brusin, Naša razgraničenja sa susedima 1919—1920, Novi Sad, 1998.
