Osveta

Za ostala značenja, vidi Osveta (razvrstavanje).

Osveta je svjesno činjenje štete drugom pojedincu ili grupi koje se javlja kao odgovor na štetni čin - stvarni ili percipirani - za koji se smatra odgovornim taj isti pojedinac ili grupa. Osoba koja vrši osvetu, odnosno osvetnik ili osvetnici, su u tome prije svega motivirani vlastitim shvaćanjem pravde, odnosno osjećajem bijesa i tuge izazvane djelom koje nastoje osvetiti, a za koje vjeruju da će nestati ako se uspostavi svojevrsna "ravnoteža", odnosno počinitelj bude kažnjen na isti ili još gori način.

Gravira Gustavea Dorea na kojoj su prikazane Erinije, grčke boginje osvete i prokletstva.		Shakespeareov Hamlet kazuje priču o mladiću koji sveti svog oca ubijajući strica (naslikao: Gustave Moreau)

Žudnja za osvetom predstavlja jednu od najuniverzalnijih i najiskonskijih ljudskih emocija, i mnoga društva su razvila kompleksne običaje, a kasnije i pravo, u nastojanju da je koliko-toliko reguliraju, spriječe ili otklone neke od njenih neželjenih posljedica (najčešće u obliku eskalacije i stvaranja neprekidnog ciklusa nasilja kao što je npr. krvna osveta). U istu svrhu su i neke religije stvorile koncepte prema kojima se osveta ne može izvršiti od strane običnih smrtnika na ovom svijetu, odnosno da takvu vrstu pravde mogu postići jedino božanstva; također je stvoren i koncept opraštanja i uzdržavanja od osvete kao jedne od najplemenitijih ljudskih vrlina.

Iako se koncept osvete službeno odbacuje kao "primitivan" i izuzetno društveno opasan, pa tako i krivična prava mnogih država daju teže kvalifikacije krivičnim djelima počinjenima iz osvete, ponekad se koristi i u međunarodnoj politici, odnosno čak i najmodernije države ponekad vrše vojne akcije čija je jedina svrha simbolička odmazda.

Osveta, s druge strane, često predstavlja jedan od najpopularnijih motiva književnih i umjetničkih djela, te vrlo često predstavlja glavnu motivaciju protagonista.

V. također

• Krvna osveta
• Kaznena ekspedicija
• Vigilantizam