Narodna biblioteka Srbije

Narodna biblioteka Srbije osnovana je 15. februara 1832. u knjižari Gligorija Vozarovića na mestu savremene Osnovne škole kralj Petar Prvi.^[1] Inicijalni fond činili su pokloni Vozarevića i drugih srpskih kulturnih poslenika. Knez Miloš je naredio da se jedan primerak od svake štampane knjige ustupi biblioteci.^[1] Tako je ustanovljena institucija obaveznog primerka.

Zbog nedostatka prostora biblioteka je 1838. premeštena u zgradu Liceja Knjažestva serbskog u Kragujevcu ali je vraćena u Beograd 1841. godine kada je grad stekao status glavnog grada Srbije.^[1] Funkcija državnog bibliotekara stvorena je kneževskom odlukom 1953. godine, a biblioteka je ime narodne biblioteke ponela prema predlogu Đure Daničića.^[2]

Od 1838. pa sve do 1871. godine biblioteka je bila pod direktnom upravom Ministarstva prosvete, a samostalna institucija postala je 1871. godine dok je 1881. usvojen i Zakon o Narodnoj biblioteci koji je propisao da će institucija da sakuplja sve materijale vezane za jugoslovensku istoriju, jezik, nauku i geografiju.^[1]

Prvi svetski rat doveo je do prvog bombardovanja biblioteke, uništenja i gubljenja građe i premeštanja građe na alternativne lokacije u gradu i ostatku Srbije.^[2] 1919. godine institucija je postala depozitorna biblioteka za celu Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca.^[2]

Zgrada biblioteke pogođena je 6. aprila 1941. prilikom nemačkog bombardovanja Beograda i veliki deo dragocenog knjižnog fonda je tada uništen uključujući vredne srednjovekovne rukopise i retke knjige.^[2] Bibliografsko odeljenje biblioteke kao i Arheografsko odeljenje osnovani su 1960. godine. Postojeća zgrada Narodne biblioteke na Vračaru izgrađena je 1973. godine i otvorena 6. aprila te godine na godišnjicu uništenja u Drugom svetskom ratu.^[2] Zgradu je projektovao arhitekta Ivo Kurtović ^[3]. 1976. godine biblioteka je počela da koristi međunarodni ISBD standard katalogizacije.^[2]

Biblioteka je 2003. godine postala punopravna članica Konferencije evropskih nacionalnih biblioteka.^[4]

Upravnici

Panorama svetosavskog trga: Hram svetog Save, spomenik Karađorđu i Narodna biblioteka.

Upravnici Narodne biblioteke bili su:

1853-1856. - Filip Nikolić (1830-1867)
1856-1859. - Đuro Daničić (1825-1882)
1861-1869. - Janko Šafarik (1814-1876)
1869-1874. - Stojan Novaković (1842-1915)
od 1875. - Jovan Bošković (1834-1892)
1880-1886. - Nićifor Dučić (1832-1900)
od 1886. - Milan Đ. Milićević (1831-1908)
do 1900. - Dragiša Stanojević (1844-1918)
1900-1901. - Stojan Protić (1857-1923)
1901-1903. - Ljubomir Jovanović (1865-1928)
1903-1927. - Jovan Tomić (1869-1932)
1927-1935. - Miloš Zečević (1880-1955)
1935-1941. - Dragoslav Ilić (1889-1973)
1941-1945. - Đorđe Radojčić (1905-1970)
1945-1960. - Dušan Milačić (1892-1979)
1960-1965. - Čedomir Minderović (1912-1966)
1965-1968. - Milorad Panić-Surep (1912-1968)
1968-1977. - Svetislav Đurić (1919-2004)
1977-1979. - Vladimir Stevanović (1930-1979)
1980-1983. - Vaso Milinčević (1928-)
1983-1988. - Milan Milutinović (1942-)
1988-2001. - Milomir Petrović (1934-)
2001-2012. - Sreten Ugričić (1961-)
2012-2013. - Dejan Ristić (1972-)
2013-2015. - Svetlana Jančić (1948-)
2015-2021. - Laslo Blašković (1966-)
od 2021. - Vladimir Pištalo (1960-)

Povezano

Biblioteka grada Beograda

Izvori

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Nikola Vukanović; Marija Danić; Mia Rosić; Sandra Stojanović (2013). Strategic Analysis: National Library of Serbia. Narodna biblioteka Srbije. Arhivirano iz originala na datum 2023-01-23. Pristupljeno 2023-01-23.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Vesna Injac (2009). „The National Library of Serbia: Past, Present and Future”. Alexandria 21 (3): 1–14.
↑ http://www.rastko.rs/isk/isk_16_c.html
↑ Vesna Injac (2005). „Narodna biblioteka Srbije - punopravni partner u projektu "Evropska biblioteka"”. Pregled nacionalnog centra za digitalizaciju (7): 49-54.

Vanjske veze

[Strateška_Analiza-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Nikola Vukanović; Marija Danić; Mia Rosić; Sandra Stojanović (2013). Strategic Analysis: National Library of Serbia. Narodna biblioteka Srbije. Arhivirano iz originala na datum 2023-01-23. Pristupljeno 2023-01-23.

[Injac-Alexandria-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Vesna Injac (2009). „The National Library of Serbia: Past, Present and Future”. Alexandria 21 (3): 1–14.

[3] ttp://www.rastko.rs/isk/isk_16_c.html

[Injac-4] Vesna Injac (2005). „Narodna biblioteka Srbije - punopravni partner u projektu "Evropska biblioteka"”. Pregled nacionalnog centra za digitalizaciju (7): 49-54.

[1]

[2]

[3]

[4]