Mohamad Nadžibula
Dr. Mohamad Nadžibula Ahmadzaj (paštunski: ډاکټر نجیب ﷲ احمدزۍ; februar 1947 – 28. septembar 1996), poznatiji kao Nadžibula ili Nadžib, bio je afganistanski komunistički političar, najpoznatiji kao posljednji predsjednik Demokratske Republike Afganistan, koju je vodio od 1986. do 1992. godine.
Mohamad Nadžibula
نجیب ﷲ احمدزی | |
| |
Generalni sekretar Centralnog komiteta Narodne demokratske partije Afganistana
| |
|---|---|
| Na dužnosti 4.5. 1986 – 16.4. 1992 | |
| Prethodnik | Babrak Karmal |
| Nasljednik | Pozicija je ukinuta |
Predsjednik Afganistan
| |
| Na dužnosti 30.9. 1987 – 16.4. 1992 | |
| Prethodnik | Haji Mohammad Chamkani |
| Nasljednik | Abdul Rahim Hatif |
Direktor Državne obavještajne agencije
| |
| Na dužnosti 11.1. 1980 – 21.11. 1985 | |
| Prethodnik | Assadullah Sarwari |
| Nasljednik | Ghulam Faruq Yaqubi |
| Rođen/a | februar 1947. Caubul, Afganistan |
| Umro/la | 28. septembar 1996. Kabul, Afganistan |
| Politička stranka | Narodna demokratska partija Afganistana |
| Religija | Islam |
Nadžibula, koji je porijeklom bio iz paštunskog plemena Ghilzai, je rođen u Kabulu, gdje se obrazovao na gradskom univerzitetu i 1975. godine stekao ljekarsku diplomu. Od 1965. je bio član komunističke Narodne demokratske partije Afganistana, s vremenom postavši blizak suradnik Babraka Karmala te član partijske frakcije Parčam. Nakon Saur revolucije 1978. je dobio niži položaj u državnoj upravi, ali je nakratko protjeran u egzil nakon dolaska na vlast predsjednika Hafizule Amina iz suparničke frakcije Halk. Kada je sovjetskom intervencijom 1979. Amina smijenio Karmal, Nadžibula je postao načelnik tajne policije KHAD. Na tom se mjestu istakao izuzetnom brutalnošću, ali i efikasnošću. Nakon što je Karmal uslijed neuspjeha da savlada mudžahedine izgubio sovjetsku naklonost, Nadžibula je 1986. postavljen za generalnog sekretara Partije, a potom je postao i predsjednik. Njegov mandat su obilježili uglavnom neuspjeli napori da mudžahedinsku pobunu smiri političkim ustupcima, što je uključivalo uvođenje višepartijskog sistema, odustajanje od državnog ateizma i uvođenje islama kao državne religije. Iako su ga Sovjeti svojim povlačenjem 1989. godine ostavili bez zaštite, na vlasti se održao još tri godine, prije svega koristeći sve veću neslogu među mudžahedinskim vođama. S vlasti je pao nakon što ga je raspad SSSR krajem 1991. godine ostavio bez saveznika, a u proljeće 1992. je njegov general Abdul Rašid Dostum prešao na stranu pobunjenika. Nadžibula je nakon toga podnio ostavku i sklonio se u diplomatsku misiju UN. Tamo je ostao sve dok ga odatle nisu oteli talibani nakon preuzimanja Kabula četiri godine kasnije; Nadžibula je zajedno sa bratom kastriran, vučen automobilom kroz ulice i na kraju javno obješen.