Modran (Bijeljina)
Koordinate: 44° 40′ 23" SGŠ, 19° 10′ 39" IGD
Modran je naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini u opštini Bijeljina koja pripada entitetu Republika Srpska. Na popisu stanovništva 1991. u njemu je živjelo 1.411 stanovnika.[1]
Zadnji popis stanovništva iz 2013. pokazuje da Modran sada broji 1147. stanovnika,346 domaćinstava i 494 objekata za stanovanje.
| Modran | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina
|
| Entitet | Republika Srpska |
| Opština/Općina | Bijeljina |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo ((1991)) | 1.411 |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°40′23″N 19°10′39″E / 44.6731°N 19.1775°E |
  Modran Modran (Bosne i Hercegovine) | |
Geografija uredi
Modran se u najvećoj mjeri prostire duž puta Janja-Suvo Polje izuzev zaseoka Bukova Greda i Lugonje. Ostali dijelovi sela su Donji Modran, Obadice, Srednji Modran, Gornji Modran i Kozlucani,Lugonje i Bukova Greda
Bukova greda kao zaseok nije kućama vezana za ostatak sela pa je nekada u ovom dijelu Modrana govoreno: "Ideme u Modran". Što bi znacilo u suštini idem u drugo selo. Danas je Bukova greda mnogo bliža ostatku sela u svakom smislu a od skora je povezana i kvalitetnim asvaltnim putem. Pored toga ovo je danas jedan od najrazvijenih dijelova sela sa marljivim i radnim ljudima. Sva gazdinstva su jaka,mala privreda je u usponu što je za svaku pohvalu u ovom vremenu.Treba dodati i to da veliki broj stanovnika Bukove Grede je na kako se to kaže privremenom radu u inostranstvu. Bukova Greda se prostire izmedu atara Hiseta, Jabanuša i Duge Parcele. Podrucje je blago zatalasano i ispresjecano mnogim potocima i hrastovim šumama. Zemlja je manje plodna od one preko rijeke Modran (uglavnom je od IV do VI kategorije) i narod je obicno zove "praulja".
Porodice koje žive u Bukovoj Gredi su: Todorovići, Trifkovići, Matkovići, Vidovići,Tanasić...
Lugonje
Najstariji dio sela. Pismeni trag o postojanju naseljenog mjesta na području danjašnjeg Modrana vodi u 1458 godinu kada se u Ugarskim izvorima spominje mjesto Lužani u oblasti Teocčanskoj. Danas je to zaseok sa par kuća, zbog nebrige ostatka sela i opštine veliki broj ljudi se odselio iz Lugonja u grad ili pak u centar Modrana. Lugonje su najbliže Jabanuši i jednim djelom granice sa selom Glogovac. Kvalitet zemljišta je sličan kao u Bukovoj Gredi.Lugonje su bogate šumom a sada su povezane nešto boljim pošljuncanim putem. Nekada je u Logonjama postojala željeznicka stanica. Voz je kroz Modran prolazio sve do 1979 godine kada se ukida pruga uskog kolosjeka koja je povezivala Ugljevik i Bijeljinu. Porodice koje žive u Logonjama: Milovići zvani Miljevići...
Obadice
Obadice kao pojam više je vezan za podrucje obradljivih njiva od D.Modrana prema Janji. U tom dijelu sela živi par porodica kao što su Despotovici, Paradenovici, Cvjetinovici, Vasiljevici ... Zemljište je blago zatalasano i prema Janji prelazi u plodnu ravnicu sa mogucnosti navodnjavanja.Obadice kao i Lugonje smatraju se dijelom drugog zaseoka u ovom slucaju Donjeg Modrana. Oivicen Obadicama, Janjom, rijekom Janja(Modran) ovaj dio sela je sjedinjen sa ostatkom Modrana.
Donji Modran
U Donjem Modranu se nalaze mnoge za selo bitne institucije.Tu je petorazredna škola i Crkva sv.Petra i Pavla a i par privrednih objekata kao što je stovarište gradevinskog materijala Mikan-prom,veterinarska abulanta i objekat malotrgovine.
Stanovnike ovog dijela sela obično zovu dolomanjci.
Obično se sahranjuju u pomjesnom groblju Kotluk.Atari ovog dijela sela su Obadice,Polje,Kotluci i Luke.
Porodice koje žive u Donjem Modranu: Rakići, Tripkovići, Solakovići, Krsmanovići, Kajmakovići, Paradenovići, Avramovići, Kuneševići, Ðurići,Vasiljevići,Cvjetinovići,Trifkovići,Despotovići,Mijatovići...
Kozlucani
Jedno od najmladihdijelova sela.Kao naseljeno mjesto nastali su za vrijeme Prvog Srpskog ustanka.Naime tih godina iz Zvornickog sela Kozluk doselia se krupa protjeranih Srbau Modran te po njima ovo naseljeno mjesto dobi ime Kozlucani.Kozlucani su na kraju sela prema Donjem Suvom Polju i oviceni su selom Zovac, Cengic i Suvo Polje. Što se pak tice razgranicenja unutar sela ona nije oštra tako da su Kozlucani povezani sa ostatkom sela i granica nije vidljiva. U Kozlucanima živi i manja etnicka grupa Pravoslavnih Roma tkz. KaraVlasi.
Porodice koje žive u Kozlucanima: Simici, Cvjetinovici (Perušici), Milicici, Micici, Trifkovici, Tonkici...
Srednji Modran
Nekog oštrijeg razgranicenja ovog dijela sela od statka Modrana nema.Treba samo napomenuti da se u Srednjem Modranu nalazi zadružni dom kao i administrativne prostorije MZ Modran. Kao Srednji Modran racuna se dio sela od zadružnog doma i"Micica sokaka" pa do "Nastica sokaka".
Gornji Modran
Dalje je Gornji Modran.Neke od porodica koje žive u ovom dijelu sela su: Despotovici, Rakici Gajici, Nastici, Vukotici, Zarici, Teofilovici, Popadici, Micici, Kajmakovici, Avramovici, Cvjetinovici, Mitrovici, Mihajlovici...
|
Istorija uredi
Prvi pisan trag o postojanju naseljenog mjesta na prostoru današnjeg Modrana datira iz 1458. godine.Naime u ugarskim izvorima pominje se naseljeno mjesto Lužani koje se po nazivu i lokaciji može da se poveže sa današnjim zaseokom Lugonje. Lugonje su po tim zapisima bili u sastavu teočanske administrativne uprave a u sastavu Ugarske države.
Prema popisu iz 1971 g. Modran ima 335 kuća. Delovi sela su: Gornji. Srednji i Donji Modran sa zaseocima Bukova greda, Kozlučani i Lužani (Lugonje). Po narodnom predanju selo je pre 100 godina imalo samo 17 kuća. te je najveći broj današnjih porodica doselio prije 6-7 generacija.
Starosedeoci su: Popadići. Teoflovići. zvani 'Tolovići' i Zarići (Nikoljdan), koji su potomci nekog popa (Popadići) i njegova dva bratu. Teofila (Teofilići) i Zarija (Zarići). Stare porodice su i Gajiči (Jovanjdan) i Miličići (Ćimijane - Joakim i Ana). Mikanovići (Jovanjdan) doseljeni su iz Hercegovine (doselila su tri brata. Mikan u Modran Arhivirano 2008-03-20 na Wayback Machine-u,Perko u Glogovac i Andrija u Pučile),Kajmakovići i Avramoviči (od njih su Cvijetinovići i Perišiči - svi slave Jovanjdan) iz Pive su, staro zajedničko prezime je Vojinović. Doselila su četiri brata: dvojica su se nasellla u Modranu. jedan u Balatunu (od njega su Škorići) i jedan u Kozluku. Ćubići (Jovanjdani iz Korita su u Hercegovini, doselila su dva brata u Modran, jedan od njih. Jefto. otišao je u Srbiju "kad se tamo ratovalo" (verovatno za vreme prvog srpskog ustanka). Gligići (Đurđevdan) potomci su nekog Glige. koji je doselio iz Hercegovine sa četiri sina. Božo je ostao u Modranu. jedan je odselio u Batković i njegovih potomaka ima u Batkoviću i Crnjelovu jedan je odselio u Ljeskovac. a jedan je na vašaru ubio Turčina i pobegao u Srbiju. Milovići su doselili iz Hercegovine, Matkovići (Jovanjdan). zovu ih Ere doseljeni iz okoline Nevesinja, Trifkovići (Đurđevdan) iz Hercegovine su, Mijatovići (Nikoljdan) iz Srbije su, Trifkovići (Đurđevdan), druga porodica iz Vitinaca su. Marjanovići (Stjepanjdan) iz Suvog Polja. Miljevići iz Obriježi. Cvijetinovići (Jovanjdan) iz Užica su Ristići (Jovanjdan) iz Brda oko Priboja. Stanovnici mahale Kozlučani naseljeni su u XIX veku preseljavanjem iz sela Kozluka u koji su se tada naselili Muslimani doseljeni iz Srbije. To su porodice: Cvijetinovići (Aranđelovdan),Todorovići (Jovanjdan). Stevanovići(Jovanjdan). Tancovići (Đurđevdan), Vasići (Jovanjdan) i Ivanovići (Đurđevdan). Nepoznatog porekla su: Mlađenovići (Nikoljdan), Despotovići (Srđevdan), Solakovići (Nikoljdan), Krsmanovići (Jovanjdan), Pantići (Jovanjdan). Parađenovići (Jovanjdan), Mitrovići. zvani Nestorovići (Đurđevdan). Nastići (Srdevdan). Stanići (Nikoljdan), Vasiljevići (Stjepanjdan) i Ðurići (Đurđevdan). Početkom XX veka bilo je u Modranu 12 kuća Muslimana. koji su 1903. godine odselili u Janju. "Molitva" je Spasovdan. U selu postoje dva stara aktivna groblja i jedno novo, osnovano oko 1950. godine.
Religija: uredi
Većina stanovika su pravoslavne vjeroispovjesti,ima nešto malo Katolika u gornjem Modranu i Kozlučanima.Tu se prije svega misli na porodicu Tonković.Nije poznato kada su preuzeli katoličanstvo ili pak kada su se doselili u Modran.
Selo ima zajedničku parohijsku oblast sa susjednim selom Čengić i svoju crkvenu opštinu.
Parohijska crkva Svetih apostola Petra i Pavla Arhivirano 2016-11-02 na Wayback Machine-u: Gradnja je počela 1997. godine. Dimenzije jednobrodnog sveštenog zdanja su u 23,5 h 15,5 m. Temelje hrama je osvetio 10. avgusta 1997. godine Episkop zvorničko-tuzlanski Vasilije. Hram je zidan od armiranog betona i cigle, ima jednu kupolu i zvonik sa jednim zvonom. Zvonik i oltar su prekriveni bakrom, a ostali dio hrama aluminijumskim limom. Gradnja hrama je završena 2012. godine i hram još nije osvećen.
Crkvena umjetnost: U hramu je urađena samo freska Presvete Bogorodice u oltaru, a djelo je Branislava Šavije iz Bijeljine.
Ikonostas od lipovog drveta je u izradi i radi ga radionica pri parohijskom hramu u Janji. Ikone za ikonostas je uradio Borislav Živković iz Kikinde.
Groblje: Mjesno groblje Kotluci najstarije je groblje (po predanju datira iz XVII vijeka) i groblja Mandare i Njive, sva u Modranu.
U priprati hrama sa lijeve strane se nalazi spomen-ploča borcima Ravnogorskog pokreta iz Drugog svjetskog rata, a sa desne strane spomen-ploča palim borcima iz Modrana u Odbrambeno-otadžbinskom ratu 1992-1995. godine.
Sveštenstvo: Protojerej-stavrofor Petar Madžarević otpočeo je gradnju hrama i otišao u penziju 1998. godine. Ovaj hram opsluzuje jerej Savo Jovic, privremeni paroh Modransko-Cengicki.
Ktitori, priložnici i dobrotvori: Dragan Popadić, Dragan Todorović, Bogdan Jugović, Aleksa Mlađenović, Stevo Despotović, Mile Despotović, Veselin Trifković, Boban Gligić, Zoran Gligić, Milan Parađenović, Ilija Simić, Dragan Mitrović, Veljko i Pero Trifković, Cvjetko Todorović, Slobodan Trifković i Savo Miličić.
Izvori i literatura: Iskaz protojereja-stavrofora Dragana Pejčića od 31. decembra 2012.
|
Stanovništvo uredi
| Nacionalnost | 1991. |
| Srbi | 1.377 |
| Muslimani | 0 |
| Hrvati | 2 |
| Jugosloveni | 11 |
| ostali | 21 |
| Ukupno | 1.411 |
Po zadnjem popisu iz 2013.Modran ima 1.147 stanovnika.
Privreda uredi
Glavno i osnovno zanimanje je zemljoradnja i stočarstvo.Postoji par privrednih objekata kao što trgovačke radnje.
Moramo istaći uspješno preduzeće Mikan-prom koje se bavi otkupom mlijeka i poljoprivrednih proizvoda,prodajom poljoprivrednih mašina i građevinskog materijala kao i malotrgovinom.
|
Poznate ličnosti uredi
- Radmila Kajmaković, еtnolog
- Zdravko Kajmaković, istoričar umjetnosti
- Zorka Čordašević, pjesnik
- Đorđe Nastić, glumac-kaskade
Reference uredi
- ↑ Nacionalni sastav stanovništva - Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.. Sarajevo: Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine.
Vanjske veze uredi
Zvanični sajt Modrana i okoline. Arhivirano 2008-03-20 na Wayback Machine-u