Kvint Cecilije Metel Pij Scipion Nasika

(Preusmjereno sa stranice Metel Scipion)

Kvint Cecilije Metel Pij Scipion Nasika (Quintus Caecilius Metellus Pius Scipio Nasica, cca. 100/98. pne. - 46. pne.), među suvremenim historičarima poznat po skraćenom imenu Metel Scipion (Metellus Scipio), bio je rimski vojskovođa i političar, poznat kao jedan od vođa optimata i komandanata anti-cezarovske vojske u građanskom ratu te kao "posljednji Scipion."[1]

Denar koji je izdao Metellus Scipio sa kapom od slonove kože koja predstavlja afrički imperium (47-46. pne.).

Životopis

uredi

Metel Scipion se rodio u uglednoj patricijskoj porodici pod imenom Publije Kornelije Scipion Nasika, odnosno kao sin konzula Publija Kornelija Scipiona Nasike Serapiona i Licinije Krase, kćeri konzula Lucija Licinija Krasa. Godine 80. pne. ga je preko oporuke posthumno usvojio pontifex maximus Kvint Cecilije Metel Pij i otada je Metel Scipion počeo nositi ime po kome ga poznaje historija.

Metel Scipion se zaručio za Emiliju Lepidu, kćer konzula Mamerka Emilija Lepida Livijana, ali je odustao od zaruka. Mladi Katon, koji dotada nije imao iskustva sa ženama, se tada zainteresirao za Emiliju, ali se u posljednji trenutak Metel predomislio i te je zaveo. Razočarani Katon je postao Metelov neprijatelj, ali su njih dvojica kasnije surađivali iz ideoloških razloga.

Metel je s Emilijom imao dva sina - od kojih je jedan umro u mladosti - i kćer Korneliju Metelu, poznatu kao posljednju suprugu Pompeja Velikog.

Politička karijera mu je započela 59. pne. kada je, koristeći usvajanje, naveden kao plebejski tribun. 57. pne. je bio kurulski edil, a godine 55. pne. pretor. Tada se isticao kao jedan od vođa optimatske opozicije Prvom trijumviratu. Smrt Krasa u bitci kod Kare je dovela do raspada Trijumvirata i približavanja Pompeja optimatima, tako da je godine 52. pne. Metel postao konzul i Pompejev kolega.

U januaru 49. pne. je upravo na njegov prijedlog Senat poslao ultimatum Cezaru koji je izbijanje građanskog rata učinio neizbježnim. Neposredno nakon toga je poslan u Siriju kao prokonzul. Tada je ugušio jevrejsku pobunu i pogubio judejskog princa Aleksandra. Potom je s trupama iz Azije došao u pomoć Pompeju u Grčkoj, ali je godine 48. pne. zajedno s njim poražen u kod Farsala.

Scipion se zajedno sa Katonom sklonio u Afriku gdje je smijenio Acija Vara, dotada uspješnog komandanta pompejanskih snaga. Godine 46. pne. ga je Cezar porazio u bitci kod Tapsa. Kada se ispostavilo da neće uspjeti pobjeći u Hispaniju, probo se mačem i na samrti, upitan od vojnika što se dogodilo, izrekao znamenite riječi Imperator se bene habet (Sve je u redu sa vašim komandantom). Njegov čin je u antici slavljen kao primjer dostojanstvenog prihvaćanja poraza.

U popularnoj kulturi

uredi

Metel Scipion se pod imenom "Scipion" pojavljuje kao lik u anglo-američkoj TV-seriji Stari Rim, gdje ga je tumačio britanski glumac Paul Jesson.

Literatura

uredi
  • Linderski, Jerzy. "Q. Scipio Imperator." In Imperium sine fine: T. Robert S. Broughton and the Roman Republic. Franz Steiner, 1996, pp. 144–185. Limited preview online.
  • Syme, Ronald. "The Last Scipiones." In The Augustan Aristocracy. Oxford University Press, 1989, pp. 244–245 online.

Napomene

uredi
  1. Ronald Syme, “Imperator Caesar: A Study in Nomenclature,” Historia 7 (1958), p. 187.

Literatura

uredi
  • Manuel Dejante Pinto de Magalhães Arnao Metello and João Carlos Metello de Nápoles, "Metellos de Portugal, Brasil e Roma", Torres Novas, 1998
Političke funkcije
Prethodi:
Gnaeus Domitius Calvinus i Marcus Valerius Messalla Rufus
Konzul Rimske Republike
zajedno sa Gnejem Pompejem Velikim
52. pne.
Slijedi:
Servius Sulpicius Rufus i Marcus Claudius Marcellus