Kastilja

(Preusmjereno sa stranice Kastilija)
Za ostale upotrebe, v. Kastilja (razvrstavanje).

Kastilja (šp. Castilla), je ime historijske regije u Španjolskoj, koja se prostirala po unutrašnjosti Iberijskog poluotoka. Regija je dobila ime po brojnim utvrđenjima građenim u borbi protiv Mauara, koje Španjolci zovu - kastel (kaštel).

Karta mogućeg teritorija Kastilje, sporna teritorija je iscrtana

Geografske karakteristike

uredi

Kastilja se dijelila na Staru Kastilju, na sjeveru (66.107 km²) i Novu Kastilju na jugu (73.363 km²). Na području Nove Kastilje nalazi se i glavni grad Španije Madrid.

Historija

uredi

Kada su Arapi, odnosno Mauri, u 8. vijeku osvojili veći dio Iberijskog poluotoka, Vizigoti i drugo kršćansko stanovništvo uspjeli su se oduprijeti toj najezdi na sjeveru, formirajući kraljevinu Asturiju. U 9. vijeku Asturija preotima od Arapa područje do reke Duero. Formira se grofovija Kastilja. U 10. vijeku kastiljski grofovi stiču nezavisnost.

Kršćanske državice na tom području, neprekidno su ratovale protiv Arapa, ali i međusobno. Godine 1029. Kastilja potpada pod kraljevinu Navara, koja se već 1035. raspada na Kastilju, Navaru i Aragon. Kastiljski kralj Fernando I osvojio je Leon i dio Navare. Nakon njegove smrti kraljevina je podjeljena između njegovih sinova. Alfonso VI Hrabri u borbi sa svojom braćom ponovo ujedinjuje zemlje pod vlašću svoga oca. Godine 1085. osvaja arapski Toledo, što je prvo veće kršćansko osvajanje i početak rekonkviste.

Nakon dugotrajnih dinastičkih borbi, kralj Fernando III od Kastilje postiže odlučne uspehe. Konačno je pod jednom krunom sjedinio Kastilju i Leon (1230), noseći titulu "kralj Kastilje i Leona". Potiskuje Arape iz Kordobe (1236.), Murcije (1241.) i Seville 1248. Time je Kastilja postala najjača država na Pirinejskom poluotoku.

Alfonso X Mudri uspio je 1257. zauzeti Cádiz. U isto vreme napreduje kraljevstvo Aragon, s kojim se Kastilja bori za prevlast.

Početkom 15. vijeka Henrik II osvaja Kanarski arhipelag. Godine 1462. Henrik IV (1425-1474) osvaja Gibraltar. Henrik IV godine 1465. je prisiljen na abdikaciju u korist svog brata Alfonsa. Ovaj međutim umire 1468. Borbe za nasljedstvo prerastaju u građanski rat.

Stvaranje Španjolske

uredi

Nakon smrti Henrika IV 1474. godine, njegova polusestra Izabela I. Kastiljska (1451-1504) proglašava se kraljicom i dobija podršku Kortesa. Ona je bila udata za aragonskog prestolonaslednika Fernanda II od Aragona , koji nakon smrti svog oca 1479. postaje kralj Aragona.

Iako svako zadržava svoje titule, zajedno vladaju Kastiljom, Leonom i Aragonom. Vladaju kao apsolutisti i provode odlučne i često okrutne političke i administrativne mjere za ujedinjenje sve tri kraljevine.

Njihova kćer Huana I od Kastilje je nakon smrti nekoliko braće i sestara, postala Izabelina naslednica. Nakon smrti njenog muža Filipa Lepog zbog bizarnog i opsesivnog ponašanja, Kortes ju je proglasio ludom i zatvorio, ali Fernando nije uspeo u pokušaju da bude proglašen kraljem.

Njen sin Karlo I Habzburški (1500-1558) biva proglašen za podvladara; faktički će, od svog punoletstva, vladati sam. Od oca je nasledio titulu burgundskog vojvode, od dede 1516. krunu Aragona, a 1519. izabran je za nemačkog cara kao Karlo V).

Kada Karlo I abdicira 1556. godine, njegov sin Filip II nasleđuje krunu ujedinjene Španije.

Vanjske veze

uredi