Kartuša

Kartuša (od francuskog: cartouche), je ime za ornament u arhitekturi u obliku svitka, koji se naročito koristio na razrađenim okvirima oko pločica ili grbova.

Kartuša cartouche
Kartuša Ptolemeja XV-Cezariona iz hrama u Karnaku

Kartuša se razvila za renesanse iz formi srednjovjekovnih štitova. Kartuše su bile naročito popularne za baroka u gravurama (kao okvir za legende) i u primijenjenoj umjetnosti kao podloga za grbove, ambleme, natpise i sl. ili kao čista dekoracija).

U širem značenju, riječ se primjenjuje na bilo koji ovalni oblik, pa čak i na dekorativni štit, bez obzira na to da li je u obliku svitka ili ne.

Kartuša u Egiptologiji

ovalni okvir oko egipatskih hijeroglifa koji označavaju ime faraona.

Od uobičajenih pet faraonskih imena, na kartušama su bila napisana samo dva; - prenomen (vladarsko ime) i nomen (ime po rođenju). Kartuša oko imena bila je simbolična zaštita od zlih duhova za života i nakon smrti. Drevni Egipćani su vjerovali da oni čije je ime zapisano ne nestaje posle smrti, i to je bila funkcija kartuša na sarkofazima.

Prva poznata kartuša je ona faraona Sneferua iz Četvrte dinastije.

Kartuša u artiljeriji

U artiljeriji je kartuša - naziv za kartonsku (metalnu čahuru) ili svilenu vrećicu napunjenu barutom.

Vanjske veze

Kartuša na Wikimedijinoj ostavi

• Cartouche ((en))