Granična bitka (1939)
Granična bitka (polj. Bitwa graniczna) je izraz kojim se opisuju početne operacije, odnosno kopnene bitke do kojih je došlo između njemačkih i slovačkih snaga na jednoj, i poljskih snaga na drugoj strani u prva četiri dana njemačke invazije Poljske, od 1. do 4. septembra 1939. godine.
| Granična bitka | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Invazije Poljske (Drugog svjetskog rata) | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Treći Reich Slovačka |
 Poljska | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Fedor von Bock |
Emil Krukovich-Pshedzhimirsky | ||||||
Do njih je došlo nakon što su njemačke snage otpočele invaziju, odnosno prešle poljsku granicu na širokoj fronti od Istočne Pruske na sjeveru, do Karpata na jugu; pri čemu je, u skladu sa planom Fall Weiss, glavni cilj bilo probijanje poljskih linija, odnosno nastojanje da se, koristeći veću mobilnost oklopnih snaga u dva oklopna "klina" što prije dopre do Varšave, odnosno likvidiraju poljske snage u Pomeraniji ili tzv. Koridoru na obali Baltičkog mora. To je odmah izazvalo niz intenzivnih sukoba, jer je upravo na zapadnoj granici prema Njemačkoj bila raspoređena glavnina poljskih snaga; njihov cilj je bio zaustaviti, odbiti ili usporiti njemačko napredovanje, ali je glavni razlog za takav raspored bio političke prirode, odnosno demonstracija svjetskoj javnosti, ali prije svega zapadnim saveznicima da se Poljska spremna oružjem suprotstaviti Njemačkoj, odnosno braniti teritorije čiji je sporni status bio povodom za izbijanje sukoba sa Njemačkom.
Takav je raspored, sa druge strane, savršeno odgovorao njemačkim planerima, jer je omogućio da se, koristeći lokalnu brojčanu nadmoć, kao i novu taktiku blitzkriega izvede tzv. dvostruki obuhvat poljskih snaga, odnosno probiju se duboko u njihovu pozadinu i tako ih opkole. Tome je pridonijelo i to što su poljske snage bile kordonski raspoređene na samoj granici, a sa malim i neadekvatnim rezervama koje bi mogle intervenirati.
Iako su poljske snage na granici pružile žestok otpor, a u nekim rijetkim slučajevima, kao što je bitka kod Mokre, čak uspjele privremeno zaustaviti njemačke napade, njemačko korištenje avijacije i oklopnih jedinica je dalo rezultata, te su poljske linije obrane gotovo svuda probijene, a poljske snage razbijene, dezorganizirane i natjerane na povlačenje. Iako je poljski otpor ostvario svoj politički cilj, te su tako 3. septembra Britanija i Francuska objavile Njemačkoj rat, u vojničkom smislu je Granična bitka za poljske snage završila katastrofalno. Već 6. septembra je vrhovni poljski zapovjednik Edward Rydz-Smigly naredio da se poljske snage povuku sa granica sa liniju Visla-San, ali se ta zapovijed u nastalom kaosu nije mogla adekvatno izvršiti, te je ogroman broj poljskih trupa na granici završio u njemačkom obruču i vrlo brzo bio uništen.
Literatura uredi
- (pl) Kampania Wrześniowa