Dubravka Ugrešić
Dubravka Ugrešić (Kutina, 27. ožujka 1949. – Amsterdam, 17. ožujka 2023.) bila je jugoslavenska i nizozemska književnica i prevoditeljica.
| Dubravka Ugrešić | |
|---|---|
 Dubravka Ugrešić | |
| Rođenje | 27. 3. 1949. Kutina, Hrvatska, SFRJ |
| Smrt | 17. 3. 2023. (dob: 73) Amsterdam, Nizozemska |
| Državljanstvo | nizozemsko |
| Zanimanje | književnica, prevoditeljica |
Biografija
urediRusistiku i komparativnu književnost diplomirala je 1973. na Filozofskom fakultetu u Zagrebu, gdje je radila u Zavodu za znanost o književnosti (1974–93). Početkom 1990-ih pisala je eseje protiv nacionalizma, rata i etničke mržnje (sakupljene u zbirci Kultura laži, 1996), zbog čega je u hrvatskim medijima i javnosti proglašena »izdajicom«, »narodnim neprijateljem« i »vješticom«. God. 1993. napustila je Hrvatsku i nekoliko godina provela u Njemačkoj te SAD-u, a od 2001. živi u Amsterdamu. Piše i predaje na američkim i evropskim sveučilištima i surađuje u evropskim novinama i časopisima.
God. 1981. objavila je kratki roman Štefica Cvek u raljama života, s podnaslovom Patchwork story, u kojem se postmodernistički, ironično i duhovito igra trivijalnom literaturom (ljubićem) gradeći tekst kao krojni arak s naslovima koji slijede sve krojačke termine, te grafički i sadržajno ušivajući citate, pisma, savjete. Štefica je, nakon ustanovljene popularnosti, 1984. uspješno prebačena na film (U raljama života, R. Grlić).
Stalno propitivanje prirode pisanja i književnosti, suprotstavljanje popularne kulture visokoj literaturi, te kasnije problematiziranje egzila i pitanja identiteta, najčešća su obilježja njenih romana.
U koautorstvu s Aleksandrom Flakerom uređivala je Pojmovnik ruske avangarde, djelo u deset svezaka. Prevodila je s ruskoga (Danil Harms, Boris Pilnjak) i pisala scenarije za film i televiziju (U raljama života, Za sreću je potrebno troje).
Knjige su joj prevedene na gotovo sve evropske jezike i nagrađene međunarodnim nagradama.
Djela
uredi- Mali plamen (1971)
- Filip i Srećica (1976)
- Poza za prozu (1978)
- Nova ruska proza (1980)
- Štefica Cvek u raljama života (1981)
- Život je bajka (1983)
- Forsiranje romana reke (1988)
- Kućni duhovi (1988)
- Američki fikcionar (1993)
- Kultura laži (1996)
- Muzej bezuvjetne predaje (1998)
- Zabranjeno čitanje (2002)
- Ministarstvo boli (2004)
- Nikog nema doma (2005)
- Baba Jaga je snijela jaje (2008)
- Početnica za nepismene (2010)
- Napad na minibar (2010)
- Europa u sepiji (2013)
- Karaoke kultura (2015)
- Lisica (2017)
Nagrade i priznanja
uredi- Nagrada »Meša Selimović« (1988)
- Nagrada »Ksaver Šandor Gjalski« (1988)
- НИН-ova Nagrada za najbolji roman godine (1988)
- Nagrada grada Zagreba (1989)
- Evropska nagrada za esej »Charles Veillon« (1996)[1]
- Nagrada za otpor Zaklade za umjetnički otpor 1942–1945 (1997)[2]
- Nagrada SWR-Bestenlistea (1998)[3]
- Austrijska državna nagrada za evropsku književnost (1999)[4]
- Nagrada »Heinrich Mann« (2000)[5]
- Priznanje PEN centra BiH (2002)
- Nagrada »Katarina Frankopan« (2002; odbila primiti)
- Književna nagrada Feronia, posebno priznanje stranom autoru (2004)[6]
- Nagrada Independenta za stranu fikciju (2006)
Izvori
uredi- ↑ „Le Prix Européen de l'Essai Charles Veillon - Fondation Charles Veillon”. Arhivirano iz originala na datum 2011-07-06. Pristupljeno 2007-10-30.
- ↑ Verzetsprijs van de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945
- ↑ Preis der SWR-Bestenliste, Literaturpreis Gewinner
- ↑ Österreichischer Staatspreis für Europäische Literatur, Literaturpreis Gewinner
- ↑ Heinrich-Mann-Preis, Akademie der Künste, Berlin
- ↑ „Premio Letterario Feronia Città di Fiano 2004”. Arhivirano iz originala na datum 2007-09-30. Pristupljeno 2007-10-30.