Dušan Smiljanić
Dušan Smiljanić je bosanskohercegovački arhitekta, koji je nakon Prvog svjetskog rata, prvi primijenio ideje Moderne arhitekture u graditeljstvu Bosne i Hercegovine.[1] Biografija Rođen u Trnovu 16. marta 1895. Maturirao je na "Velikoj realki" u Sarajevu 1914. godine. U tom vremenu je bio član "Mlade Bosne". Po završetku Prvog svjetskog rata upisao je Arhitektonski fakultet u Pragu, i diplomirao 1923. godine. Zaposlio se u srednjoj Tehničkoj školi u Sarajevu u kojoj je radio do 1926. godine. Njegovi učenici su bili kasnije značajni predstavnici moderne: braća Reuf i Muhamed Kadić, Jahiel Finci, Leon Kabiljo i drugi. Istovremeno se bavio i projektovanjem.
Godine 1926. Smiljanić je počeo raditi kao gradski arhitekta u Gradskoj upravi i za taj period su vezana njegova najznačajnija ostvarenja. U periodu 1929-35 bavio se poduzetništvom u oblasti građevinarstva, kada je izveo veći broj objekata širom BiH. U periodu 1935-39 otvorio je svoj projektantski biro.
Nakon 1945. godine vratio se u Sarajevo, gdje je 1949. godine izabran za profesora na tek osnovanom Arhitektonskom fakultetu. Umro je u Sarajevu 27. marta 1973. godine.
Djela uredi
Djela Dušana Smiljanića nastalo između dva svjetska rata mogu se smatrati prvim dostignućem moderne arhitekture u Sarajevu koja su nastalo na provjerenim vrijednostima praške arhitektonske škole.
- Kuća Damić, zajednički projekat sa Helenom Baldasarom, 1926.[2]
- Škole u Logavinoj ulici,
- Dječiji dom Egipat na Bjelavama,
- Dom društva Gajret, kao prvonagrađeno konkursno rješenje (5.000 dinara) 1934/35. god. Na objektu su prvi put realizovani stakleni horizontalni nizovi prozora u Sarajevu.[3]
- Palača Vakuf Hadži Idriza,
- Zgrada Vakuf Jakub paše,
- Bolnica Jezero i druga.
Literatura uredi
- Jahiel Finci - Razvoj dispozicije i funkcije u stambenoj kulturi Sarajeva, Zavod za stambenu izgradnju SR BiH, Sarajevo, 1963
- Predrag Milošević - Arhitektura u kraljevini Jugoslaviji (Sarajevo 1918-1941), „Prosvjeta“, Foča.
- Nedžad Kurto - Sarajevo 1462 – 1992, „Oko“, Sarajevo, 1997
Izvori uredi
- ↑ „Kuća Damić u Sarajevu”. Komisija za nacionalne spomenike. Pristupljeno 13. 9. 2016.
- ↑ „Nina Stevanović: Arhitektonska baština jugoslavenskog socijalizma”. Politehnički univerzitet Katalunja, Barcelona, 2017.. Pristupljeno 16. 3. 2024.(en)
- ↑ „Zgrada Doma društva Gajret u Sarajevu”. Komisija za nacionalne spomenike. Pristupljeno 31. 7. 2022.
