Crkva Uspenija Presvete Bogorodice u Livnu

Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u opštini Livno je crkva Srpske pravoslavne crkve i pripada eparhiji bihaćko-petrovačkoj. Crkva je proglašena za nacionalni spomenik BiH.^[1] Nacionalni spomenik sastoji se od: crkve, crkvenog dvorišta sa ogradnim zidom, te pokretne imovine koju sačinjavaju:

Zbirka od 84 ikone:
Plaštanica, nepoznati domaći slikar, 20. vijek, ulje na platnu, 93,5 x 72 cm, slikana površina: 69 x 48;
Zbirka predmeta izrađenih od metala
Sveštenik crkve je protojerej Predrag Crepulja

Lokacija

Nalazi se u centru grada Livna.

Istorija

Izgradnja crkve je počela 1859. Nakon završetka izgradnje, pravoslavni vjernici su crkvi poklonili: bogoslužbene knjige, ikone, odežde i druge potrebne predmete, a pojedinci su donosili ili naručivali ikone iz Rusije, Jeruzalema, Hilandara i Svete Gore, iz Venecije i primorskih gradova. Poklone su novoj crkvi slale crkvene opštine i pojedinci iz Sarajeva, Mostara i drugih bosanskohercegovačkih gradova. Na taj način je crkva Uspenija presvete Bogorodice stekla jednu od najbogatijih zbirki ikona u Bosni.

Tokom II svjetskog rata, crkva je opljačkana i djelomično oštećena, a parohijski dom bombardovan. Matice, domovnici, crkvena arhiva i biblioteka su uništeni. Novi parohijski dom izgrađen je 1968. godine. Crkveni toranj je renoviran 1979. godine. Avgusta 1991. godine, kosti preko 1.200 srpskih žitelja livanjskog kraja, ubijenih u II svjetskom ratu, izvađene su iz hercegovačkih jama i vrtača i sahranjene u kripti Spomen-kosturnice Svete Marine-Ognjene Marije, sagrađene pored crkve. U posljednjem ratu u Bosni, spomen kosturnica je minirana, pokradena, materijalni dokazi o ustaškim zločinima uništeni, a mošti oskrnavljene i razbacane.

Crkva je devastirana i zapaljena na Vidovdan, 28. juna 1992. godine. Izgorio je zvonik, a bogatu zbirku umjetničkih i crkvenih dobara, sačuvao je od uništenja župnik livanjski, fra Marko Gelo. Sve su to franjevci čuvali u samostanu Gorica i vratili 2000. godine, kada je crkva obnovljena.

Opis

Crkva je jednobrodna bazilika, sa ulaznom pripratom, naosom i oltarskim prostorom, pravougaone osnove, vanjskih dimenzija 18,90 x 11,50 metara.

Reference

↑ „Crkva Uspenija Presvete Bogorodice”. kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 11. 2016. ^{[mrtav link]}

Literatura

Ljiljana Ševo - Pravoslavne crkve i manastiri u Bosni i Hercegovini do 1978. godine, Biblioteka Baština, Banja Luka, 2002.

[1] „Crkva Uspenija Presvete Bogorodice”. kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 11. 2016. ^{[mrtav link]}

[1]