Opsada Stralsunda (1628)

(Preusmjereno sa stranice Bitka za Stralsund (1628))

Opsada Stralsunda se dogodila od maja do početka augusta 1628. godine kada su za vrijeme Tridesetogodišnjeg rata katoličke carske njemačke trupe pod Albrechtom von Wallensteinom pokušale zauzeti Stralsund, lučki grad na baltičkoj obali Njemačke koji je u tom trenutku bio posljednje značajnije protestantsko uporište u Njemačkoj koje je katolicima i carskim snagama pružalo organizirani otpor. Deset godina nakon početka sukoba, katolici su nakon niza spektakularnih pobjeda uspjeli iskorijeniti ili protjerati protestante iz velikih dijelova Njemačke, odnosno njihove vladare natjerati da priznaju vrhovnu carsku vlast i katoličku hegemoniju. To je uključilo i vojvodu Bogislawa XIV, vladara Pomeranije koji je u novembru 1627. Franzburškom kapitulacijom Wallensteinu omogućio da postavi garnizone u svim gradovima pod svojom nominalnom vlašću, uključujući Stralsund. Gradski oci Stralsunda su, međutim, temeljeći svoju odluku na statusu grada-člana Hanze, taj zahtjev odbili, a nakon čega je Wallenstein sa svojim trupama počeo opsjedati grad. Stralsund su ispočetka branili pripadnici lokalne milicije i nešto najamnika, ali im je potom, zahvaljujući premoći na moru, pomoć počeo slati danski kralj Christian IV, koji je još uvijek vodio rat sa Carstvom. Pojačanja u ljudstvu, koja su uz Dance činili i škotski najamnici, a pred sam kraj i mali švedski kontingent, nisu bila dovoljna da kompenziraju brojčanu nadmoć Wallensteinovih snaga, ali su to, prema navodima suvremenika nadoknadila izuzetnom borbenošću, zbog čega je nekoliko Wallensteinovih pokušaja da grad zauzme na juriš doživjelo neuspjeh. To, kao i epidemija kuge koja se pojavila u redovima njegove vojske, je Wallensteina nagnala da 4. augusta odustane od opsade i povuče se na jug. Iako je nekoliko mjeseci kasnije danski kralj Christian IV poražen u bitci kod Wolgasta te Mirom u Lübecku prisiljen izaći iz rata, opsada Stralsunda je imala značajne posljedice po dalji tok rata. Wallenstein je doživio prvi ozbiljniji neuspjeh u dotadašnjoj karijeri, te pao u nemilost cara i drugih katoličkih vođa, te je 1630. godine smijenjen sa mjesta zapovjednika carske vojske, i to upravo pred početak švedske intervencije pod Gustavom Adolfom II kojoj je upravo Stralsund, gdje je zadržan švedski garnizon, bila glavna baza na njemačkoj obali. Zbog toga su kasniji historičari opsadu Stralsunda počeli navoditi kao svojevrsnu prekretnicu Tridesetogodišnjeg rata.

Opsada Stralsunda
Deo Tridesetogodišnjeg rata
Vrijeme:maj - 4. august 1628
Mjesto:Stralsund, Vojvodstvo Pomeranija
današnji Mecklenburg-Vorpommern, Njemačka
Rezultat: pobjeda protestantskih saveznika
Sukobljene strane
 Kraljevina Danska
 Kraljevina Švedska
Stralsund
 Sveto Rimsko Carstvo
Komandanti i vođe
Danska Heinrich Holk
Kraljevina Škotska Alexander Seaton[1]
Kraljevina Škotska Alexander Lindsay
Kraljevina Škotska Robert Munro
Švedska Kraljevina Škotska Alexander Leslie[2]
Sveto Rimsko Carstvo Albrecht von Wallenstein

Izvori

uredi
  1. Škotske pukovnije u danskoj službi su se odbile boriti pod dnaskom zastavom. Prema Monrovim memoarima postignut je kompromis prema kojem se koristila modificirana škotska zastava sa malom danskom zastavom u gornjem desnom kutu.
  2. Lesliejevi Šveđani su u stvari bili Škoti koji su došli pomoći svojim sunarodnanjacima. Steve Murdoch and Alexia Grosjean, Alexander Leslie and the Scottish Generals of the Thirty Years' War, 1618-1648 (London, 2014), pp.47-51

Vanjske veze

uredi