Američka okupacija Haitija

Američka okupacija Haitija
	Deo Banana ratova
	; Američki marinci i haićanski vodič patroliraju kroz džunglu 1915. godine za vrijeme bitke kod Fort Dipitieja
Vrijeme:	28. jul 1915 – 1. august 1934
Mjesto:	Haiti, Hispaniola
Rezultat:	američka pobjeda okupacija Haitija;
Sukobljene strane
SAD; haićanska vlada	Haićanski pobunjenici
Snaga
Prvi Caco rat:; 2.029 Drugi Caco rat:; 1.500	Prvi Caco rat:; 5,000 Drugi Caco rat:; 2.700
Žrtve i gubici
Prvi Caco rat:; 3 mrtva, 18 ranjenih Drugi Caco rat:; 28 poginulih	Prvi Caco rat:; 200 poginulih Drugi Caco rat:; 70 poginulih

Američka okupacija Haitija trajala je od 1915. do 1934. godine i predstavljala drugi najduži od svih tzv. Banana ratova, odnosno jednu od najdužih okupacija u vojnoj historiji SAD. Otpočela je godine 1915. iskrcavanjem američkih marinaca u glavni grad Port-au-Prince pod izgovorom zaštite američkih državljana i ekonomskih interesa koji su navodno bili ugroženi pobunom i likvidacijom pro-američkog predsjednika Vilbruna Guillamea Sana. Dodatni motiv za američku akciju bio je i Prvi svjetski rat, odnosno snažno ekomsko prisutstvo carske Njemačke na otoku; iako su SAD bile formalno neutralne, njemačke interese na otoku su, u skladu sa Monroevom doktrinom smatrali ugrožavanjem vlastitih. Američki marinci su relativno brzo uspostavili kontrolu nad zemljom, porazivši pobunjenike, tzv. cacose, u kampanji poznatoj kao Prvi Caco rat. Formalnim sporazumom između haićanske i američke vlade je uspostavljena američka vlast nad Haitijem u periodu od sljedećih deset godina. Veliki dio lokalnog stanovništva se, međutim, od početka počeo odupirati okupatorima, velikim dijelom i zbog njihovih rasističkih predrasuda prema crncima i mulatima koji su činili većinu Haićana. Nakon nekoliko godina je došlo do intenziviranja ustaničke djelatnosti, poznate kao tzv. Drugi Caco rat, a koja je završena neuspjelim napadom ustanika na Port-au-Prince početkom 1920. godine. Iako se američka vlast nad Haitijem stabilizirala, u izolacionistički raspoloženim SAD se okupacija smatrala sve manje opravdanom. Niz incidenata 1929. godine, kao i izbijanje Velike depresije, su doveli predsjednika Herberta Hoovera od odluke da okupaciju okonča, ali ona nije sprovedena sve do njegovog nasljednika Roosevelta 1934. godine.

Izvori uredi

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Clodfelter (2017). Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1492-2015. str. 378.

Literatura uredi

Heinl, Robert (1996). Written in Blood: The History of the Haitian People. Lantham, Md.: University Press of America.
Schmidt, Hans. The United States Occupation of Haiti, 1915-1934. New Jersey: Rutgers University Press, 1995.
Weinstein, Brian and Aaron Segal. Haiti: Political Failures, Cultural Successes (February 15, 1984 izd.). Praeger Publishers. str. 175. ISBN 0-275-91291-4.
Weston, Rubin Francis. Racism in U.S. Imperialism: The Influence of Racial Assumptions on American Foreign Policy, 1893-1946. Columbia, S.C.: University of South Carolina Press. 1972

[clodfelter-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Clodfelter (2017). Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1492-2015. str. 378.

[1]