1254.

Događaji

januar? - Faktički egipatski mamelučki sultan Aybak je dao ubiti komandanta bahrijskih mameluka Faris al-Din Aktaya. Njegovi ljudi su zatvoreni, ubijeni ili su uspeli pobeći u Siriju i Anadoliju (među njima i Baybars i Qalawun). Aybak je zbacio titularnog ajubidskog sultana, dečaka Al-Ashraf Musu, i zavladao sam.

3. 4. - Češki i ugarski pregovarači su dogovorili da će ugarskom kralju Beli IV pripasti veći, južni, dio Štajerske, od Semmeringa do koruške međe a ostatak Otokaru II; Bela se odriče Austrije.^[1]
9. 4. - Papa Inocent IV je ekskomunicirao kralja Konrada IV, koji se nalazi na jugu Italije.
24. 4. - Louis IX od Francuske isplovljava iz Akre, na povratku iz Svete zemlje u Francusku.

1. 5. - Sastanak Bele IV i Otokara II u Požunu: ugovoren konačni mir, Otokar se odriče titule štajerskog vojvode (do novog rata će doći 1258). Bela u Štajersku za vojvodu šalje svog prvorođenog sina Stjepana, nakon što ga je oženio Elizabetom Kumanskom. Hrvatski ban Stjepan je postavljen i za kapetana Štajerske.^[1]
14. 5. - "Sicilijanski posao": papa daje 9-godišnjem engleskom princu Edmundu Lancasteru sicilijansku krunu, nasuprot kralju Nemačke Konradu IV.
21. 5. - Konrad IV, kralj Njemačke, Italije, Sicilije, Jerusalima, vojvoda Švapske, umire od malarije u Lavellu na jugu Italije, gde je spremao vojsku za obračun sa papom.
- Njegov dvogodišnji sin Konradin nasleđuje jerusalimski, sicilijanski i švapski naslov. Otac ga je testamentom poverio papi na čuvanje. Konradov polubrat Manfred je regent u Siciliji (kralj 1258-66).
- Ostajeje njemački antikralj Vilim Nizozemski (do 1256). Sljedeći opće prihvaćeni kralj Rimljana/Njemačke je Rudolf I Habsburški (1273-91).
22. 5. - Humski župan Radoslav, sin Andrijin i ugarski vazal, pridružio se savezu Dubrovnika i Bugarske protiv raškog kralja Uroša^[2] (ugarski kralj Bela je pokorio Bosnu ove godine^[1]).
- Bugari su 1253/54 upadali u Srbiju, izgleda da je opljačkana crkva sv. Petra na Limu; napadnut je Manastir Žiča, pa je sedište Srpske arhiepiskopije preneseno u Pećki manastir. Bugari su se povukli, možda zbog stranog posredovanja.^[2]

24. 6. - Manojlo I Veliki Komnin je vratio Sinopu pod trapezuntsku vlast (ali Turci se vraćaju 1265).

jul - Luj IX se iskrcao u Francuskoj, nepunih šest godina nakon odlaska u Sedmi križarski rat (u Parizu je 7. 9.).

23. 8. - Kralj Uroš i Dubrovnik su sklopili mir: Dubrovnik plaća deo ratne štete, odustaje od parnice sa barskom nadbiskupijom. Moguće da je humski župan Radoslav svrgnut od strane Uroša.^[2]
- Prvi put su pomenuti rudari Sasi u Srbiji, kralj Uroš im dozvoljava da idu u Brskovo.^[3]

septembar? - Umro je vaseljenski patrijarh u Nikeji Manojlo II.
septembar - Nakon što je bio ekskomuniciran u julu, Manfred se sporazumeo s papom da bude njegov vikar za južnu Italiju, ali ubrzo dolazi do razlaza.
> rujan? - Mlečani su zauzeli Korčulu, protivno ugovoru iz 1244; ban Stjepan je stigao iz Štajerske i zapriječio dalje napredovanje.^[1]

23. 10. - Papa je prihvatio vernost Amalfija direktno, umesto preko Kraljevine Sicilije - Manfred odlučuje otići Saracenima u Luceru i suprotstaviti se papi.

3. 11. - Nikejski car Jovan III Duka Vatac je umro u Nimfeonu/Kemalpaşi blizu Smirne. Nasleđuje ga sin Teodor II Laskaris (s majčinim prezimenom), do 1258. Krunisan je na Božić u Nikeji, za velikog domestika je postavio druga iz detinjstva, čoveka nižeg roda Georgija Mouzalona.
novembar - Arsenije Avtorijan je novi vaseljenski patrijarh u Nikeji (do 1260. i 1261-64).

2. 12. - Manfred je kod Foggie porazio papinske snage. Ubrzo uspostavlja vlast nad jugom Italije, a ove godine je dao podršku i gibelinskoj frakciji u Toskani, naročito Sijeni.
7. 12. - Papa Inocent IV je umro u Napulju.
12. 12. - Kardinal Rinaldo di Jenne je izabran u Napulju za papu pod imenom Aleksandar IV (do 1261).
decembar - Francuski kralj Luj IX donosi Veliku ordonansu za reformu u vlasti, kao i niz mera moralističke prirode: zabranio je igre na sreću, pa i šah.

Izgrađen je Medvedgrad kod Zagreba.
1243. ili 1254. - Domentijan je napisao Žitije Svetog Save.^[4]
Mala ugarska princeza Margareta se posvećuje monaškom životu - već živi u dominikanskom samostanu na Zečijem ostrvu kod Budima (danas Margitin otok).
Hetum I, kralj Armenske Kilikije, putovao je u Karakorum kako bi obnovio sporazum sa velikim hanom, sada Möngkeom. Kirakos Gandzakeci je ostavio opis putovanja.

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1254.

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1254.