Univerzitet Ludwig Maximilian u Münchenu

Univerzitet Ludwig Maximilian u Münchenu (nem. Ludwig-Maximilians-Universität München, lat. Universitas Ludovico-Maximilianea Monacensis), kolokvijalno poznatiji kao Univerzitet u Münchenu ili LMU, je javni istraživački univerzitet u Münchenu u južnoj nemačkoj saveznoj državi Bavarskoj. Osnovan kao Univerzitet u Ingolštatu 1472. godine od vojvode Ludviga IX Bavarskog institucija je šesti najstariji univerzitet u Nemačkoj koji funkcioniše bez prekida u radu. 1800. godine univerzitet je premešten iz Ingolštata u Landshut odlukom kralja Maksimilijana I Bavarskog kada je grad u vreme Napoleonskih ratova bio ugrožen od strane snaga Prve Francuske Republike, pre nego što je premešten na današnju lokaciju 1826. godine odlukom kralja Ludviga I Bavarskog. Univerzitet je zvanično poneo ime Ludwig-Maximilians-Universität 1802. godine u čast kralja Maksimilijana I Bavarskog i Ludviga IX.[2]

Univerzitet Ludwig Maximilian u Münchenu
Ludwig-Maximilians-Universität München
LMU
lat. Universitas Ludovico-Maximilianea Monacensis
Logo univerziteta
Historija
Osnivanje1472.
Bivši nazivUniverzitet Vojvodstva Bavarske u Ingolštatu
Studenti
Broj studenata
  – diplomci
51.606 (zimski semestar 2018/19)[1]
6.667 (bez Univerzitetske klinike, 2021.) 16.049 (sa Univerzitetskom klinikom, 2021.)
Lokacija
Sedište
  – grad
  – pokrajina
  – savezna država
  – država

München
Gornja Bavarska
 Bavarska
 Nemačka
Službene stranice
www.lmu.de

LMU je danas drugi najveći univerzitet u Nemačkoj po broju studenata sa otprilike 17% studentske populacije koju čine inostrani studenti. U zimskom semestru 2019/20. godine upisivalo ga je više od 52.000 studenata. 2018. godine ukupni budžet institucije iznosio je 734,9 miliona evra bez univerzitetske bolnice, a sa njom približno 1,94 milijarde evra.[3] Do 2020. institucija je kroz svoju istoriju bila direktno povezana sa 43 dobitnika Nobelove nagrade. Među njima su Wilhelm Röntgen, Max Planck, Werner Heisenberg, Otto Hahn i Thomas Mann. Značajni bivši studenti, nastavnici i istraživači uključuju papu Benedikta XVI, Rudolfa Peierlsa, Josefa Mengela, Richarda Straussa, Waltera Benjamina, Josepha Campbella, Muhammada Iqbala, Marie Stopes, Wolfganga Paulija, Bertolta Brechta, Maxa Horkheimera, Karla Loewensteina, Carla Schmitta, Gustava Radbrucha, Ernsta Cassirera, Ernsta Blocha i Konrada Adenauera. LMU nosi prestižnu titulu "Univerziteta izvrsnosti" u okviru Inicijative za izvrsnost nemačkih univerziteta i član je grupe German U15 e.V. kao i Lige evropskih istraživačkih univerziteta.

Istorija

uredi

1472–1800

uredi
 
Zgrada Pfründnerhaus u Ingolštatu

Univerzitet je kao prvi u Bavarskoj osnovan uz papinsko odobrenje 1472. godine u vreme vladavine vojvode Ludviga IX. pod nazivom Univerzitet Vojvodstva Bavarske u Ingolštatu. Inicijalno smešten u tadašnjoj kući Pfründnerhaus počeo je delovati sa četiri fakulteta: Filozofskim, Medicinskim, Pravnim i Teološkim.[4] Prvi rektor univerziteta bio je Christoph Mendel von Steinfels koji je kasnije postao biskup Biskupije Chiemsee. U periodu nemačkog humanizma na univerzitetu su predavala poznata imena kao što su Konrad Celtis i Peter Apian. Teolog i protivnik Reformacije Johannes Eck također je bio jedan od predavača. Od 1549. do 1773. godine univerzitet je bio pod snažnim utjecajem Jezuitijezuitskog reda (Petrus Canisius je bio među ostalim rektor i profesor teologije) i bio je jedan od centara protureformacije.[4] Krajem 18. veka došlo je do promene pa je osnažen uticaj prosvjetiteljstva. Tada su na Filozofskom i Medicinskom fakultetu naučne discipline i metode dodatno dobile na značaju. Na Teologiji je pastoralna teologija dobila više pažnje, a Pravni fakultet je dobio modernije nastavne planove. 1799. godine osnovan je i Institut za Kameralne nauke koji je postavio temelje budućem Fakultetu državne ekonomije.[4]

1800–1826

uredi

Zbog francuske je pretnje 1800. godine univerzitet premešten u Landshut. Ovom odlukom se također pokušalo obnoviti i ponovo osnažiti konzervativne usmerenje univerziteta i povezati ga sa jezuitima. 1802. godine univerzitet je poneo ime Ludwig-Maximilians-Universität po Maximilianu I. Josephu i osnivaču univerziteta Ludwigu IX.[4] U Landshutu se univerzitet ipak razvio iz institucije za privilegovanu učeničku elitu u državno visokoškolsko učilište. Ministar Maximilian von Montgelas je svojim reformskim konceptima postavio nove naučne i obrazovne naglaske, a broj studenata do 1825/26. akademske godine dosegao cifru od gotovo 1000.[4]

1826–1933

uredi

Nekoliko godina nakon premeštanja iz Ingolštata u Landshut, kralj Ludwig I je 1826. godine doneo odluku o premeštanju univerziteta u glavni grad München.[5] Institucija je privremeno smeštena u bivšem jezuitskom koledžu Wilhelminum na Ulici Neuhauser pre nego što je današnja glavna zgrada univerziteta, projektovana od strane Fridriha fon Gertnera, završena 1840. godine. Nova zgrada smeštena je tada na jednoj od glavnih reprezentativnih gradskih ulica.[6] U drugoj polovini 19. veka, istaknuti učenjaci oblikovali su univerzitet, a seminari i instituti su kontinuirano proširivani. Nakon Badena, Bavarska je od 1903. godine omogućila upis žena na univerzitetske studije, postajući tako druga država u Nemačkom Carstvu koja je to učinila. Dok je u zimskom semestru 1905/06. godine samo 1% studenata na LMU bilo ženskog pola, ovaj udeo se povećao na 14% u zimskom semestru 1918/19.

1933–1945

uredi
 
Spomen obeležje na ulazu u centralnu zgradu

U vreme vladavine nacista 61 predavač na univerzitetu je otpušten, većina njih iz antisemitskih razloga. To je činilo 15 posto nastavnog osoblja.[7] Brojnim predavačima je bilo ometano napredovanje u njihovim akademskim karijerama. U polju fizike, nacisti su primorali izbor Wilhelma Müllera, pristalice takozvane Nemačke fizike, kao naslednika Arnolda Sommerfelda. U maju 1933. godine, nacistička Nemačka studentska organizacija (Deutsche Studentenschaft) inicirala je i organizovala spaljivanje knjiga na Königsplatzu.[5] Tokom Drugog svetskog rata na univerzitetu je formirana grupa otpora poznata kao "Bela ruža" koju su predvodili sestra i brat Sophie i Hans Scholl.[5] Otkriveni su dok su na univerzitetu delili proturežimske letke i predati Gestapou.[8] 1997. godine postavljeno je spomen-obilježje i soba posvećena Beloj ruži.[5]

1945–1994

uredi

Prilikom ulaska američkih trupa u München 30. aprila 1945. godine oko 80% LMU-a je bilo u ruševinama, a otprilike trećina svih knjiga univerzitetske biblioteke bila je nestala ili uništena.[9] U prvoj posleratnoj deceniji obnovljene su zgrade koje su uništene tokom rata.[5] Prema statističkom istraživanju u januaru 1947. godine, 581 Jevrej koji je preživeo Holokaust je pohađao univerzitete u američkoj okupacionoj zoni od čega je njih oko 65% bilo upisano na Münchenski univerzitet. Nakon obnove uslijedila je faza ekspanzije koja nije uvijek protekla bez tenzija. Slično kao na drugim univerzitetima u Zapadnoj Nemačkoj, i na LMU-u su 1968. godine organizovani snažni studentski protesti.[10]

Rangiranje univerziteta

uredi

QS World University Rankings za 2024. godinu svrstava LMU na 54. mesto na svetu i 2. u Nemačkoj.[11] U QS rangiranju po predmetima za 2022. godinu, univerzitet je visoko rangiran u domeni umetnosti i humanističkim, prirodnim i medicinskim naukama.[12] Times Higher Education (THE) rangiranje za 2023. godinu svrstava LMU na 2. mesto u Nemačkoj i 33. na svetu.[13] U THE rangiranju po predmetima za 2022. godinu, LMU je bio prvi u Nemačkoj u umetnosti i humanističkim naukama, pravu i psihologiji.[14]

Povezano

uredi

Izvori

uredi
  1. „Facts and Figures”. LMU Munich. Pristupljeno 15 December 2020. 
  2. „Landshut (1800–1826) – LMU München”. Uni-muenchen.de. Arhivirano iz originala na datum 30 September 2011. Pristupljeno 28 October 2011. 
  3. „Facts and Figures – LMU Munich” (en). www.en.uni-muenchen.de. Pristupljeno 15 December 2020. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 „1472: Gründung der Hohen Schule zu Ingolstadt”. Ludwig-Maximilians-Universität München. Arhivirano iz originala na datum 2018-11-03. Pristupljeno 2018-11-03. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 „München (seit 1826)”. Ludwig-Maximilians-Universität München. Arhivirano iz originala na datum 2018-11-03. Pristupljeno 2018-11-03. 
  6. „Ludwig-Maximilians-Universität München”. Staatliches Bauamt München 2. Arhivirano iz originala na datum 2010-09-21. Pristupljeno 2010-01-06. 
  7. Michael Grüttner, The Expulsion of Academic Teaching Staff from German Universities, 1933–45, in: Journal of Contemporary History, Jg. 57 (2022), S. 517.
  8. „Die Weiße Rose”. Shoa.de. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-01. Pristupljeno 2010-01-06. 
  9. Stefan Paulus: Vorbild USA? Amerikanisierung von Universität und Wissenschaft in Westdeutschland 1945–1976 (Studien zur Zeitgeschichte 81), München 2010, S. 98.
  10. Stefan Hemler: Von Kurt Faltlhauser zu Rolf Pohle. Die Entwicklung der studentischen Unruhe an der Ludwig-Maximilians-Universität München in der zweiten Hälfte der sechziger Jahre, in: Venanz Schubert (Hrsg.), 1968. 30 Jahre danach, St. Ottlien: EOS 1999, S. 209–242.
  11. „QS World University Rankings 2024”. QS World University Rankings. Pristupljeno 31 July 2023. 
  12. „QS World University Rankings by Subject 2022”. QS World University Rankings. 23 March 2023. 
  13. „World University Rankings 2023”. Times Higher Education World University Rankings. 4 October 2022. Pristupljeno 12 October 2022. 
  14. „World University Rankings by subject”. Times Higher Education World University Rankings. Pristupljeno 27 October 2022.