Trstena je na tromeđi opštine Vranje, Leskovac i Kosovska Kamenica. Smeštena je između sela Roždace i Dragobužde, na istoku, Golemog Sela i Ravnog Dela i vrha Kopiljak (1125 m), na severu, Trstene (Kosovska Kamenica), na zapadu, i vrhom Crni kamen (1230 m), na jugu. Planinsko je selo sa prosečnom nadmorskom visinom od 823 metra. Samo je manjim delom razmešteno u usku dolinu Trstenske reke, a većim delom na bregove i zaravni sa obe strane reke. Razbijenog je tipa, ali se mogu izdvojiti ove mahale: Čukinska, Zeljanska, Popadiska, Kurteljanska i Alilovska. Bogato je bukovom šumom, naročito desna obala reke. Ima dosta izvora sa zdravom pitkom vodom, a od starine su poznati Mandrdino kladanče u Maljokovoj livadi i Suvi Kladanac. U Trstenu se najlakše stiže sa istoka, iz Vlasa, putem uz korito Trstenske reke. Po suvom vremenu, gornjim delovima Trstene moguć je pristup iz pravca Vranja preko Goča, šumskim putem preko Jezerske padine, Ajdučkog kladenca, Lazarovog kladenca i Crnog kamena. Sličnim putevima moguć je pristup sa zapada, preko Kosovske Trstene ili sa severa, preko Kopiljaka.
Nakada se ovo selo zvalo Novakovce po kovaču Novku koji je tu živeo. U to vreme, Trstena je postojala na teritoriji tadašnje Gnjilanske nahije, sadašnja opština Kosovska Kamenica, odakle su se Arnauti (Albanci) naselili u Novakovce i tako je selo dobilo novo ime. Posle oslobođenja ovih krajeva od Turaka 1878. godine, svi Arnauti su izbegli iz Trstene, a državna granica između Srbije i Turske išla je linijom Kopiljak - kota 975 - Karaula Trstena - Karaula Rogogaš - Crni kamen (1228 m), gde je i danas administrativna linija. Tako su nastale dve Trstene, jedna srpska i druga „turska“. Današnji stanovnici Trstene su poreklom iz drugih sela Poljanice, posebno iz Vlasa, kao i iz Vranjske kotline, a doselili su se na imanje kupljeno od ranijih vlasnika, Albanaca, ili od države. Ranije su bile poznate porodice Pepelarci, Aladžakovci, Đorgazovci, Popadici, Veljanovci, Zeljankovi i drugi. U selu postoje ostaci starog srpskog groblja iz vremena kada se ono zvalo Novakovo a do skora su se videli tragovi samokova, što je stari naziv kovačnice na vodeni pogon.
Stanovništvo Trstene bavilo se je poljoprivredom, pre svega ratarstvom i stočarstvom, zatim drvosečom i prizvodnjom drvenog uglja (ćumura) i u manjoj meri voćarstvom. Po bregovima Trstene uspeva šumsko voće (divlja malina, šumska jagoda, kupina, oskoruša, šipurak) i pečurke (vrganj i lisičara). Sada je selo desetkovano, ostalo je za stalni boravak samo nekoliko porodica. Do osamdesetih godina prošlog veka u selu je radila osnovna, četvorogodišnja, škola, koja je sada zatvorena, a malobrojna deca idu u školu u Vlase. Od 1944. do 1955. godine Trstena je bila u sastavu opštine Vlase, stim da je do 1952. u selu radio Mesni narodni odbor. Posle ukidanja opštine Vlase, Trstena je pripojena opštini Vranje. Seoska slava (litije) je Đurđevdan.
U naselju Trstena živi 62 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 57,2 godina (55,2 kod muškaraca i 59,0 kod žena). U naselju ima 27 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,33.
Ovo naselje je u potpunosti naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. |
|---|
| Srbi |
|
63 |
100.0% |
| nepoznato |
|
0 |
0.0% |
Stanovništvo prema polu i starosti [2]
|
|---|
|
m |
|
|
ž |
| ? |
0 |
|
|
0 |
| 80+ |
1 |
|
|
1 |
| 75-79 |
2 |
|
|
0 |
| 70-74 |
6 |
|
|
7 |
| 65-69 |
3 |
|
|
6 |
| 60-64 |
4 |
|
|
8 |
| 55-59 |
2 |
|
|
1 |
| 50-54 |
1 |
|
|
3 |
| 45-49 |
2 |
|
|
2 |
| 40-44 |
1 |
|
|
0 |
| 35-39 |
4 |
|
|
0 |
| 30-34 |
2 |
|
|
1 |
| 25-29 |
1 |
|
|
0 |
| 20-24 |
2 |
|
|
2 |
| 15-19 |
0 |
|
|
0 |
| 10-14 |
0 |
|
|
0 |
| 5-9 |
0 |
|
|
0 |
| 0-4 |
0 |
|
|
1 |
| prosek |
55.2 |
|
|
59.0 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
72
|
80
|
81
|
69
|
59
|
52
|
27
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
8
|
10
|
4
|
3
|
1
|
1
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2.33
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
31
|
9
|
21
|
1
|
-
|
-
|
31
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
3
|
22
|
5
|
1
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
| Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
| Muški
|
28
|
26
|
-
|
-
|
2
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
| Ženski
|
25
|
23
|
-
|
-
|
1
|
-
|
-
|
1
|
-
|
-
|
| Oba
|
53
|
49
|
-
|
-
|
3
|
-
|
-
|
1
|
-
|
-
|
| Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
| Muški
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
| Ženski
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
| Oba
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
- Rista T. Nikolić, Poljanica i Klisura, izdanje 1905. godine, strana 191. (Srpski etnografski zbornik, Beograd, knjiga IV, Srpska kraljevska akademija).
Za ostale upotrebe, v. Trstena.
Srbija
