Travunija
Travunija je bila južnoslovenska državica koja je obuhvatala delove današnje istočne Hercegovine i dubrovačkog područja bez grada Dubrovnika koji je bio u vlasti Vizantije. Postojala je pre svega kao zavisna država pod vlašću knezova iz srpske dinastije Vlastimirovića između 9 veka i 1071. godine kada ju anektira Duklja. Osim Vlastimirovića nad Travunijom je neko vreme vladalo u Bugarsko Carstvo kada bi ono na neko vreme anektiralo i ostale južnoslovenske države. Zavisno od toga kome se veruje stanovnici Travunije su bili Srbi ili Hrvati tako da vizantijski car Konstantin Porfirogenit podržava prvu opciju dok pop Dukljanin onu drugu pošto smješta Travuniju u Crvenu Hrvatsku.
Travunija je tokom svog postojanja graničila s Zahumljem, Dukljom i Vizantijom koja vlada Dubrovnikom.
Travunija u srpskom carstvu
urediMađari su 1358. godine porazili Mletačku republiku, koja je bila prisiljena odreći se cijele istočne obale Jadrana. Dubrovnik je takođe priznao vrhovnu vlast mađarsku, pa su Srbi počeli da zaziru od svog starog primorskog prijatelja i ubrzo njihovi odnosi postaju čak i neprijateljski. U području od Konavlja pa sve do Podrinja, s Trebinjem, Gackom i Polimljem, vladao je srodnik i prijatelj cara Uroša, knez Vojislav Vojinović. Dubrovačka trgovina je prekinuta nekoliko godina, a Vojislav je prijetio da će oteti i Ston. Primirje je potpisano 1361. u Onogoštu uz posredovanje cara Uroša.
Nikola Altomanović, nakon smrti strica kneza Vojislava Vojinovića, preuzima 1368. njegove posjede i postaje moćan gospodar od Rudnika do Trebinja i mora. Mladićka silovitost i želja za što više vlasti doveli su Nikolu u neprijateljstvo sa svim susjedima. Protiv njega bio je ban Tvrtko, Dubrovnik uz pomoć Mađara, Lazar Hrebljanović i Balšići. Tokom 1373. god. Altomanović je podlegao. Mađarski kralj uputio je Nikolu Gorjanskog sa 1.000 kopljanika, da se pridruži bosanskoj i Lazarevoj vojsci. Zapadni dio Nikolinih oblasti, s Mileševom, Prijepoljem, Onogoštem, Podrinjem i Gackom dobi Tvrtko. Njegove južne oblasti Trebinje, Konavlje i Dračevice poseli su u jesen 1373. god. Balšići. Tvrtko je i te oblasti pripojio 1377. Bosanskoj banovini. Tako bosanska država pređe stare granice Drine i pomjeri ih sve do iza Lima, obuhvativši najveći deo područja stare Raške.
Travunija u bosanskom kraljevstvu
urediDo 1391. župa Vrm sa gradom Klobukom bila je u posjedu Sankovića, a od 1395. do 1442. godine u posjedu Pavlovića. U ratu 1438. godine osvojio je Stjepan Vukčić Kosača Trebinje. Radoslav Pavlović je vratio Trebinje pod svoju vlast 1439. 1441. godine umire i Radoslav Pavlović. Ugovorom između vojvode Stjepana Vukčića i udovice Radoslava Pavlovića i sinova, 1442. godine, ostaci Pavlovićevih zemalja, među kojima je bio i grad Klobuk, definitivno su prešli pod Kosača.
Literatura
uredi- Vladimir Ćorović, Beograd, novembar 2001 - Istorija srpskog naroda