Martin I (papa)
„Sveti Martin” preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. Sveti Martin (razvrstavanje).Sv. Martin I. (? - 16. rujan 655.) je bio papa od srpnja 649. do 16. rujna 655. godine, poznat po tome što je uhapšen i prognan zbog protivljenja monotelitskoj doktrini na kojoj je inzistirao tadašnji bizantski car Konstans II.
| Sv. Martin I. Martinus | |
|---|---|
 | |
| Papinstvo počelo | srpanj 649. |
| Papinstvo završilo | 16. rujna 655. |
| Prethodnik | Teodor I. |
| Nasljednik | Eugen I. |
| Rođen | |
| Ostali pape imena Martin | |
Prije dolaska na mjesto pape je služio kao apocrisiarius (apokrizijarij), ili papski legat (nuncij) na bizantskom dvoru u Konstantinopolu. Tamo se istakao diplomatskim vještinama i velikom učenošću. Na mjesto pape je došao nedugo nakon smrti svog prethodnika Teodora I, koji je ušao u otvoreni sukob sa monotelitima i carem, te dvije godine ranije ekskomunicirao carigradskog patrijarha Pavla II. Njegov izbor nije bio potvrđen od cara, a što je predstavljao presedan u periodu tzv. bizantskog papinstva.
Martin je od svog prethodnika naslijedio anti-monotelitsku politiku, kao i pripreme za Lateranski koncil koji je sazvao i, usprkos izričitom carevom protivljenju, održao u oktobru 649. Na njemu je, uz podršku uglednog teologa Maksima Ispovjednika monotelistvo osuđeno. Martin je koncilu nastojao dati status ekumenskog koncila, što je predstavljalo presedan u odnosu na dotadašnje koncile, koji su svi bili formalno sazvani od strane rimskih ili bizantskih careva. Osim toga je u obliku enciklike njegove kanone poslao i svim biskupima na područjima van bizantske vlasti.
Konstansu je jedino poslao kanone na službenu potvrdu. Konstans, zauzet bizantsko-arapskim ratovima, ispočetka nije mogao pravodobno reagirati, ali je naredio Maksimovo i Martinovo hapšenje. Obojica su uhapšeni 17. juna 653. u Lateranskoj palači, a potom 17. septembra dovedeni u Konstantinopol na suđenje. Nakon što je pretrpio brojna javna poniženja, prognan je u Hersones na Krimu gdje je umro u izgnanstvu.
Za vrijeme njegovog izgnanstva je za novog papu izabran Eugen I.
Martinovo protivljenje monotelistvu je, kasnije, postalo službeni stav Crkve, kada su 681. monoteliti proglašeni hereticima na Trećem carigradskom saboru. Martin je kasnije u pravoslavnim crkvama proglašen svecem.
Eksterni linkovi
uredi
- Ohridski prolog za 14 (27. april) Arhivirano 2007-03-12 na Wayback Machine-u (sh)