Sinonim
Semantički odnos |
---|
Sinonim |
Antonim |
Homonim |
Paronim |
Meronim |
Holonim |
Hiponim |
Hiperonim |
Sinonimi (grč. synóymos) leksemi su koji imaju različite izraze, a sadržaj im se potpuno ili djelomično podudara. Dva leksema čiji se sadržaj djelomično ili potpuno semantički podudara nazivamo sinonimskim parom, a ako je leksema više, govorimo o sinonimskom nizu.
Istoznačenica
urediIstoznačnice su sinonimi koji su međusobno zamjenjivi u svim kontekstima. To su dva različita denotativna izraza koja imaju isti sadržaj. Potpunih je istoznačnica vrlo malo, a većinom se radi o posuđenici i odgovarajućem hrvatskome parnjaku, pri čemu prednost uvijek imaju hrvatski parnjaci.
- prvoslovka - akrostih
- premetaljka - anagram
- ljekarna - apoteka
- zagonetka - enigma
- zagonetaštvo - enigmatika
- računalo - kompjuter
- jezikoslovlje - lingvistika
- obrtaljka - palindrom
- sustav - sistem
- težnja - tendencija
Bliskoznačnica
urediBliskoznačnica su sinonimi koji su međusobno zamjenjivi samo u nekim kontekstima, a naziva ih se i djelomičnim sinonimima. Dva su sinonima također bliskonačnice ako im je opseg sadržaja različit.
Kontaktni sinonimi jesu od kojih jedan ne pripada standardnome jeziku, nego žargonu, slengu, narječju, dijalektu ili kolokvijalnom govoru.
- rajčica - paradajz, pomidora
- magarac - osel, kenjac, tovar
- jastuk - vanjkuš, kušin
- zaimača, kutlača - šeflja, kacijola, grabilica
- jedinica - kolac, komad, kulja, kec, sulja (žargon)
Raširenost sinonima
urediOpćejezični (samostalni) sinonimi oni su sinonimi koji su poznati većini govornika.
Individualni (kontekstualni) sinonimi oni su sinonimi koji postoje samo u određenome kontekstu te su najčešće dio stvaralaštva nekog pisca.