Sándor Gaál
Sándor Gaál (Gogánváralja, Mađarska, 4. 10. 1885. – Sfântu Gheorghe, Rumunija, 28. 7. 1972.), mađarski fizičar poznat po razvoju akceleratora čestica, suizumitelj ciklotrona.
Sándor Gaál | |
Rođenje | 4. 10. 1885. Gogánváralja, Mađarska |
---|---|
Smrt | 28. 7. 1972. Sfântu Gheorghe, Rumunija |
Polje | Fizika |
Poznat po | Razvoj ciklotrona |
Većina vjerodostojnih internacionalnih izvora pripisuje zasluge za otkriće ciklotrona američkom fizičaru i nobelovcu Ernestu O. Lawrenceu koji je radio na takvom stroju od proljeća 1929. odnosno godinu kasnije na Univerzitetu Berkeley izradio prvi operativni ciklotron. Godine 1939. Lawrence je za svoj rad nagrađen Nobelovom nagradom za fiziku.
Međutim, mađarski profesor Teofil Vescan u svom djelu Fizica teoretica (Bukurešt, 1957., I. vol., str. 270.) otkrio je da postoji mogućnost da je Sándor Gaál opisao ciklotron u gotovo isto vrijeme kao i Lawrence (proljeće 1929.). Gaál je svoj istraživački osvrt Ein Beitrag zum Problem der Atomkernzerstrümmerung poslao stručnom časopisu Zeitschrift für Physik gdje je registriran 6. 5. 1929., no nije štampan s obzirom da su urednici slabo poznavali materijal odnosno mislili da se radi o običnom linearnom akceleratoru čestica kojeg je godinu dana ranije detaljno opisao norveški fizičar Rolf Widerøe.
Gaál je 1972. umro u siromaštvu u rumunskom gradu Sfântu Gheorghe.