Ramzes XI
Menmare Ramesses XI (također pisan kao Ramses i Rameses) vladao je od 1107. pne. do 1078. pne. ili 1077. pne. te bio deseti, odnosno posljednji kralj Dvadesete dinastije Egipta. Egiptom je vladao najmanje 29 godina, iako neki egiptolozi misle da je vladavina mogla biti duga i 30 godina. Posljednja brojka je dvije godine kasnije iza njegovog najnovijeg datuma - 10. godine Whm-Mswt ere ili 28. godine njegove vladavine.[2] Jedan naučnik, Ad Thijs, čak špekulira da je Ramzes XI vladao 33 godine—što je još jedan primjer konfuznih okolnosti u kojima je njegova duga vladavina došla kraju.[3] Moguće je da je bio sin Ramzesa X i kraljice Tyti koja je imala titulu kraljice majke.[4] Oženio je i Baketwernel, kraljevu sestru, i Tentamun, kći Nebsenyja, s kojom je imao kći Henuttawy, buduću suprugu faraona Pinedjema I.
| Prethodi: Ramzes X |
Faraon Egipta 20. dinastija |
Slijedi: Smendes/ Pinedjem I | |||||||||||||||||
| Ramzes XI | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Također pisan kao Ramses i Rameses | |||||||||||||||||||
| Vladavina | 1107. pne. do 1078/1077. pne. | ||||||||||||||||||
| Nomen |
Ramesses-Khamwaset- Meryamun-Netjerheqaiunu[1] | ||||||||||||||||||
| Praenomen |
Menmaatre-setpenptah | ||||||||||||||||||
| Zlatni Horus | Werpehtisankhtawy-ityankhwedjaseneb-
seheribmaat-seheteptawy | ||||||||||||||||||
| Nebty naziv | Userkhepesh-hedhefenu | ||||||||||||||||||
| Horusovo ime | Kanakht Meryre | ||||||||||||||||||
| Grob | KV4 | ||||||||||||||||||
Vladavina
urediVladavinu Ramzesa XI je karakterizirao postupni raspad egipatske države. Grašanski rat je bio vidan na samom početku vladavine kada je - kako bi smijenio Visokog Amonovog svećenika Amenhotepa - bio prisiljen koristiti nubijske trzupe pod komandom Pinehesyja, potkralja Nubije. Pljačka grobova se nastavila u Tebi, dok su svi egipatski posjedi u Aziji nestajali.
Kako su se kaos i nesigurnost nastavili, Ramzes je u svojoj 19. godini vladavine bio prisiljen stvoriti trijumvirat - koga je činio on sam, novi visoki Amunov svećenik Herihor koji je vladao Gornjim Egiptom, te Smendes koji je kontrolirao Donji Egipat. Ovaj period se službeno naziva Era preporoda ili Whm Mswt na egipatskom. Herihor je vlast i titule dobio nauštrb Pinehesyja, koji je izbačen iz Tebe. Herihorovi nasljednici su s Pinehesyjem vodili građanski rat, a već prije je Herihor jednostavno preuzeo vlast nad Gornjim Egiptom, a da nije zbacio Ramzesa.
Herihor je umro oko godine 6. Whm Mswt (24. godine Ramzesa XI) a na mjestu visokog svećenika ga je naslijedio Piankh. Piankh je pokrenuo jedan ili dva neuspjela pohoda na Nubiju kako bi od Pinehesyja preoteo ovu oblast bogatom zlatom, ali bez uspjeha, te se Nubija trajno oslobodila egipatske vlasti. Time se situacija još više pogoršala u Egiptu.
Ramzesovu vladavinu karakterizira veliki broj papirusa kao što su Papirus usvanjanja, koji spominje 1. i 18. godinu njegove vladavine; Torinski porezni papirus; Papirus kućnih potrepština; kao i zbirka Kasnih ramesidskih pisama koje su napisali pisari Dhutmose, Butehamun i Visoki svećenik Piankh — u posljednjem je kroz prizmu vlastitih službenika prikazano gubljenje kraljevske vlasti.
Smrt Ramzesa XI je označila kraj jednog perioda, a to se vidi u tome što je radničko naselje Deir El Medina napušteno, a kraljevske grobnice premještene iz okolice Tebe premještene u Tanis.
Ramzes je umro u potpuno opksurnim okolnostima. Rad na vlastitoj grobnici u Dolini kraljeva (KV4) je započeo, ali je grobnica napuštena. Moguće je da je faraon pokopan u Memfisu.
Tako je Smendes naslijedio prijestolje, u skladu s egipatskim običajima da onaj tko pokopa kralja nasljeđuje prijestolje. S obzirom da je Smendes sahranio Ramzesa XI, mogao je preuzeti egipatsku krunu i tako započeti Dvadeset prvu dinastiju iz svog rodnog grada Tanisa, iako nije mogao kontrolirati Srednji i Donji Egipat, kojim su tada upravljali Visoki svećenici Amuna u Tebi.
Reference
uredi- ↑ [1] Ramesses XI Menmaatre-setpenptah
- ↑ Erik Hornung, Rolf Krauss & David Warburton (editors), Handbook of Ancient Egyptian Chronology (Handbook of Oriental Studies), Brill: 2006, p.475
- ↑ Ad Thijs, "Reconsidering the End of the Twentieth Dynasty. Part III: Some Hitherto Unrecognised Documents from the Whm Mswt," Göttinger Miszellen 173 (1999), pp. 175-192.[2]
- ↑ Nos ancêtres de l'Antiquité, 1991, Christian Settipani, p.153, 169 & 173
Vanjske veze
uredi| Prethodi: Ramzes X |
Faraon Egipta XX dinastija |
Slijedi: Smendes |