Wikipedija

Edirne – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
m pop
m popravak
Red 1:
{{Turski gradNaselje (HR)
| ime = Edirne
| ime_genitiv =Edirnea
|karta = Edirne Turkey Provinces locator.gif
| izvorno_ime =<small>Adrianopolis</small>
|veličina karte = 250
| translit_jezik1 =
|natpis u karti = Položaj u Turskoj
 
|pokrajina = [[Edirne (provincija)|Edirne]]
| slika_panorama =Edirne 7333 Nevit.JPG
|stanovništvo= 136.070
| veličina_slike =280px
|urbano stanovništvo=
| opis_slike =[[Selimija|Selimova]] [[džamija]]
|godina popisa = 2007
 
|izvor stanovništva =
| slika_zastava =
|gustoća stanovništva =
| slika_zastava_veličina =
|površina =
| slika_pečat =
|visina = 41
| slika_pečat_veličina =
|širina-stupnjevi = 41
| slika_grb =
|širina-minute = 40
| slika_grb_veličina =
|širina-oznaka = N
| slika_amblem_prazno =
|dužina-stupnjevi = 26
| slika_amblem_prazno_veličina =
|dužina-minute = 34
| slika_amblem_prazno_opis =
|dužina-oznaka = E
 
|poštanski broj = 22 000
| nadimak =
|pozivni broj = (+90) 284
| geslo =
|gradonačelnik = Hamdi Sedefçi
 
|registarska oznaka = 22
| širina-stupnjevi =41
|stranica = [http://www.edirne.gov.tr www.edirne.gov.tr]
| širina-minute =40
| širina-oznaka =N
| dužina-stupnjevi =26
| dužina-minute =34
| dužina-oznaka =E
 
| lokacija_ime =[[Spisak država|država]]
| lokacija_info ={{flag|Turska}}
| lokacija1_ime =regija
| lokacija1_info =[[Marmara (regija)|Marmara]]
| lokacija2_ime =[[Turske provincije|provincija]]
| lokacija2_info =[[Edirne (provincija)|Edirne]]
| lokacija3_ime =
| lokacija3_info =
 
| utemeljenje_ime =
| utemeljenje_datum =
| utemeljenje1_ime =
| utemeljenje1_datum =
| utemeljenje2_ime =
| utemeljenje2_datum =
| utemeljenje3_ime =
| utemeljenje3_datum =
| osnivač =
| nazvan_po =
 
| dijelovi =
| vrsta_dijelova =
| d1-d50
 
| vrsta_vlasti =
| vlast_bilješke =
| titula_vođe =[[gradonačelnik]]
| ime_vođe = Hamdi Sedefçi
| stranka_vođe =
| titula_vođe1 =
| ime_vođe1 =
| titula_vođe2 =
| ime_vođe2 =
| titula_vođe3 =
| ime_vođe3 =
| titula_vođe4 =
| ime_vođe4 =
 
| površina_bilješke =
| površina_ukupna =829 [[km²]]
| površina_kopna =
| površina_vode =
| postotak_vode =
| površina_uža =
| površina_šira =
| površina_prazno1_ime =
| površina_prazno1 =
| površina_prazno2_ime =
| površina_prazno2 =
| visina = 74
| visina_izvor =
| visina_max =
| visina_min =
 
| stanovništvo_godina =2013.
| stanovništvo_bilješke =
| stanovništvo =148 474
| stanovništvo_gustoća =
| stanovništvo_uže =
| stanovništvo_uže_gustoća =
| stanovništvo_šire =
| stanovništvo_šire_gustoća =
| stanovništvo_prazno1_ime =
| stanovništvo_prazno1 =
| stanovništvo_gustoća_prazno1 =
| stanovništvo_prazno2_ime =
| stanovništvo_prazno2 =
| stanovništvo_gustoća_prazno2 =
 
| vremenska_zona =[[UTC+2]]
| utc_pomak =+3
| vremenska_zona_DST =
| utc_pomak_DST =
| poštanski_broj =22 000
| pozivni_broj = (+90) 284
| gradovi_prijatelji =
| države_gradova_prijatelja =
| web_stranica =[http://edirne.bel.tr/tr/index.html www.edirne]
 
| slika_lokacijska_karta_država =Turska
| slika_lokacijska_karta_opis =<center>Edirne na karti Turske
| bilješke =
}}
'''Edirne''' ([[grčki jezik|grčki]]: ''Αδριανούπολη / Adrianopoli'', [[bugarski jezik|bugarski]]: ''Одрин'', [[srpski jezik|srpski]]: ''Једрене'', [[makedonski jezik|makedonski]]: ''Eдрене'', [[Albanski jezik|albanski]]: ''Edrene'') je [[glavni grad]] istoimene [[Turske provincije|provincije]] - [[Edirne (provincija)|Edirne]] na sjeverozapadu
'''Jedrene''', još i '''(H)adrijanopolj''', '''Edirne''', '''Drinopolj(e)''' ({{jez-tur|Edirne}}, [[Bugarski jezik|bug.]] ''Одрин'', {{lang-mk|Едрене}}, [[Grčki jezik|grč.]] ''Αδριανούπολη'', {{jez-lat|Hadrianopulis}}) je glavni grad [[Edirne (provincija)|istoimene provincije]] na severozapadu [[Turska|Turske]], u njenom evropskom delu. U gradu živi oko 136 000 stanovnika. Jedrene se nalaze 220 kilometara zapadno od [[Istanbul]]a, blizu tromeđe Turske, [[Bugarska|Bugarske]] (20 km) i [[Grčka|Grčke]] (7 km).
[[Turska|Turske]] od 148 474 stanovnika. <ref name=brit>{{cite web
| url =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/179207/Edirne
| title =''Edirne''
| accessdate = 27. 09. 2013.
| language=engleski
| publisher=Encyclopædia Britannica}}</ref>
 
Grad je osnovan (zapravo dograđen) - [[125]]. pod imenom '''Hadrianopolis''' ([[grčki jezik|grčki]]: Aδριανούπολις) po imenu [[Rimsko Carstvo|rimskog]] [[car]]a [[Hadrijan]]a. <ref name=brit/>
 
Sve do [[1930]]. grad se zvao '''Adrianopol''' tad mu je novim zakonom o poštanskom prometu promjenjeno ime u današnje ''Edirne''. Po balkanskim krajevima grad je bio poznat i kao '''Drinopolje'''<ref>{{cite web|title=Edirne|work=Hrvatski obiteljski leksikon|publisher=|url=http://enciklopedija.lzmk.hr/clanak.aspx?id=9201|year=|accessdate=27. 09. 2013.}}</ref> ili '''Jedrene'''.
==Geografske karakteristike==
''Edirne'' leži u [[Evropa|evropskom]] dijelu [[turske regije]] [[Marmara (regija)|Marmara]] na sjeveru [[Trakija|Trakije]], blizu granice sa [[Bugarska|Bugarskom]] (20 km) i [[Grčka|Grčke]] (7 km), udaljen 220 kilometara zapadno od [[Istanbul]]a.
 
JedreneGrad jese gradprostire upo plodnoj [[Trakija|Trakijskoj ravnici]], na mestumjestu gdegdje se reka[[Rijeka (vodotok)|rijeka]] [[Tundža]] uliva u rekurijeku [[Marica (rijeka)|MaricaMaricu]].
 
Jedan od najznačajnijih spomenika u Jedrenugradu je [[džamija]] [[Selimija]] iz [[1575]]. Arhitektakoja oveje 70,9[[2011]]. metarauvrštena visokena džamije[[UNESCO]]- jevu [[mimarLista Sinan]].mjesta Usvjetske gradubaštine delujeu Evropi|Listu mjesta svjetske baštine u Evropi]]<ref Univerzitetname=unesco>{{cite Trakijeweb
| url =http://whc.unesco.org/en/list/1366
| title =''Selimiye Mosque and its Social Complex''
| accessdate = 27. 09. 2013.
| language=engleski
| publisher=UNESCO}}</ref>
 
Od [[1982]]. u gradu djeluje ''Univerzitet Trakije'', koji pohađa do 32 000 studenata.
== Historija ==
[[Datoteka:Kasri Adalet Edirne 7363.JPG|thumb|left|200px|<center>Zgrada suda-Kasrı Adalet]]
 
Po priči iz [[Grčka mitologija|grčke mitologije]], - Edirne je podigao [[Orest]], sin kralja [[Agamemnon]]a, kao grad '''Orestias''', na ušću rijeke [[Tundža|Tundže]] tadašnjeg Hebrusa u rijeku [[Marica (rijeka)|Maricu]], tadašnju rijeku Ardiscus (Arda).
Linija 41 ⟶ 147:
[[813|813.]] godine grad je orobio bugarski kan [[Krum]] koji je preselio njegovo stanovništvo sjeverno preko [[Dunav]]a u tadašnje bugarske zemlje.
[[1205|1205.]] godine bugarski car [[Kalojan]] pobijedio križare [[Latinsko Carstvo|Latinskog carstva]] Balduina u - [[Bitka kod Adrianopola 1205.]]
Despot [[Epir]]a [[Teodor KomnenKomnin DukasDuka|Teodor Komnen]], zauzeo je Hadrianopolis''Adrianopolis'' [[1227|1227.]] godine, ali je tri godine kasnije poražen od [[Bugari|bugarskog]] cara [[Ivan Asen II.|Ivana Asena II.]] u bitci kod Klokotnice.
 
[[Sultan]] [[Murat I|Murat I.]] zauzeo je grad [[1365|1365.]] godine, nakon zauzeća grad je bio glavni grad [[Otomansko Carstvo|Otomanskog carstva]] od [[1365|1365.]] do [[1453|1453.]] godine ( sve do zauzeća [[Istanbul|Konstatinopolisa]]).
[[Datoteka:Edirne 7349 Nevit.JPG|thumb|desno|280px|<center>Kompleks bolnice i medrese]]
 
U vrijeme Osmanske vlasti Adrianopol je bio glavni grad istoimene turske pokrajine (i grad i pokrajina danas se zovu Edirne), koja je tada imala oko 960 000 stanovnika. Tadašnji Adrianopol imao je razvijenu trgovinu vunenim tkaninama, svilom, tepisima i poljoprivrednim proizvodima.
[[Datoteka:Edirne 7349 Nevit.JPG|thumb|desno|240px|Kompleks bolnice i medrese]]
Grad je [[1905|1905.]] godine doživio katastrofalan požar. Te iste godine imao je 80 000 stanovnika, od toga je 30 000 stanovnika bilo [[Islam|islamske]] vjeroispovjesti ([[Turci]], [[Albanci]], [[Romi]]) te; 22 000 [[Grci|Grka]], 10 000 [[Bugari|Bugara]], 4 000 [[Jermeni|Armenaca]], [[jevreji|12 000 Židova]] i 2 000 neoprijedjeljenih građana.
 
[[Datoteka:BulgarianChurch.jpg|thumb|left|200px|<center>Bugarska crkva Sv.Đorđa]]
U vrijeme Otomanske vlasti Adrianopol je bio glavni grad istoimene turske pokrajine (i grad i pokrajina danas se zovu Edirne), koja je tada imala oko 960 000 stanovnika. Tadašnji Adrianopol imao je razvijenu trgovinu vunenim tkaninama, svilom, tepisima i poljoprivrednim proizvodima.
Grad je [[1905|1905.]] godine doživio katastrofalan požar. Te iste godine imao je 80 000 stanovnika, od toga je 30 000 stanovnika bilo [[Islam|islamske]] vjeroispovjesti ([[Turci]], [[Albanci]], [[Romi]]) te; 22 000 [[Grci|Grka]], 10 000 [[Bugari|Bugara]], 4 000 [[Jermeni|Armenaca]], [[jevreji|12 000 Židova]] i 2 000 neoprijedjeljenih građana.
 
Grad su okupirale ruske jedinice [[1829|1829.]] god. za vrijeme [[Rusko-turski rat 1828.-1829.|Rusko-turskog rata 1828.-1829.]], tu je sklopljen te iste godine i [[Mirovni ugovor iz Jedrena]]. Rusi su ga grad osvojili i 1878. godine ali su se nakon [[Sanstefanski mir|Sanstefanskog ugovora]] povukli.
 
Za [[Balkanski ratovi|Prvog balkanskog rata]] Bugari su nakon duge opsade uz pomoć [[Kraljevina Srbija|srpske]] vojske osvojili grad [[26. 3.|26. ožujkamarta]] [[1913|1913.]], ali su ga u [[Balkanski ratovi|Drugom balkanskom ratu]] [[Turci]] opet zauzeli [[22. 7.|22. srpnjajul]]a [[1913|1913.]] Nakon [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]] grad je nakratko pripao Grčkoj, ali je [[1922|1922.]] po potpisivanju primirja nakon [[Grčko-turski rat 1919-1922|Grčko-turskog rata 1919.-1922.]] u gradu Mudanya ponovno pripojen Turskoj, ovo stanje potvrđeno je Mirovnim ugovorom iz [[Lausanne]] [[1923|1923.]] godine.
* Sultan [[Mehmed II|Mehmed II.]], osvajač [[Istanbul|Konstantinopolisa]], rođen je u Edirneu.
* Iranac [[Bahá'u'lláh]], osnivač vjerskog pokreta [[Bahaizam|Bahá'í]], živio je protjeran u Edirne od [[1863|1863.]] do [[1868|1868.]] godine.
 
== Kultura i gradske znamenitosti ==
[[Datoteka:Edirne belediyesi.JPG|thumb|right|280px|<center>Zgrada Vijećnice]]
Edirne je ulazni grad u Tursku, u njezinom evropskom dijelu. To je grad brojnih [[džamija]] od kojih je najpoznatija [[Selimija]], podignuta [[1575]]. godine od strane velikog turskog graditelja [[Mimar Sinan|Mimara Sinana]]. Ova džamija ima najviše minarete u Turskoj sa svojih 70.9 metara.
[[Datoteka:Edirne belediyesi.JPG|thumb|right|240px|Zgrada Vijećnice]]
[[Datoteka:Edirne sultan's bridge.jpg|thumb|200px|left|<center>Sultanov most preko rijeke Tundže]]
 
Poznata građevina je Vjersko bolnički kompleks (Külliye) [[Bajazid II|Bajazida II.]], danas dio Univerziteta Trakija. Edirne je bio i grad brojnih i lijepih karavansaraja, od kojih su najpoznatiji; Rustem pašin i Ekmekcioglu Ahmet paše, podignuti u [[16. vijek]]u.
Edirne je ulazni grad u Tursku, u njezinom europskom dijelu. To je grad brojnih džamija od kojih je najpoznatija [[Selimija]], podignuta 1575. godine od strane velikog turskog graditelja [[Mimar Sinan|Mimara Sinana]]. Ova džamija ima najviše minarete u Turskoj sa svojih 70.9 metara.
 
[[Datoteka:Edirne sultan's bridge.jpg|thumb|200px|left|Sultanov most preko rijeke Tundže]]
 
Poznata građevina je Vjersko zdravstveni kompleks (Külliye) [[Bajazid II|Bajazida II.]], danas dio Sveučilišta Trakija. Edirne je bio i grad brojnih i lijepih karavansaraja, od kojih su najpoznatiji; Rustem pašin i Ekmekcioglu Ahmet paše, podignuti u XVI st.
 
Od kršćanskih spomenika, značajne su dvije bugarske crkve; Sv Đorđa (iz [[1880|1880.]] god.) i Sv. Konstantina i Helene (iz [[1869|1869.]] god. ) koje su jedini kršćanski vjerski objekti u funkciji danas.<ref>{{cite news |url=http://www.bnr.bg/RadioBulgaria/Emission_English/News/1409-B2.htm |title=PM attends church consecration in Edirne |publisher=Bulgarian National Radio |date = 14. 09. 2008. |accessdate = 16. 09. 2008. }}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.rilaeu.com/BGOK0/SehenJPG/Odrin.htm |title=Bulgarian churches revived in Edirne |publisher=Bulgarian Diocese of Western and Central Europe |date = 05. 09. 2004. |accessdate = 16. 09. 2008. }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/5696/48/ |title=Иван Желев: Двете български църкви в Одрин са единствените запазени православни храмове в региона |last=Филева |first=Мария |publisher=Двери БГ |date = 05. 01. 2008. |accessdate = 16. 09. 2008. }}</ref>
* Svake godine u lipnjujunu se održavaju igre tradicionalnog [[rvanje|hrvanja]] ( nauljenih hrvača) - [[Kırkpınar]], ove igre imaju uz [[Olimpijske igre|Olimpijske]] najveći povijesnihistorijski kontinuitet.
 
[[Datoteka:BulgarianChurch.jpg|thumb|right|240px|Bugarska crkva Sv.Đorđa]]
 
== Izvori ==
{{reference}}
== Vanjske veze ==
 
== Eksterni linkovi ==
{{Commonscat|Edirne}}
* [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/179207/Edirne ''Edirne''] {{en icon}}}
* [http://www.edirne.gov.tr Gradska internet prezentacija]
<!-- interwiki -->
 
[[Kategorija:Gradovi u Turskoj]]
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Edirne