Wikipedija

Urbino – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
da na nešto izgleda i nebude miroring hr.wiki
m link
Red 134:
Skromni rimski gradić ''Urvinum Mataurense'' ("mali grad na rijeci Mataurus") postao je važno vojno uporište tokom [[Gotski rat (razvrstavanje)|Gotskih ratova]] u [[6. vijek]]u kada ga je 538. osvojio rimski general [[Velizar|Belisarius]] od [[Ostrogoti|Ostrogota]].
[[Datoteka:Pianta Urbino (Tommaso Luci 1689).jpg|thumb|220px|lijevo|<center>Urbino 1689. god.<center>]]
Urbino dolazi u vlasništvo [[Katolička crkva|crkve]] u [[9. vijek]]u, kada ga je kao [[feudalizam|feud]] poklonio [[Pipin Mali]], a od [[12. vijek]]a je vlasništvu porodice Montefeltro. Upravo pod njima grad počinje doživljavati svoj najveći procvat, jer postaje [[glavni grad|prijestolnica]] [[Vojvodstvo Urbino|Vojvodstva Urbino]] (1474.-1616.). Najslavniji iz [[dinastija|dinastije]] [[Da Montefeltro|Montefeltro]] je bio [[Federico III.da Montefeltro|Federico III. da Montefeltro]], vojvoda Urbina od 1444. do 1482. godine, izrazito uspješan [[kondotjer]], vješt diplomat i entuzijastičan sponzor umjetnosti i književnosti. Na njegovom dvoru je [[Piero della Francesca]] pisao naučna djela o perspektivi, a [[Francesco di Giorgio Martini]] napisao svoj ''Trattato di architettura'' ("Traktat o arhitekturi") dok je [[Rafael]]ov otac, [[Giovanni Santi]], napisao svoja poetska viđenja umjentika svog doba. Federicov sjajni dvor je, prema opisima u djelu ''Il Cortegiano'' ("Knjiga dvorjaninaDvorjanin", [[Baldassare Castiglione]]), postavio standarde modernog europskogevropskog "[[dvorvladar]]skog gospodaraa".
 
Od [[1626|1626.]] do [[1860|1860.]] je u vlasništvu [[papa]] (prvi [[Urban VIII.]]) kada postaje dio [[Kraljevina Italija|Kraljevine Italije]].
Red 149:
|država = {{flag|Italija}}
}}
[[Datoteka:Federico da Montefeltro.jpg|thumb|left|<center>Portret [[Federico III.da Montefeltro|Federica III.]]<br>([[Piero della Francesca]], 1492.)<center>]]
[[Datoteka:PalazzoDucaleUrbino.JPG|thumb|200px|<center>Duždeva palača<center>]]
[[Datoteka:Urbino-palazzo ducale02.jpg|thumb|200px|<center>Renesansni [[atrij]] Duždeve palače<center>]]
Najveća atrakcija Urbina je ''[[Palazzo Ducale (Urbino)|Palazzo Ducale (Duždeva palača)]]'' iz [[15. vijek]]a u kojoj je danas [[muzej]] ''Galleria Nazionale delle Marche'' s jednom od najvažnijih kolekcija [[renesansa|renesansnih]] [[slika]] na svijetu. Ova palača vojvode [[Federico deda Montefeltro|Federica deda Montefeltra]] (građena od [[1466|1466.]] do [[1472|1472.]]), velikog [[humanizam|humanista]] i najvećeg vojskovođe svoga doba, o kojoj postoji nepodijeljeni sud kao o remek-djelu [[renesansa|renesansne]] arhitekture, je jedino dokumentacijom dokazano dovršeno djelo [[Dalmacija|dalmatinskog]] [[arhitekt]]a [[Luciano Laurana|Luciana Laurane (Lucijana Vranjanina)]]. Kroničar urbinskog dvora Giovanni Santi ([[Rafael|Raffaelov]] otac) palaču je nazvao božanskom, a ne ljudskom građevinom. Dvorište palače proglašeno je jednim od arhitektonski i cjelovito estetski najutjecajnijih talijanskih djela. Iznimnost urbinske palače još više dolazi do izražaja u usporedbi s ranorenesansnim palačama koje joj neposredno prethode, poput firentinskih ''[[palača]] [[Palazzo Medici Riccardi|Medici-Riccardi]]'' ([[Michelozzo]]) i ''[[Palača Ruccelai]]'' (Alberti i Rossellino) — jednostavnih kvadratičnih formi s centralnim dvorištem u naslijeđenoj srednjovjekovnoj strukturi, za razliku od urbinskoga grada sagrađenog u obliku palače, samostalne prostorne kompozicije novovjekovne palače i renesansnoga grada.
 
''Utvrdu Albornoz'' (lokalno znana kao ''La Fortezza''), izgradio je papinski [[legat]] Gil de Albornoz u [[14. vijek]]u<ref>Prema nekima, izgradio ju je njegov nasljednik kao papinski legat Urbina, Anglico Grimoard (1367.-1371.)[http://www.urbinonet.net/cultura_turismo_monumenti.htm]</ref>. Kada je 1507.-1511. godine, vojvoda Della Rovere nadogradio gradske zidine, okružio je njima ovu utvrdu i od tada je ona dio gradskog parka.
Red 163:
* ''Sant' Agostino'', [[Romanička arhitektura|romanička crkva]] iz [[13. vijek]]a je promijenjena tokom nadolazećih vjekova. Tako je u [[14. vijek]]u dobila romaničko-gotičku fasadu i uređen joj je enterijer, dok joj je [[zvonik]] iz [[15. vijek]]a. U njoj se nalazi dragocijeni drveni kor iz [[6. vijek]]a urađen za vjenčanje Costanza Sforze i Camille od Aragona.
* Trobrodna gotička crkva sv. Franje (''San Francesco'') je iz [[14. vijek]]a je obnovljena u [[18. vijek]]u tako da su joj ostali izvorni samo [[portik]] i zvonik.
* ''Oratorij Svetog Josipa (''Oratorio di San Giuseppe'')'' iz 16. vijeka sastoji se od dvije kapele, a u njoj se nalazi ''presepioPresepio'' ili ''[[Rođenje Krista]]'' ([[Federico Brandani]]) na kojemu su figure od štuka prirodne veličine iznimno realistične.
* U okolici se nalazi i [[mauzolej]] ''San Bernardino'' s kraja 15. vijeka, u kojemu su sahranjeni vojvode Urbina.
== Slavni stanovnici ==
* [[Federico da Montefeltro|Federico III. Montefeltro]], [[vojvoda]] Urbina, [[kondotjer]] i [[mecena]].
* [[Donato Bramante]], [[arhitekt]] [[visoka renesansa|visoke renesanse]]
* [[Rafael]] je rođen u Urbinu
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Urbino