Manastir Stuplje

Manastir Stuplje Srpske pravoslavne crkve u Bosni i Hercegovini, pripada Eparhiji banjalučkoj i nalazi se u naselju Gornji Vijačani, opština Teslić. Manastirska crkva posvećena je svetom arhanđelu Mihailu. Nalazi se 25 kilometara udaljen od manastira Liplja, u selu Gornji Vijačani, na rječici Manastirici koja se dva kilometra nizvodno ulijeva u Ukrinu.

Manastir Stuplje

Historija

U zapisu iz Kruševskog pomenika, zapravo pomeniku manastira Dobruna, koji je izgorio u požaru Narodne biblioteke u Beogradu 6. aprila 1941. godine, pominju se imena monaha iz Stuplja zajedno sa monasima manastira Liplja i to u dijelu Pomenika koji se datuje u drugu polovinu 15. vijeka.

U nekoliko knjiga prepisanih u Stuplju, koje su se do 1991. godine nalazile u zbirci slavonskog manastira Orahovice, pominju se stupljanski monasi. U bilješci iz 1696. godine u orahovičkom rukopisu se kaže „.. u ta vremena manastiri mnogi opustješe i sagorješe od prokletih i bezbožnih agarenskih čeda“, te da “ .. tada manastiri Stuplje i Liplje sagorješe i opustješe konačno.“ Navedeni opis se odnosi na vrijrme ratova Austrije i Turske od 1683-1690. godine.

Arheologija

Sve do 1994. godine manastir Stuplje je u nauci bio poznat samo kao pojam iz istorijskih izvora, smještan neodređeno na nepoznatu lokaciju u široj okolini Teslića. Tada su na lokalitetu Crkvište, otkopani temelji crkve, a tri godine potom i konaka i drugih pratećih zgrada manastirskog kompleksa Stuplja.

Opis

Iako je sam manastir još uvijek nedovršen, veliki dio obnove je završen, a odnosi se na spoljne radove. Radovi na unutrašnjosti manastira su u toku. Danas u njemu se redovno vrše liturgije. Ikonostas je urađen u vizantijskom stilu, a djelo je eparhijskog ikonopisca oca Velimira Klincova.

Literatura

• Liljana Ševo, Biblioteka Baština, Banja Luka, 2002. - Pravoslavne crkve i manastiri u Bosni i Hercegovini do 1978. godine

Reference

Manastir Stuplje na Wikimedijinoj ostavi