Lorenz Model 1854
Lorenz Model 1854 je bila standardna puška austrijske vojske uvedena 1854. godine. Predstavljala je prvu pušku-žljebušu koja je koristila posebna, moderna zrna prilagođena toj vrsti oružja, te imala daleko veći domet i preciznost od dotadašnjih musketa.
| Lorenz | |
|---|---|
| Tip | sporometna puška-žljebuša sprednjača |
| Mjesto nastanka |  Austrijsko Carstvo
|
| Historija upotrebe | |
| Ratovi | američki građanski rat, drugi italijanski rat za nezavisnost, prusko-austrijski rat |
| Historija proizvodnje | |
| Dizajner | Joseph Lorenz |
| Dizajniran/a/o | 1854 |
| Proizvođač | austrijska vlada i privatni ko-operanti |
| Specifikacije | |
| Cijev (dužina) | 37.5" (952.5 mm) |
| Kalibar | .54 |
| Punjenja | kapislara |
| Sistem punjenja | kroz cijev |
Austrijanci su i ranije koristili žljebuše u svojoj vojsci, ali jedino u specijaliziranim lovačkim jedinicama, čarkašima, lakoj pješadiji i za snajpiranje. Lorenz je bio prvi model koji su koristile sve pješadijske jedinice.
Lorenz se proizvodila u dvije glavne verzije - kalibra 14,73 mm i 13,71 mm. Kao i dotadašnje muskete se punila sprijeda kroz cijev.
Lorenz je svoje vatreno krštenje imala u francusko-austrijskom ratu 1859. godine. Iako je Austrija taj sukob izgubila, Francuzi su u njemu pretrpili ogromne gubitike, i to najviše zahvaljujući Lorenzu i njenom dometu i preciznosti. Ta su iskustva nešto kasnije Francusku natjerala da kao svoje standardno oružje uvede novu pušku - znametiti Chassepot Mle 1866.
Austrija je to oružje, osim za svoju vojsku, proizvodila za izvoz, te su na stotine tisuća primjeraka završile u rukama sudionika američkog građanskog rata. Lorenz je tamo stekao priličnu popularnost, pogotovo u početnim fazama rata kada je zbog dometa, preciznosti i pouzdanosti predstavljao značajno poboljšanje u odnosu na primitivne i zastarjele muskete s kojim su bile naoružane tadašnje milicije američkih država.
Reputaciju Lorenza je, međutim, potpuno uništio prusko-austrijski rat 1866. čiji se ishod često objašnjava upravo njenom zastarjelošću. Austrijska vojska se tada sukobila s pruskom vojskom čije je standardno oružj bila ostraguša Dreyse Model 1849. Lorenz je imao bolji domet i preciznost od Dreysea, ali se Dreyse mogao ne samo puniti straga, nego koristiti u klečećem ili ležećem položaju, te imao 3-4 puta veću brzinu paljbe. Zbog toga su u svim okršajima Austrijanci imali 3-4 veće gubitke od Prusa, što je dovelo do sveopće demoralizacije i katastrofe austrijskih snaga.