Klavulanska kiselina
Klavulanska kiselina je inhibitor beta-laktamaze koji se najčešće kombinuje sa nekim penicilinima, primarno amoksicilinom i tikarcilinom, i primenjuje kod slučajeva infekcija izazvanih podložnim sojevima bakterija koje luče beta-laktamazu. Preparati sa klavulanskom kiselinom omogućavaju, dakle, lečenje i nekih rezistentnih sojeva.
| |||
| |||
| Klinički podaci | |||
|---|---|---|---|
| AHFS/Drugs.com | acid.html Monografija | ||
| Identifikatori | |||
| CAS broj | 58001-44-8 | ||
| ATC kod | nije dodeljen | ||
| PubChem[1][2] | 5280980 | ||
| DrugBank | DB00766 | ||
| ChemSpider[3] | 4444466 | ||
| KEGG[4] | C06662 
| ||
| ChEBI | CHEBI:3736
| ||
| ChEMBL[5] | CHEMBL777
| ||
| Hemijski podaci | |||
| Formula | C8H9NO5 | ||
| Mol. masa | 199,161 | ||
| SMILES | eMolekuli & PubHem | ||
| |||
| Fizički podaci | |||
| Tačka topljenja | 117.5-118 °C (-63 °F) | ||
| Farmakokinetički podaci | |||
| Poluvreme eliminacije | 1,0 h | ||
| Farmakoinformacioni podaci | |||
| Trudnoća | ? | ||
| Pravni status | |||
Ime je dobila po mikroorganizmu Streptomyces clavuligerus iz kojeg je klavulanska inicijalno izolovana. Najveća količina ove kiseline danas se dobija biosintezom iz aminokiseline arginina.
Mehanizam delovanja uredi
Uprkos postojanju beta-laktamskog prstena u njenoj strukturi, klavulanska kiselina ima marginalan antibakterijski učinak. Ipak, sličnost između hemijskih struktura dozvoljava da molekul klavulanske deluje kao konkurentni inhibitor dejstva beta-laktamaze na beta-laktam kod antibiotika (ovi inhibitori se često nazivaju suicidalnim inhibitorima). Ovim se smanjuje količina enzima dostupnog za delovanje protiv samog antibiotika čime je omogućeno postizanje odgovarajuće koncentracije leka i vezivanje za PVP, ali čak ni ovakva kombinacija nije garant uspešnog tretmana protiv sojeva koji luče penicilazu.
Klavulanska kiselina postojana je pri oralnom unosu, a nejčešće se primenjuje u obliku njene kalijumove soli - kalijum klavulanata. Metaboliše je jetra a izlučuje se renalnim putem.
Neželjeni efekti uredi
Prilikom primene klavulanske kiseline zabeležena je pojava kratkotrajne holestatične žutice i akutnog hepatitisa koji uglavnom nestaju bez posebnog tretmana nešto posle prestanka primene preparata. Ovakvi neželjeni efekti su retki, i pogađaju prvenstveno one starije od 65 godina.
Većina farmakoterapisjkih smernica preporučuju primenu preparata amoksicilina sa klavulanskom kiselinom (poznati pod nazivima: Panklav®, Amoksiklav®...) samo nakon pravljenja antibiograma čiji rezultati upućuju na soj koji luči penicilazu, a senzitivan je na spomenutu kombinaciju. Čak i kada je primena preparata indikovana ne bi trebalo da traje duže od 14 dana.
Osobine uredi
| Osobina | Vrednost |
|---|---|
| Broj akceptora vodonika | 5 |
| Broj donora vodonika | 2 |
| Broj rotacionih veza | 2 |
| Particioni koeficijent[6] (ALogP) | -1,2 |
| Rastvorljivost[7] (logS, log(mol/L)) | 0,1 |
| Polarna površina[8] (PSA, Å2) | 87,1 |
Reference uredi
- ↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519.
- ↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ Joanne Wixon, Douglas Kell (2000). „Website Review: The Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes — KEGG”. Yeast 17 (1): 48–55. DOI:10.1002/(SICI)1097-0061(200004)17:1<48::AID-YEA2>3.0.CO;2-H.
- ↑ Gaulton A, Bellis LJ, Bento AP, Chambers J, Davies M, Hersey A, Light Y, McGlinchey S, Michalovich D, Al-Lazikani B, Overington JP. (2012). „ChEMBL: a large-scale bioactivity database for drug discovery”. Nucleic Acids Res 40 (Database issue): D1100-7. DOI:10.1093/nar/gkr777. PMID 21948594.
- ↑ Ghose, A.K., Viswanadhan V.N., and Wendoloski, J.J. (1998). „Prediction of Hydrophobic (Lipophilic) Properties of Small Organic Molecules Using Fragment Methods: An Analysis of AlogP and CLogP Methods”. J. Phys. Chem. A 102: 3762-3772. DOI:10.1021/jp980230o.
- ↑ Tetko IV, Tanchuk VY, Kasheva TN, Villa AE. (2001). „Estimation of Aqueous Solubility of Chemical Compounds Using E-State Indices”. Chem Inf. Comput. Sci. 41: 1488-1493. DOI:10.1021/ci000392t. PMID 11749573.
- ↑ Ertl P., Rohde B., Selzer P. (2000). „Fast calculation of molecular polar surface area as a sum of fragment based contributions and its application to the prediction of drug transport properties”. J. Med. Chem. 43: 3714-3717. DOI:10.1021/jm000942e. PMID 11020286.
