Derviš i smrt (film)
Derviš i smrt je jugoslovenski film snimljen 1974. godine u režiji Zdravka Velimirovića kao ekranizacija istoimenog romana Meše Selimovića.[2]
Film je osvojio Srebrnu arenu (kao drugi najbolji film) i četiri Zlatne arene na Pulskom filmskom festivalu 1974. godine.[3] Jugoslavija ga je poslala kao svog kandidata za najbolji strani igrani film na 47. dodeli Oskara, ali nije nominovan za nagradu.[4]
Radnja
urediStarešinu islamskog reda derviša Ahmeda Nurudina duboko porazi hapšenje i pogubljenje nevinog brata. Uzvrativši i sam zlom, derviš uspeva da sruši vladajuće ljude i, u nadi da će uspostaviti pravdu, sam preuzima vlast. Stara uprava, u kojoj su se promenile ličnosti, a ne i duh vladavine, razbiće mu iluzije i smrviće ga kao čoveka.
Uloge
uredi- Voja Mirić: Ahmed Nurudin (derviš)
- Boris Dvornik: Hasan Dželebdžija
- Bata Živojinović: Muselim
- Faruk Begolli: Mula Jusuf
- Veljko Mandić: Kara Zaim
- Olivera Katarina: Kadinica
- Pavle Vuisić: Muftija
- Abdurahman Šalja: Tatarin
- Špela Rozin: Dubrovčanka
- Branko Pleša: kadija
- Rejhan Demirdžić: Malik
- Dragomir Felba: Hadži Sinanudin
- Ljuba Kovačević: begunac
- Ranko Gučevac: Muselimov sluga
- Ivan Jonaš: tamničar
- Janez Vrhovec: Dubrovčanin
- Rastislav Jović: uhoda
Nagrade
urediPulski filmski festival (1974)
uredi- Srebrna arena za najbolji film (Zdravko Velimirović)
- Zlatna arena za režiju (Zdravko Velimirović)
- Zlatna arena za sporednu mušku ulogu (Abdurahman Šalja)
- Zlatna arena za kameru (Nenad Jovičić)
- Zlatna arena za scenografiju (Vlastimir Gavrik)[5]
Nasleđe
urediJugoslovenska kinoteka je, u skladu sa svojim ovlašćenjima na osnovu Zakona o kulturnim dobrima, 28. decembra 2016. godine proglasila sto srpskih igranih filmova (1911-1999) za kulturno dobro od velikog značaja. Na toj listi se nalazi i Derviš i smrt.[6]
Restauirana verzija filma je u okviru projekta A1 Kinoteka premijerno prikazana 3. februara 2024. godine.[7][8]
Dalje čitanje
urediIzvori
uredi- ↑ „Derviš i smrt” (en). Centar Film. Pristupljeno 2024-06-05.
- ↑ Vulićević, Marina. „Pola veka filma „Derviš i smrt””. Politika Online. Pristupljeno 2024-06-05.
- ↑ „21. Festival igranog filma u Puli”. Pula Film Festival. Arhivirano iz originala na datum 30 September 2011. Pristupljeno 24 November 2010.
- ↑ Margaret Herrick Library, Academy of Motion Picture Arts and Sciences
- ↑ The Dervish and Death (1974) - Awards - IMDb.
- ↑ „Сто српских играних филмова (1911-1999) проглашених за културно добро од великог значаја”. www.kinoteka.org.rs. Pristupljeno 2023-09-11.
- ↑ „Kinoteka počinje godinu premijerom digitalno restaurisanog filma „Derviš i smrt“ - Kultura - Dnevni list Danas”. 2024-02-01. Pristupljeno 2024-06-05.
- ↑ Đ, V. (2024-02-29). „Obeležen jubilej 50 godina od filma "Derviš i smrt" danas na 52. FEST-u”. Telegraf.rs. Pristupljeno 2024-06-05.
Spoljašnje veze
uredi- Derviš i smrt na sajtu IMDb
- Derviš i smrt na AllMovie-u (en)