Saborna džamija u Kazvinu

Saborna džamija u Kazvinu (perz. مسجد جامع قزوین; Masdžid-e Džāme Kazvīn) je džamija u historijskom centru grada Kazvina, uz Sabornu džamiju u Isfahanu jedna od najstarijih u Iranu. Džamiju je zajedno s više drugih građevina oko 800. dao podići abasidski kalif Harun al-Rašid (vl. 786. – 809.), i to u znak zahvalnosti Kazvincima koji su se pokazali lojalnim u borbama protiv nadirajućih Dajlamita iz Tabaristana. Moderna arheološka istraživanja pokazuju da je džamija izgrađena na temeljima drevnog zoroastrijskog hrama vatre.

Saborna džamija u Kazvinu (fa) مسجد جامع قزوین Masdžid-e Džāme Kazvīn
Lokacija	Kazvin, Kazvinska pokrajina Iran
Koordinate	36°15′39″N, 50°00′06″E
Godine izgradnje	oko 800.
Renoviran	1106. – 1115. 1153. 1659.
Religija	šijitizam
Arhitektonski stil	horasani
Materijal	kamen, cigla, gips
Dimenzije	120 x 120 m

Abasidska džamija prema svemu sudeći stradala je u nekom sukobu ili potresu, s obzirom da danas dvorana s kupolom kao njen najstariji očuvani dio datira iz 12. vijeka odnosno seldžučkog perioda. Natpis spominje Kumartaša kao namjesnika u službi Malik-šaha I. odnosno vrijeme izgradnje od 1106. do 1115. godine. Plitka kupola osvijetljena pomoću četiri prozora u nivou tambura ima raspon od 16 m odnosno visinu od 26 m i pripada horasani stilu iranske arhitekture. Dana 10. decembra 1119. Kazvin je pogodio katastrofalan potres i džamija je iznova renovirana. Historičar Mustavfi spominje da su 1153. građevini dodana dva ajvana.

Kazvinska saborna džamija zajedno s ardestanskom specifična je po mihrabu bogato ukrašenom štukaturama i konstrukciji od kamenih blokova što se smatra karakteristikama ranih seldžučkih džamija. Nova renoviranja objekta uslijedila su u novom vijeku: prvo u safavidskom, a potom i kadžarskom periodu. Natpisi na džamiji ukazuju da je južni ajvan podignut 1659. tj. za vladavine Safavida.

Kompleks Saborne džamije u Kazvinu ima tlocrtne dimenzije od 120 x 120 m, a njegovo unutrašnje dvorište 60 x 80 m. Potonje se oblikovno sastoji od četiri ajvana, koncepta koji se u iranskoj i islamskoj arhitekturi općenito prvi put pojavljuje kod također seldžučke Saborne džamije u Zavari. Jedna od jedinstvenih karakteristika kazvinske Saborne džamije jest da je njeno dvorište koncipirano kao vrt sa stablima.

Galerija

• 
  Ulaz
• 
  Kupola
• 
  Ajvan
• 
  Minareti
• 
  Mukarnasi
• 
  Detalj dekoracije

Povezano

• Džamija al-Nabi
• Džamija Hejdarije

Literatura

• (en) Bloom, Jonathan; Blair, Sheila S. (2009.). Delhi to Mosque, Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture II. Oxford; New York: Oxford University Press, str. 137.-138., ISBN 9780195309911, OCLC 232605788.
• (en) Daniel, Elton L.; Mahdī, ʻAlī Akbar (2006.). Culture and Customs of Iran, Culture and customs of the Middle East. Westport, Connecticut: Greenwood Press, str. 128.-129., ISBN 9780313320538, OCLC 70335278.
• (en) Lambton, Ann Katharine Swynford; Hillenbrand, Robert (2007.). "Qazvin (Kazwīn)", u: Bosworth, Clifford Edmond: Historic Cities of the Islamic World. Leiden; Boston: E. J. Brill, str. 429.-436., ISBN 9789004153882, OCLC 191010684.
• (en) Mahdavinejad, Mohammadjavad; Matoor, Soha; Doroodgar, Amene (decembar 2011.). Recognition of Light-openings in Iranian Mosques’ Domes With reference to Climatic Properties, International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning XXI. 2. Tehran: Iran University of Science & Technology, str. 63., 65. i 67.-68., ISSN 2228-7337.
• (en) O’Kane, Bernard (15. decembar 1990.). "ii. In the Islamic period", Čahārṭāq, Encyclopædia Iranica. New York: Columbia University.

Vanjske veze

• (en) IRIB (9. 4. 2012): Qazvin: City of mosques
• (en) Press TV (1. 8. 2010): Qazvin's Jame Mosque

Ostali projekti

U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Saborna džamija u Kazvinu