Džamija Hasan-paše Predojevića

Džamija Hasan-paše Predojevića nalazi se u Polju, Grabovica, opština Bileća, Bosna i Hercegovina. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika, na sjednici održanoj od 16. do 22 maja 2006. godine, donijela je odluku da se džamija proglasi za nacionalni spomenik BiH. Ovu odluku Komisija je donijela u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović (predsjedavajuća komisije), Dubravko Lovrenović, Ljiljana Ševo i Tina Wik

Lokacija

Džamija se nalazi u jugoistočnom - ravnom dijelu grada – u Polju. Podignuta je na lokalitetu Plitine, kod sela Grabovice.

Historija

Osnivač ove džamije (a možda i one u gradu) je Hasan-paša Predojević, koji je rodom iz bilećkih Rudina. On je kao adžami-oglan odveden u Istambul, gdje je na carsckom dvoru odgojen, primio islam, dobio ime Hasan, i postao starješina svih sokolara na dvoru. Na dužnost beglerbega u Bosni postavljen je 1591. god. Poznat je po osvajanju Bihaća 1592, a poginuo je 1593. god u pokušaju da zauzme Sisak.

Opis

Džamija u Bileći pripada tipu jednoprostornih džamija sa četvorovodnim krovom i kamenim četverokutnim minaretom. Krovna ravan sa sjeverozapadne strane bila je produžena i na taj način prekrivala sofe. Ostaci krova – ležišta kamenih ploča, vidljivi su na tijelu minareta sa jugozapadne strane. Vanjske dimenzije iznose 11,76 x 8,37 m. C

Pretpostavlja se da je na području istočne Hercegovine bilo 14 džamija slične arhitekture. Ovakva arhitektura sa dominantnom pravougaonom munarom, je spoj hrišćanske i islamske arhitekture jer su ih gradili majstori sa Jadrana odnosno iz Dubrovačke Republike te su koristili crkvene tornjeve kao primjer za gradnju munara. O izgledu munare ove džamije danas se govori iz ugla jedinstvenog arhitektonskog oblikovanja u osmanskoj arhitekturi. Isti graditeljski pristup može da se vidi i na džamiji Muje Kotezlije u selu Kotezi u Popovom Polju, s tim što je munara valjkastog oblika.

Munara džamije ima približno kvadratinu osnovu, dimenzija 1,83 x 2,00 m i zidana je od grubo tesanog kamena sa krečnjačkim malterom kao vezivnim sredstvom. Ulaz u munaru nalazi se na visini od oko 2,50 m, u zapadnom uglu i ostvaren je kamenim stepeništem, širine oko 80 cm. Visina zidanog dijela munare, mjereno sa vanjske strane, iznosi 7,12 m., i završen je plitko profiliranim kamenim vijencem. Pri samom vrhu izvedena su četiri polukružno završena prozorska otvora, dimenzija 30 x 80 cm. Vrh je u formi četverostrešnog plitkog krova, sa kamenim pokrivačem od ploče.

Dijelovi minbera se još uvijek nalaze u objektu i moguća je njegova rekonstrukcija, dok je kameni vijenac minareta na nekoliko mjesta oštećen; Ostaci objekta ugroženi su samoniklim niskim i visokim raslinjem, ali su i dalje u dobrom građevnom stanju, iako je džamija već 65 godina napuštena.

Literatura

Mehmed Mujezinović - Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, Knjiga III, Sarajevo Publishing, 1998

Vanjske veze

• Džamija Predojevića - Kulturni centar Trebinje
• Istorija - GAZI HASAN-PAŠA PREDOJEVIĆ - Preporod Bijeljina