Antitelo

(Preusmjereno sa stranice Antitela)

Antitelo ili imunoglobulin (prema međunarodnoj konvenciji obeležavaju se sa Ig) je sastavni deo imuniteta. Antitelo je glikoprotein koji se proizvodi kao rezultat stimulansa antigena. Antitela su prisutna u krvi, limfnom sistemu, tkivima, kao i membranama sluzokože. Kada se glikoproteini elektroforezom analiziraju na osnovu njihovog naelektrisanja, dobijamo sledeći rezultat: postojanje pet vrsta molekula imunoglobulina:

Svako antitelo se vezuje za specifični antigen

Kao što možemo da vidimo na grafikonu, gama globulin je najširi i razlog tome je što se gama globulin sastoji od pet podklasa imunoglobulina, koji su najaktivniji u imunskom sistemu: IgG, IgA, IgM, IgD, IgE. Ovi imunoglobulini se razlikuju među sobom na osnovu molekularne težine, strukture, naelektrisanja, sekvenca amino kiselina i ugljenik hidrata.[1][2]

Struktura imunoglobulina

uredi

Antitela su glikoproteini simetrične strukture izgrađeni od dva identična laka i dva identična teška lanca. Produkuju se u formi integralnih membranskih proteina na površini B-limfocita i u sekretovanoj formi od strane antigenom stimulisanih B-ćelija koja su distribuirana u plazmi, mukoznim sekretima i intersticijalnoj tečnosti. Asocijacije lakog sa teškim lancem, kao i između dva teška lanca, su ostvarene posredstvom disulfidnih veza. Teški i laki lanci se sastoje od amino-terminalnog varijabilnog (V) regiona i karboksi-terminalnog konstantnog (C) regiona.

Varijabilni regioni učestvuju u prepoznavanju antigena i poseduju kapacitet da vežu ogroman broj strukturno različitih antigena. Varijabilni region jednog teškog lanca (VH) i varijabilni region jednog lakog lanca (VL) su naspramni jedan drugom i formiraju antigen-vezujuće mesto, tako da molekul antitela sadrži dva antigen-vezujuća mesta.

U okviru varijabilnih regiona teških i lakih lanaca nalaze se tri hipervarijabilna regiona oko 10 aminokiselina dužine u kojima je najvećim delom skoncentrisana razlika u sekvenci između različitih antitela. Hipervarijabilni regioni VL i VH domena zajedno u trodimenzionalnom prostoru formiraju površinu koja je komplementarna trodimenzionalnoj strukturi vezanog antigena, odakle i potiče njihov naziv, regioni koji determinišu komplementarnost (complementaritu determining regions, CDRS). Počev od amino-kraja nazvani su CDR1, CDR2 i najvarijabilniji među njima, CDR3.

Konstantni region teških lanaca posreduje u efektorskim funkcijama. Antitela se mogu podeliti na različite klase i subklase na osnovu strukturnih razlika u okviru konstantnih regiona teških lanaca. Klase antitela, ili izotipovi, su IgA, IgD, IgE, IgG i IgM. Konstantni regioni teških lanaca svih antitela jednog izotipa imaju istovetnu aminokiselinsku sekvencu.

Sekretovani IgG i IgE i svi membranski Ig molekuli su monomerni, za razliku od sekretovanih IgM i IgA koji formiraju multimerne komplekse.

Postoje dve klase, ili izotipovi, lakih lanaca κ i λ koji se međusobno razlikuju po karboksi-terminalnom konstantnom regionu.

Molekuli antitela su fleksibilni zahvaljujući zglobnom regionu, dužine od 10 do preko 60 aminokiselina, lociranom u konstantnom regionu.

Izotipovi

uredi

Antitela se mogu pojaviti u različitim varijantama poznatim kao izotipovi ili klase. Kod sisara postoji pet izotipskih antitela: IgA, IgD, IgE, IgG, IgM . Svaki je označen prefiksom "Ig", koji označava imunoglobulin, a druga oznaka u nastavku simbola je specifička za svako antitelo. Razlikuju se po biološkim svojstvima, funkcionalnoj lokaciji i sposobnost da se bave različitim antigenima, kao što je prikazano u narednoj tabeli.


Izotipovi sisarskih antitijela

Ime/Oznaka Tip Opis Kompleksi antitijela
IgA 2 Pronađeno u mukoznim područjima probavnog, disajnog i urogenitalnog trakta, gdje sprečava kolonizaciju patogena. Također se može naći i u pljuvački, suzama i majčinom mlijeku.  
IgD 1 Funkcionira uglavnom kao antigen receptor na B-limfocitima koji nisu bili izloženi antigenima. Dokazano je da aktivira bazofile]] i mastocite za proizvodnju antimikrobnih faktora.
IgE 1 Veže se za alergene i okidače histamina i aktivira oslobađanje histamina od mastocita i bazofila , a uključen je u alergije. Također štiti od parazitskih crva.
IgG 4 U svoja četiri oblika, osigurava većinu imuniteta protiv invazije na bazi patogena koji se temelji na stvaranju antitijela. Jedina su antitijela sposobna za prolaz kroz posteljicu dajući fetusu pasivnu imunost.
IgM 1 Ispoljava se na površini B ćelija (monomer) i u sekretnoj formi (pentamer). Eliminira patogene u ranim stadijima posredovanja B ćelijskog (humoralnog) imuniteta prije dotoka dovoljno IgG.


Izotopi antitela B ćelija se menjaju tokom razvoja i aktiviranja. Nezrele B ćelije, koje nikada nisu bili izložene antigenu, ispoljavaju samo IgM + isotop u obliku koji je vezan za površinu. B limfocit, u svom zrelom obliku (koji je spreman za odgovor), poznat je kao "naivni B limfocit". Takav limfocit ima površinske IgM + i IgD +. Ko-ekspresija oba ova imunoglobulinska izotipa čini B ćelije 'zrelim' i spremnim da odgovore na antigen. Aktivacija B ćelija prati angažman ćelijski vezanih molekula antitijela sa antigenom, uzrokujući ćeliju diobu i diferencijaciju i nastanak ćelija (zvanih plazma ćelije), koje stvaraju antitijela. U ovom aktiviranom obliku, B ćelija počinje proizvoditi antitijela u obliku za lučenje, a ne membranski-vezani oblik. Neke ćelije kćeri aktivirane B ćelije prolaze isotipsko prebacivanje, mehanizam koji uzrokuje proizvodnju antitela za promjenu IgM ili IgD u druga izotipska antitela: IgE, IgA ili IgG, koje imaju definirane uloge u imunom sistemu.[3]

Reference

uredi
  1. Charles Janeway (2001). Immunobiology. (5th izd.). Garland Publishing. ISBN 0-8153-3642-X. (electronic full text via NCBI Bookshelf). 
  2. Litman GW, Rast JP, Shamblott MJ, Haire RN, Hulst M, Roess W, Litman RT, Hinds-Frey KR, Zilch A, Amemiya CT (January 1993). „Phylogenetic diversification of immunoglobulin genes and the antibody repertoire”. Mol. Biol. Evol. 10 (1): 60–72. PMID 8450761. 
  3. Hadžiselimović R., Pojskić N. (2005). Uvod u humanu imunogenetiku.. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo. ISBN 9958-9344-3-4. 

Spoljašnje veze

uredi