Rimsko-partski rat (54–64)
Rimsko-partski rat 54-64 se od 54. do 64. vodio između Rimskog Carstva na jednoj i Partskog Carstva na drugoj strani, a za kontrolu nad Armenijom, strateški važnom tampon državom na granici dvaju carstava. Predstavljao je prvi veći sukob Rimljana i Parta od vremena Antonijevog pohoda na Parte, koji se dogodio gotovo vijek ranije, odnosno jedini veći prekogranični pohod rimske vojske pod vladavinom cara Nerona. Uzrok rata je bio u partskoj invaziji Armenije - koja je od doba Augusta bila rimska klijentska država - gdje su Parti 52/53. za kralja nametnuli svog princa Tiridata. Rimljani su ispočetka, pod vodstvom darovitog vojskovođe Gneja Domicija Korbulona imali spektakularne uspjehe, ali ih nisu mogli iskoristiti, a oporavljeni Parti su im na kraju nanijeli katastrofalni poraz u bitci kod Randeje. Borbe promjenljivog ishoda su na kraju završene mirovnim sporazumom koji je predstavljao kompromis - Rimljani su se složili da Tiridat ostane kao kralj Armenije i tako započne znamenitu vladarsku dinastiju, ali je on prethodno morao dobiti formalnu potvrdu od Nerona, odnosno tako simbolično sebe deklarirati kao rimskog vazala.
| Rimsko-partski rat oko Armenije | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dio Rimsko-partskih ratova | |||||||||
| |||||||||
| Zaraćene strane | |||||||||
| Rimsko Carstvo i vazali: Sofena, Mala Armenija, Iberija, Komagena, Pont |
Kraljevina Armenija, Partsko Carstvo | ||||||||
| Komandanti | |||||||||
| Gnaeus Domitius Corbulo Tigran VI od Armenije Lucius Caesennius Paetus |
Tiridat I od Armenije Vologas I od Partije | ||||||||
Izvori
urediPrimarni izvori
uredi
Tacitus, Annales. Translation based on Alfred John Church and William Jackson Brodribb (1876).- Cassius Dio, Historia Romana. Loeb Classical Library edition (1925)
Sekundarni izvori
uredi- Bivar, H.D.H (1968). „The Political History of Iran under the Arsacids: Continuation of conflict with Rome over Armenia”. u: William Bayne Fisher, Ilya Gershevitch, Ehsan Yarshater, R. N. Frye, J. A. Boyle, Peter Jackson, Laurence Lockhart, Peter Avery, Gavin Hambly, Charles Melville. The Cambridge History of Iran. Cambridge University Press. ISBN 0-521-20092-X.
- Goldsworthy, Adrian (2007). „Imperial legate: Corbulo and Armenia”. In the name of Rome: The men who won the Roman Empire. Phoenix. ISBN 978-0-7538-1789-6.
- Sartre, Maurice; translated by: Porter, Catherine & Rawlings, Elizabeth (2005). The Middle East Under Rome. Harvard University Press. ISBN 978-0674016835.
- Shotter, David (2005). Nero - Second Edition. Routledge. ISBN 978-0-415-31942-0.
- Southern, Pat (2007). The Roman Army: A Social and Institutional History. Oxford University Press. ISBN 978-0-195-32878-3.
- Wheeler, Everett L. (2007). „The Army and the Limes in the East”. u: Gardiner, Robert. A Companion to the Roman Army. Blackwell Publishing Ltd.. ISBN 978-1-4051-2153-8.