Rimski most u Starom Majdanu
Rimski most u Starom Majdanu je most u naselju Stari Majdan, opština Sanski Most, Bosna i Hercegovina. Most se naziva "Ćemer".
Lokacija uredi
Most u Starom Majdanu preko potoka Gračanice, poznat kao Rimski most, se nalazi u centru naselja Stari Majdan, u neposrednoj blizini porušene pravoslavne crkve i mjesne škole.
Istorija uredi
Ne postoje podaci o vremenu izgradnje starog mosta. Narod ga datira u rimski period, iz razloga što su u naselju otkriveni određeni objekti iz tog vremena. Ovaj most preko rijeke Gračanice je dio starog rimskog puta kojim se željezna ruda transportovala do željezara širom Rimskog carstva. Ostaci rimkih cesta i danas su vidljivi. Na današnjem stepenu arheologije, je skoro nemoguće upuštati se u analize koliko su pojedini od ovih objekata rimski ili su sagrađeni na rimskom temelju ili su nastali kasnije. Većina autora datira most, pozivajući se na neimenovane autore, u kasni srednji vijek. Most je krajem 18. stoljeća (oko 1772. godine) i 1928. prepravljen.
Opis uredi
Kameni most je sagrađen na ravnom terenu. Aktuelna dužina iznosi 8,40 metara, a ukupna širina mosta na sredini konstrukcije iznosi 4,25 metara. Most nije izgrađen na najkraćoj udaljenosti, nego je izveden pod uglom od oko 40 stepeni, što je najvjerovatnije prouzrokovano ranijom trasom puta. Svi elementi konstrukcije mosta, tj. pravac svoda i pravac središnjeg stuba, prate tok potoka. Izgrađen je od blokova lomljenog priklesanog kamena različitih dimenzija.
Most ima dva polukružna svoda, čije širine iznosu oko 2,60 metara, dok je njihova visina na istočnoj (nizvodnoj) strani 97 centimetra, odnosno 120 centimetra na zapadnoj (uzvodnoj) strani. Svod je urađen od grubo obrađenih i prilično pravilnih blokova sedre. Vjerovatno su svodovi bili nešto viši, jer je korito zatrpavano kroz dugi vremenski period uslijed nanosa šljunka. Konstrukcija svodova je oslonjena na obale i središnji stub, koji je dužine 4,45 i širine 1,50 metara.
Niveleta se penje malo prema sredini i lomi se prema suprotnoj strani pod tupim uglom. Na koti se nalazi najviša tačka mosta sa 1,78 metara (mjereno iznad nivoa potoka).
Most je odlukom Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine proglašen za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. [1]
Literatura uredi
- Džemal Čelić, Mehmed Mujezinović, Sarajevo: Sarajevo - Publishing, 1998. -Stari mostovi u Bosni i Hercegovini.
Reference uredi
- ↑ „Most u Starom Majdanu”. Arhivirano iz originala na datum 2016-03-05. Pristupljeno 2016-05-19.