Skupljači perja – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m redirect na sr.wiki |
preuzeto sa sr.wiki |
||
Red 1:
{{film
|naziv=Skupljači perja
|Slika=p124.jpg
|veličina=200p
|onaziv=Skupljači perja
|godina=1967
|zemlja=[[SFRJ]]<br />{{ZD|SFRJ}}
|jezik=[[Srpskohrvatski jezik|srpskohrvatski]] / [[Romski jezik|romski]]
|žanr=drama
|režija=[[Aleksandar Saša Petrović]]
|scenario=
|muzika=
|uloge=[[Bekim Fehmiju]]<br />[[Olivera Vučo]]<br />[[Velimir Bata Živojinović]]
|producent=
|kompanija=
|trajanje=
|kamera=
|montaža=
|kinematografija=
|nagrade=
|budžet=
|prethodni=
|sledeći=
|vebsajt=
|imdb=
}}
'''Skupljači perja''' je jugoslovenski film režisera [[Aleksandar Saša Petrović|Aleksandra Saše Petrovića]] snimljen [[1967]]. godine. Radnja filma se bazira na životu Roma u jednom selu na sjeveru [[Vojvodina|Vojvodine]], ali film se bavi daleko složenijim temama poput ljubavi, međuetničkih i socijalnih odnosa. Glavne uloge tumače [[Bekim Fehmiu]], [[Olivera Vučo]] i [[Velimir Bata Živojinović]]. „Skupljači perja“ se smatra za jedan od najznačajnijih filmova crnog talasa i jugoslovenske kinematografije uopšte.
== Kratak sadržaj==
{{spoiler}}
Radnja filma se odvija u okolini [[Sombor|Sombora]], na sjeveru Vojvodine. Glavni lik, Beli Bora Perjar je [[Rom]] koji skuplja i preprodaje [[perje]] nabavljeno širom Vojvodine. Film počinje scenom u kojoj Bora, kojeg vozi [[taksi]], kupi Tisu (glumi je [[Gordana Jovanović]]), čiji je očuh Mirta Klaser([[Velimir Bata Živojinović|Bata Živojinović]]) glavni Borin konkurent u perjarskom poslu. Mirta i Bora imaju sporazum o podjeli [[rejon]]a iz kojih nabavljaju perje, ali problem nastaje kad se ispostavi da se Mirta nije pridržavao dogovora. Sukob se naizgled smiruje za stolom u lokalnoj kafani (Mirta vraća pare Bori i nudi mu da radi za njega, jer je Bora sve svoje pare prokockao igrajući [[ajnc]]), ali, sukob je mnogo dublji, jer je Bora zaljubljen u Tisu, iako je oženjen starijom ženom, a i Mirta želi Tisu za sebe.
Mirta za to vrijeme udaje Tisu za dvanaestogodišnjeg dječaka, koga Tisa odbija uz konstataciju da on nije muško već dijete. Nakon pokušaja Mirte da je siluje, ona bježi kod Lenčeta (koju tumači [[Olivera Katarina|Olivera Vučo]]) pjevačice u lokalnoj kafani. Lenče je savjetuje da ona pokuša da ostvari svoje snove da takođe postane [[kafanska pjevačica]] u [[Beograd|Beogradu]]. Međutim, Tisa na to nije spremna i prepušta se Bori, koji je odvodi pred popa Pavla ([[Mija Aleksić]]) koji ih crkveno vjenčava.
Bora potom odvodi Tisu kući, i tu njih dvoje žive zajedno za Borinom majkom, prvom ženom i njihovom djecom. I dok je Bora na putu, Tisa, zavedena slikama Beograda na televiziji, i pričama prve Borine žene, odlazi u Beograd da nađe Lečetovog sina, koji po Lenčetovim riječima, odlično živi od pjevanja u Beogradu. Ispostavlja se da je njen sin bogalj koji jedva sastavlja kraj s krajem pjevajući po haustorima i proseći po ulicama. Tisa, razočarana u život u Beogradu odlučuje da se vrati u selo, i biva silovana od strane dvojice Mađara, vozača kamiona koji su joj stali dok je stopirala ka Somboru. Silovanu i pretučenu, oni je izbacuju iz hladnjače pored puta na ulazu u Sombor. Onesviješćenu, pronalazi je lokalni Rom koji je na kolicima odvozi Mirti.
Bora se, nakon povratka, počinje raspitivati za Tisu, i poslije puta u Beograd joj ulazi u trag, što ga ponovo dovodi do Mirte i njihovog konačnog obračuna. Mirta je već bio pokušao da ubije Boru na vašaru i ovaj duel je bio neizbježan. U antologijskoj sceni borbe noževima u bajti, Mirta i Bora s noževima zaranjaju u perje iz kog izlazi samo Bora dok se Mirta drži za grudi i mrlju krvi koja se pojavljuje. Nakon toga Bora baca Mirtu u zaleđeno jezerce i nestaje bez traga.
Na kraju filma prikazana je istraga o ubistvu Mirte. Policija saznaje da je Bora ubio Mirtu, ali niti od jednog od žitelja sela ne mogu da saznaju ništa o Bori.
Među ispitanima je i Tisa, što govori da je Bora sam otišao.
== Uloge ==
{{spisak glumaca}}
|-
|[[Bekim Fehmiu]] || Beli Bora Perjar
|-
|[[Olivera Vučo]] || Lenče
|-
|[[Gordana Jovanović]] || Tisa
|-
|[[Velimir Bata Živojinović]] || Mirta
|-
|[[Mija Aleksić]] || otac Pavle
|-
|[[Rahela Ferari]] || igumanija
|-
|[[Severin Bijelić]] || religiozni ciganin
|-
|[[Stojan Dečermić]] || vozač hladnjače I
|-
|[[Milivoje Đorđević]] || Šandor
|-
|[[Etelka Filipovski]] || Borina Žena
|-
|[[Milorad Jovanović]] || Toni
|-
|[[Zoran Longinović]] || islednik I
|-
|[[Branislav Ciga Milenković]] ||
|-
|[[Božidar Pavićević Longa]] || vozač hladnjače II
|-
|[[Velizar Petrović]] ||
|-
|[[Đorđe Pura]] || islednik II
|-
|[[Nina Šajin]] ||
|-
|[[Milivoje Mića Tomić]] || Rumun
|-
|[[Janez Vrhovec]] || sudija za prekršaje
|}
== Ostali elementi filma ==
„Skupljači perja“ je tipičan [[film crnog talasa]]: krajnje realistički prikazi, socijalna tematika. Sam prikaz fabule nije dovoljan da bi pokazao svu raskoš ovog filma, počev od fotografije Tomislava Pintera do upotrebe muzike.
Film nije uopšte poput tadašnjih filmova služio kao propaganda blagodeti života u samoupravnom socijalizmu. Naprotiv: pokazuje teško stanje u kome su živjeli Romi u vojvođanskim selima tih godina. Film se dotiče i međuetničkih odnosa i raznovrsnosti etničkih grupa u Vojvodini - pokazuje Rome, Srbe, Slovake, Mađare i dr.
Muziku za film je birao sam [[Aleksandar Petrović]], a ističu se pjesma „Đelem, đelem“ (koju pjeva [[Olivera Vučo]]) kao osnovna muzička tema u filmu i „Kerda Mile bari škoda“.
Fotografija ([[Tomislav Pinter]]) je takođe u funkciji povećanja utiska depresivnosti jer se koristi mali broj boja, i to uglavnom nijanse smeđe, sive i zelene.
Aleksandar Petrović je u ovome filmu angažovao glumce naturščike za sve uloge sem vodećih. Čak je i glumici koja glumi Tisu (Gordana Jovanović), jednog od glavnih likova, ovo bilo prvo pojavljivanje na filmu.
== Nagrade ==
* 1967.
:Osvojio Gran pri žirija [[Kanski festival|Filmskog festivala]] u [[Kan|Kanu]]
:Osvojio nagradu Međunarodnog udruženja filmskih kritičara
:Nominacija za Zlatnu palmu [[Kanski festival|Filmskog festivala]] u [[Kan|Kanu]]
* 1968.
:[[Naši kandidati za oskara|Nominacija]] za [[Oskar|Oskara]] za najbolji strani film
* 1969.
:[[Zlatni globus]] nominacija za najbolji film van engleskog govornog područja
== Zanimljivosti ==
Engleski naziv za film (''-{I even met happy Gypsies}-'') je u stvari prevod jednog od stihova noseće pjesme „Đelem, đelem“ - ''Maladilem šukale romeja'' (sretao sam čak i srećne Cigane).
== Vidi još ==
*[[Spisak srpskih filmova]]
*[[Srpski filmovi kandidovani za Oskara]]
==Spoljašnje veze==
*{{imdb title|id=0062277|title=Skupljači perja}}
* [http://www.ce-review.org/00/41/kinoeye41_partridge.html Recenzija filma od Džejmsa Partridža - na engleskom]
* [http://www.youtube.com/watch?v=DMGgIKpi21M Odlomak iz filma na -{YouTube}-]
{{Zlatna arena}}
[[Kategorija:Filmovi 1967.]]
[[Kategorija:Jugoslovenski filmovi]]
[[Kategorija:Jugoslovenski filmovi kandidovani za Oskara]]
[[en:I Even Met Happy Gypsies]]
[[fr:J'ai même rencontré des tziganes heureux]]
[[it:Ho incontrato anche zingari felici]]
[[hu:Találkoztam boldog cigányokkal is]]
[[pl:Spotkałem nawet szczęśliwych Cyganów]]
[[ru:Скупщики перьев (фильм)]]
[[sr:Скуплјачи перја]]
| |||