Carstvo – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m razne ispravke; kozmetičke promjene |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 3:
'''Carstvo''' je izraz koji u svom užem, odnosno doslovnom smislu označava svaku [[država|državu]], odnosno [[monarhija|monarhiju]] na čijem se čelu nalazi [[šef države|državni poglavar]] s titulom [[car]]a ili carice. Ponekad se za takav tip države koristi i izraz '''carevina'''. U tom smislu jedini primjer carstva u suvremenom svijetu predstavlja [[Japan]].
U svom širem i češće korišćenom značenju izraz carstvo podrazumijeva državu raznih oblika složenosti koja se sastoji od relativno velikog broja u etničkom, religijskom, jezičnom, kulturnom i/li političkom smislu heterogenih teritorijalnih cjelina koje su u većoj ili manjoj mjeri podređene centralnoj, odnosno "matičnoj" vlasti oličenoj u obliku monarha ili oligarhijske grupe, obično vezane uz određenu "matičnu" cjelinu (vladajuća/dominirajuća porodica, grad ili etnička grupa). Sve te teritorije sa svojim materijalnim i ljudskim resursima carstva čine potencijalno politički, ekonomski, vojno ili kulturno uticajnijim od "normalnih" država, pa se ponekad izraz carstvo kolokvijalno koristi za sve natprosječno snažne države. Izraz carstvo u širem smislu podrazumijeva i države koje su po svojem političkom uređenju [[republika|republike]], za što su u historiji postojali primjeri [[Drevna Atena|Atene]], [[Rimska Republika|Rimske Republike]] ili, u nešto novije, kolonijalnih posjeda [[Francuska treća republika|Treće francuske republike]] za koje se koristio službeni naziv Carstvo ({{lang-fr|Empire}}). Ponekad se, u nastojanju da se izbjegnu nedoumice, u tu svrhu koristi izraz '''imperij''' ili '''imperija''', koji potiče od [[latinski jezik|latinskog]] izraza ''[[imperium]]''.
Carstva se, ovisno o stepenu i metodama očuvanja političkog jedinstva, dijele na ''teritorijalna carstva'', koja se sastoje od manjih cjelina neposredno podređenoj centralnoj vlasti, odnosno predstavljaju [[unitarna država|unitarne države]], te na ''hegemonijska carstva'', koja mogu isto tako sadržavati teritorijalne cjeline s određenom političkom autonomijom ([[protektorat]]i i [[satelitska država|klijentske države]]).
| |||