Srpski nacionalizam – razlika između verzija

Srpski nacionalizam je imao izuzetno važnu ulogu u 20. vijeku, prije svega na samom početku kada je značajno uticao na politiku Kraljevine Srbije, te se odrazio kroz ekspanzionističku [[Borba za Makedoniju|borbu za Makedoniju]] i nastojanje da se Srbiji proširi na račun oslabljenog Osmanskog Carstva - a što je svoju kulminaciju imalo u [[Balkanski ratovi|Balkanskim ratovima]] 1912-13. godine, ali i kroz sukob sa Austro-Ugarskom oko [[Bosna i Hercegovina|Bosne i Hercegovine]], koji će poslužiti kao jedan od katalizatora za izbijanje [[Prvi svjetski rat|Prvog svjetskog rata]]. Iz tog je sukoba Srbija izašla kao pobjednik, ali demografski i materijalno iscrpljena, te je državnopravno utopljena u novu [[Prva Jugoslavija|jugoslavensku državu]]. U njoj se srpski nacionalizam održavao u neprijateljskom stavu prema ne-srpskim narodima i inzistiranju na [[unitarizam|unitarnom]] obliku vlasti koji bi Srbima kao najbrojnijem narodu trebao donijeti hegemoniju, odnosno protivljenjima da se on zamijeni [[federacija|federacijom]] ili kompromisom sa hrvatskim nacionalistima, što će posebno doći do izražaja nakon stvaranja [[Banovina Hrvatska|Banovine Hrvatske]] 1939. godine. Srpski nacionalizam je svoj novi snažni poticaj dobio u [[Drugi svjetski rat|Drugom svjetskom ratu]], tokom koga je srpsko stanovništvo u različitim dijelovima Jugoslavije izlagano [[Progon Srba u Drugom svjetskom ratu|progonu]], a što je kao reakciju stvorilo jačanje [[četnici|četničkog]] pokreta. Njega su, međutim, porazili [[KPJ|jugoslavenski komunisti]] i nakon rata obnovili Jugoslaviju kao [[SFRJ|socijalističku federaciju]] u kojoj je srpski nacionalizam pod parolom [[Bratstvo i jedinstvo|bratstva i jedinstva]] bio službeno proskribiran, odnosno mogao se nesmetano iskazivati jedino u [[srpska politička emigracija|političkoj emigraciji]]. Kada je krajem 1980-ih Jugoslaviju pogodila dugotrajna ekonomska, a potom politička i ustavna kriza, pri čemu se kao problem pojavio komplicirani ustavnopravni položaj [[SR Srbija|SR Srbije]] i pitanje [[Kosovo|Kosova]], srpski nacionalizam se počinje javljati u redovima vladajućeg [[Savez komunista Srbije|Saveza komunista Srbije]], a potom igra ključnu ulogu u događajima koji će dovesti do [[Raspad Jugoslavije|raspada Jugoslavije]] i [[jugoslavenski ratovi|jugoslavenskih ratova]]. Oni su završili vojničkim porazom Srbije, kao i otcjepljenjem i međunarodnim priznanjem nezavisnosti Kosova 2008. godine, zbog čega se srpski nacionalizam smatra kompromitiranim i marginaliziranim u današnjoj Srbiji; nasuprot tome srpski nacionalizam i dalje igra ključnu ulogu u politici suvremen [[BiH]], odnosno odražava se kroz separatističke tendencije u [[Republika Srpska|Republici Srpskoj]]. Srpski nacionalisti, u nešto manjoj mjeri, igraju određenu ulogu u politici nezavisne [[Crna Gora|Crne Gore]].