Aruba – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m robot Dodaje: mn:Аруба |
infokutija i dodatak s bosanske Wikipedije |
||
Red 1:
{{Infokutija zemlja
|konvencionalno_dugo_ime = Aruba
|ime_genitiv = Arube
|slika_zastave = Flag of Aruba.svg
|slika_grba = Coat of arms of aruba.gif
|državna_himna = "[[Aruba Dushi Tera]]"
|slika_karte = LocationAruba.png
|službeni_jezici = [[Nizozemski jezik|Nizozemski]], [[Papiamento]]<sup>1</sup>
|demonim = [[Arubljani]]
|glavni_grad = [[Oranjestad (Aruba)|Oranjestad]]
|latd = 12
|latm = 31
|latNS = N
|longd = 70
|longm = 1
|longEW = W
|najveći_grad = glavni_grad
|tip_vlasti = [[Ustavna monarhija]]
|vođa_titula1 = [[Nizozemska monarhija|Monarh]]
|vođa_ime1 = [[Beatrix od Nizozemske|Kraljica Beatrix]]
|vođa_titula2 = [[Guverner Arube|Guverner]]
|vođa_ime2 = [[Fredis Refunjol]]
|vođa_titula3 = [[Premijer Arube|Premijer]]
|vođa_name3 = [[Mike Eman]]
|vođa_title4 = [[Zamjenik premijera Arube|Zamjenik premijera]]
|vođa_name4 = [[Mike de Meza]]
|legislatura = [[Staleži Arube|Staleži]]
|suverenitet_tip = [[Autonomija]]
|suverenitet_napomena = od [[Nizozemski Antili|Nizozemskih Antila]]
|uspostava_dogqđqj1 = Datum
|uspostava_datum1 = 1. januar 1986.
|površina_rang = 214.
|površina_magnituda = 1 E8
|površina_km2 = 193
|površina_sq_mi = 74.5
|postotak_voda = zanemarivo
|stanovništvo_proc= 103.065<ref name="cia" />
|stanovništvo_proc_rang = 195th
|stanovništvo_proc_godina = jul 2009.
|stanovništvo_gustina_km2 = 534
|stanovništvo_gustina_sq_mi = 1383
|stanovništvo_gustina_rang = 18.
|GDP_PPP = 2.400 mrld. $
|GDP_PPP_rang = 182.
|GDP_PPP_godina = 2007
|GDP_PPP_per_capita = 23.831 $
|GDP_PPP_per_capita_rang = 32.
|valuta = [[Arubanski florin]]
|valuta_kod = AWG²
|vremenska_zona = {{tz|AST}}
|utc_nadom = -4
|vozi_na = desna
|cctld = [[.aw]]
|pozivni_broj = 297
|fusnota1 = Također se govore [[Španski jezik|španski]] i [[engleski jezik]].
|fusnota2 = ''Arubaanse Waarde Geld''.
}}
'''Aruba''' je otok u [[Karipsko more|Karipskom moru]] koji se nalazi u blizini [[Venezuela|venezuelanskog]] poluotoka Paraguaná te pripada [[Holandija|Nizozemskom Kraljevstvu]]. Za razliku od ostatka [[Karibi|karipske]] regije, krasi ga suha klima i pejzaž koji se sastoji od kaktusa. Klima je, s druge strane, pomogla razvitku turizma jer posjetitelji mogu stalno očekivati toplo, sunčano vrijeme.
== Historija ==
[[Španija|Španci]] su stigli na Arubu [[1499]]. i naselili je. [[1636]]. su je kupili Holanđani. Tokom [[19. vijek]]a Aruba postaje u kontekstu zlatne groznice privredno zanimljiva. Zadnje decenije [[20. vijek]]a donose ostrvu ponovo privredni zalet razvojem [[Turizam|turističke]] [[Industrija|industrije]]. Aruba se službeno odvojila od Holandskih Antila, čiji su dijelovi i danas ostrva Bonaire i Curacao, i [[1986]] postala autonomna država unutar [[Holandija|Holandije]]. Nastojanja za potpuno odvajanje od Holandije su zamrznuta na molbu države Aruba [[1990]].
== Geografija ==
Aruba je najzapadniji i najmanji od tri ABC ostrva. Pretežno je nizak, dug najviše 30 km a širok najviše 9 km. Najviše brdo je Jamanota sa 188 m. Zapadni dio ostrva obilježavaju pješčane plaže, dok na istočnom dijelu dominiraju ponekad bizarne stijene oblikovane kroz milenije uticajem vjetra i valova.
Aruba spada u Ostrva zavjetrine pa time leži izvan područja orkana. Stoga ima tokom čitave godine prekrasno sunčano vrijeme uz osvježavajuće [[pasat]]e. Među najljepše strane Arube svakako spada njena izvorna vegetacija. Posebnu čar ostrvu daju bujni [[kaktus]], biljke iz porodice aloe i prepoznatljivi obrisi drveća Divi-Divi. Uvid u vegetaciju ostrva daje nacionalni park Arikok.
== Privreda ==
U razdoblju od [[1915]]. do oko [[1955]]. je na Arubi dobijanje [[zlato|zlata]] bilo najvažnija privredna grana. Drugi po veličini grad St. Nicolas se upravo u tom razdoblju razvio do te veličine. Tek [[1990]]. se počelo s rafiniranjem [[nafta|nafte]]. Danas je to najvažnija proizvodnja na Arubi.
Ostala industrija se naslanja prije svega na [[duhan]] i proizvodnju pića.
Pored toga, na Arubi ima puno Offshore-banaka i firmi za obradu [[podatak]]a. Od kada je Aruba svrstana na spisak OECDa kao porezna oaza jer su financijske strukture Arube bile pogodne za utaju poreza i "pranje novca" u velikom stilu, Vlada Arube je poduzela niz mjera da to spriječi i udovolji mjerilima OECD-a.
[[Poljoprivreda]] na Arubi nema neku značajnu ulogu, jer [[klima]] s puno sunca ali nedovoljno kiše ostavlja za sobom prilično loš kvalitet tla.
Najvažniji trgovački partneri Arube su [[Holandija]], [[Sjedinjene Američke Države|SAD]] kao i [[Kolumbija]] i [[Venecuela]].
=== Turizam ===
[[Datoteka:Oranjestad.jpg|thumb|220px|Oranjestad, glavni grad Arube]]
Aruba se u Evropi smatra odredištem o kojem se, osim u krugovima ljubitelja, ne govori puno kako bi se izbjeglo pojavljivanje masovnog turizma. Ostrvo je pošteđeno velikih oluja (npr. uragani) i ima krasne plaže i jako ugodnu tropsku klimu. Većina turista dolazi iz [[Sjedinjene Američke Države|SAD]]-a, ali su u zadnje vrijeme i turisti iz [[Evropa|Evrope]] sve češći. Osim toga, područje je poznato i kao izraženo povoljno za "surfanje".
== Reference ==
{{reflist}}
{{Sjeverna Amerika}}
| |||