Verzija na datum 26 maj 2021 u 03:04 uredi Mtarch11 (razgovor \| doprinos) 74 izmene Reverted to revision 40929974 by 79.101.169.18 (talk): Rb, vandalism (TwinkleGlobal) oznaka: poništenje ← Starija izmjena		Aktualna verzija na datum 30 oktobar 2021 u 12:50 uredi poništi Zavičajac (razgovor \| doprinos) Autopatroleri, Patrolci, Vraćači 12.336 izmena Nema sažetka izmjene
Red 1: '''Nacionalni park''' je oblast zemlje, često u vlasništvu države u kojoj se nalazi, većim delom zaštićen od ljudskog uticaja~~. Nacionalni parkovi su zaštićena oblast Međunarodnog udruženja za zaštitu prirode u Kategoriji II~~. Kao pojam se prvi put definiše na području ~~Jeloustouna~~[[Nacionalni park Yellowstone\|Jeloustoun]]a (''Yellowstone'') u [[Sjedinjene Američke Države\|Sjedinjenim Američkim Državama]], [[1872]]. godine na površini od 888708 hektara. U [[Evropa\|Evropi]] prvi takav park je osnovan u Švedskoj, a zatim [[1909]]. u [[Švajcarska\|švajcarskom]] [[Engadin]]u, a na teritoriji (bivše) [[~~Jöüäa~~SFRJ\|Jugoslavije]] još [[1924]]., u dolini [[Triglav]]skih [[jezero\|jezera]]. U međuvremenu su osnovani i drugi nacionalni parkovi sa ciljem zaštite i proučavanja prirodnih celina. Prema podacima iz 90-tih godina prošlog veka na svetu ima 1500 nacionalnih parkova ili rezervata odgovarajućeg nivoa zaštite. == Kategorija II – nacionalni park == Nacionalni parkovi su zaštićena područja - kategorija II, prema [[IUCN-ove kategorije zaštićenih područja\|Međunarodnoj uniji za zaštitu prirode i prirodnih resursa]].<ref name="nacionalnipark">{{Cite web \|url= https://www.iucn.org/theme/protected-areas/about/protected-area-categories \|title= Kategorije zaštićenih podruja \|work= www.iucn.org \|accessdate= 10.10. 2021}}{{en}}</ref> Definicija prema sadašnjem sistemu uvedenom 1978. i revidiranom 1994. godine: :Kategorija II su velika prirodna ili bliska prirodna područja namijenjena zaštiti velikih ekoloških procesa, zajedno sa vrstama i ekosistemima karakterističnim za to područje, koji također predstavljaju temelj za ekološki i kulturno kompatibilne, duhovne, znanstvene, obrazovne, rekreacijske i mogućnosti posjetilaca.<ref>[https://www.iucn.org/theme/protected-areas Zaštićena područja: kategorija II nacionalni park - www.iucn.org]{{en}}</ref> == Veličina i tipovi == Nacionalni park može da zauzima površinu različite veličine: od nekoliko miliona hektara u [[SAD\|Americi]] i [[Kanada\|Kanadi]] pa do nekoliko hiljada hektara u Evropi. U ~~našoj~~regiji ~~zemlji~~Balkana je minimalna površina od 3000 ha. U [[Caracas\|Karakasu]] je [[1992\|1992.]] god. održan Svetski Kongres o nacionalnim parkovima kada je usvojena preporuka da svaka država zaštiti najmanje 10% svoje teritorije. U Srbiji je zaštićeno oko 3%, a u Crnoj Gori 9,7%. Na X Generalnoj Skupštini ~~UICN~~ ([[Međunarodna ~~Unija~~unija za ~~Očuvanje~~zaštitu prirode i prirodnih ~~Prirode~~resursa\|IUCN]]), koja je održana [[1969\|1969.]] god. u [[Nju Delhi]]ju, data je definicija nacionalnog parka čije su glavne odrednice: * da je to ''šire prostorno područje koje predstavlja jedan ili više [[ekosistem]]a malo ili nikako izmenjen ljudskom delatnošću ili nastanjivanjem, kome životinjske i biljne vrste, geomorfološki elementi i biljna i životinjska staništa daju poseban naučni, obrazovni i rekreativni značaj ili u kome postoje prirodni pejzaži 1000000 velike lepote.'' Linija 21 ⟶ 25: == Nacionalni parkovi sa prostora bivše Jugoslavije == * [[Nacionalni parkovi Srbije]] * [[~~Nacionalni~~Zaštićena ~~parkovi~~područja ~~Bosne~~u Bosni i ~~Hercegovine~~Hercegovini]] * [[Nacionalni parkovi Crne Gore]] * [[Nacionalni parkovi Hrvatske]] Linija 30 ⟶ 34: * Tatić, B, Kostić, G: Naša prirodna dobra i potreba njihove zaštite, CEA i ZUNS, Beograd, 1996. * Janković, M: Biodiverzitet, Beograd, 1995. == Reference == {{reference}} [[Kategorija:Nacionalni parkovi\| ]] [[Kategorija:Zaštićena područja]]

Nacionalni park – razlika između verzija