Anadolska hipoteza – razlika između verzija

[[File:Neolithic expansion.svg|mini|desno|[[Colin Renfrew]]: Neolitska ekspanzija od 5 - 7 stoljećamilenijuma pne]]

'''Anadolska hipoteza''', ili '''Anadolska teorija''', prvi put je objavljena 1987. god u radovima [[Velika Britanija|britanskog]] arheologa Colin Renfrew-a. Domovinu [[IndoevropljaniPraindoevropljani|Praindoevropljana]] smjestio je u [[Neolit|neolitsku]] [[Anadolija|Anadoliju]]. To je najvažnija oponentska teorija [[Kurganska hipoteza|Kurganskoj hipotezi]] [[Marija Gimbutas|Marije Gimbutas]], ili stepskoj teoriji, favorizovanoj od većine [[Arheologija|arheologa]].

Nakon nekoliko stoljeća istraživanja tokom druge polovine 20. stoljeća definirano je nekoliko teorija i hipoteza o indoevopskojdomovini pradomoviniPraindoevropljana. U ovo pitanje uključena je [[lingvistika]], [[arheologija]] i u posljednje vrijeme intenzivno [[genetika]], u velikim i značajnim istraživačkim centrima.

IndoevropljaniPraindoevropljani nisu narod i ovaj se termin ne koristiti kao bilo kakva etnička ili rasna odrednica, kako se to često radilo tokom posljednjeg stoljeća i nerijetko se još uvijek radi u političke svrhe, već se može koristiti isključivo kao lingvistička odrednica za govornike indoevropskog prajezika, ili pak kao odrednica za populacije koje su naseljavale prostor na kojem su kulture, čiju materijalnu ostavštinu tumačimo kao indoevropsku.

Pitanje tačne definicije ove problematike kompleksno je i tokom gotovo stotinu godina arheološkog promišljanja brojni su naučnici ponudili najrazličitije moguće definicije koje bi IndoevopljanePraindoevopljane smjestile na određeni geografski prostor tokom određenog vremenskog perioda, odnosno izvor, kojekoji bi objasnileobjasnili širenje i distribuciju indoevropskih naroda i jezika kroz historiju i danas.

Suština anadolske teorije je insistiranje na što manje migracija. Vremenski, pradomovina [[Indoevropljani|Indoevropljana]] smještena je u Anadoliji, ne kasnije od 6500. godine pne, čime su Praindoevropljani izjednačeni s nosiocima [[Neolitska revolucija|neolitizacije]]. Prema ovoj teoriji indoevropski jezik u [[Evropa|Evropu]] širio se tokom 6. i 7. stoljećamilenijuma zajedno s ''neolitiskim paketom''. Renfrew proces neolitizacije vidi kao jedinu temeljnu i sveobuhvatnu ekonomsku i kulturnu promjenu u prahistoriji Evrope, nastala po modelu masovnih migracija, koja bi mogla objasniti širenje indoeuropskih jezika. Prema tome, najveći dio Evrope naseljene u neolitu, govorio je Indovrepske jezik, dok su kasnije migracije samo premještale pojedine varijatete Indoevrpljana. Masivnih migracija u [[eneolit]]u nije bilo.<ref name="Renfreu">[http://darhiv.ffzg.unizg.hr/id/eprint/10868/1/Ramona%20Felinger%20-%20Indoeuropeizacija%20u%20arheoloskom%20i%20lingvistickom%20kontekstu.pdf Ramona Felinger - INDOEUROPEIZACIJA U ARHEOLOŠKOM I LINGVISTIČKOM KONTEKSTU, SVEUČILIŠTE U ZAGREBU, FILOZOFSKI FAKULTET, Odsjek za arheologiju, Zagreb, 2018]</ref>