Verzija na datum 14 mart 2018 u 22:28 uredi Alekol (razgovor \| doprinos) Autopatroleri, Patrolci, Vraćači 38.421 izmena →‎Događaji: dop. iz en Wiki Jan i Feb. 1909 ← Starija izmjena		Verzija na datum 15 mart 2018 u 23:56 uredi poništi Alekol (razgovor \| doprinos) Autopatroleri, Patrolci, Vraćači 38.421 izmena →‎Događaji: dop. iz en Wiki March April 1909 Novija izmjena →
Red 38: * [[10. 3.]] - Cirkular srpske vlade: pitanje BiH se ostavlja velikim silama. * 10. 3. - Potpisan [[Anglo-sijamski ugovor 1909.\|Anglo-sijamski ugovor]]: Sijamci prepuštaju Britancima neke teritorije na [[Malajski poluotok\|Malajskom poluotoku]] - [[Kelantan]], [[Kedah]], [[Tringganu]] i [[Perlis]]. * [[15. 3.]] - Otvorena glavna radnja ''[[Selfridges]]'' u londonskom Oxford streetu. * mart - Pod AU pritiskom, Turska zabranila tranzit kupljenog oružja za Srbiju. [[Austro-Ugarska]] pojačava vojne pripreme, organizovani "leteći odredi" protiv gerile. * [[23. 3.]] - Nemačka ultimativno zahteva od Rusije da prizna aneksiju, Austrougarska gomila trupe na srpskoj granici<ref name="CorovicISSPolet">Ćorović, Vladimir. [http://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/corovic/istorija/7_19_l.html Istorija srpskog naroda - Polet Srbije]. rastko.rs</ref>. * [[25. 3.]] - Istoričar [[Heinrich Friedjung]] u članku u bečkim novinama ''[[Neue Freie Presse]]'' optužuje na osnovu falsifikovanih dokumenata lidere [[Hrvatsko-srpska koalicija\|Hrvatsko-srpske koalicije]] za veze sa srpskom vladom (poimenično [[Frano Supilo\|Frana Supila]]). * 25 - 28. 3. - [[Pobuna Lude Zmije]]: sukob između [[Muscogee\|Creekova]] i belih naseljenika u današnjoj Oklahomi. * [[26. 3.]] - Rusija faktički priznala aneksiju Bosne i Hercegovine. * [[27. 3.]] (14. 3. po j.k.) - Prestolonaslednik [[Đorđe Karađorđević]] abdicirao u korist brata [[Aleksandar I Karađorđević\|Aleksandra]]. * [[29. 3.]] - Nemački kancelar [[Bernhard von Bülow\|von Bülow]] prvi put upotrebio izraz ''[[Nibelungentreue]]'', koncept zajedništva nemačkog i austrougarskog carstva. * [[31. 3.]] - Srpska vlada morala dati Austrougarskoj izjavu da će prestati da protestuje zbog [[aneksiona kriza\|Aneksije BiH]] i voditi prijateljsku politiku - kraj Aneksione krize. Izjava će biti pomenuta u ultimatumu 1914. * 31. 3. - Počela gradnja ''[[RMS Titanic\|Titanica]]'' (završen 1912). === April/Travanj === Linija 50 ⟶ 53: * [[7. 4.]] - Osnovana Matica srpska u [[Dubrovnik]]u. * [[11. 4.]] - Stotina jevrejskih naseljenika osnovala Ahuzzat Bayit, ubrzo preimenovan u [[Tel Aviv]]. * [[13. 4.]] - [[Incident 31. marta]] (po [[Rumi kalendar]]u) - ~~brzo~~neuspela ~~suzbijeni udar~~pobuna protiv [[Mladoturci\|Mladoturaka]] u korist sultana [[Abdul Hamid II\|Abdul Hamida II]]. * [[14. 4.]] - [[Tomaš Masarik]] stigao u Zagreb povodom Veleizdajničkog procesa (posetiće i Beograd). * 14. 4. - Počinje [[Adanski masakr]] (ili Kilikijski pogrom) protiv Jermena u toj osmanskoj provinciji. * 14. 4. - Osnovana ''[[Anglo-Persian Oil Company]]'', predak British Petroleuma. * [[15. 4.]] - Statut za autonomnu upravu muslimanskih vjerskih i vakufsko-mearifskih poslova sankcionisan od cara [[Franjo Josip I.\|Franje Josipa]] - ostvarena muslimanska vjersko-prosvetna autonomija u BiH. * 15. 4. - Srpska vlada otkazala sve sporazume sa AU od 1881 (ponovo carinski rat). * [[18. 4.]] - Beatifikovana [[Jovanka Orleanka]]. * [[19. 4.]] - Probni let balona "Srbija" iznad Augsburga, prvi let nekog srpskog vazduhoplova. * [[20. 4.]] - Gladys Smith, poznatija kao [[Mary Pickford]], snimila prvu filmsku ulogu. * [[25. 4.]] - Mladoturci [[Mahmud Ševket-paša\|Mahmud Ševket-paše]] zauzeli sultanovu palatu i razoružali njegovu albansku gardu. * [[26. 4.]] - Ugarski premijer [[Sándor Wekerle]] dao ostavku, kriza traje do sledećeg januara. * 26. 4. - Jezična naredba austrijskog ministra [[Richard von Bienerth-Schmerling\|Bienertha]] kojom je [[hrvatski jezik]] uveden u potpunosti kao [[službeni jezik]] u [[Kraljevina Dalmacija\|Dalmaciji]].<ref>[http://web.archive.org/web/20090222022731/http://gimnazija.hr/?200_godina_gimnazije:OD_1897._DO_1921. Gimnazija Vladimira Nazora, Zadar] Gimnazija s hrvatskim nastavnim jezikom 1897. – 1921</ref> * [[27. 4.]] - Glasanjem parlamenta zbačen sultan [[Abdul Hamid II]], postavljen njegov brat [[Mehmed V]] (- stoji do [[1918]]. kao figura iza [[Tri paše\|Trojice paša]]);. ~~bivši~~Bivši sultan poslat u Solun. === Maj/Svibanj === Linija 86 ⟶ 91: * 2. 7. - Demonstriran [[Haber-Boschov proces]]. * [[9. 7.]] - Španci ulaze u [[Drugi rifski rat]] u severnom Maroku. * [[13. 7.]] - ~~Iranski~~Pristalice ustava ulaze u Teheran a šah [[Muhamed Ali-šah Kadžar]] pobegao u rusku ambasadu, tri dana kasnije [[Iranski parlament\|medžlis]] izabrao [[Ahmed-šah Kadžar\|Ahmed-šaha]], poslednjeg iz dinastije (do [[1921]]). * [[14. 7.]] - [[Theobald von Bethmann Hollweg]] je novi nemački kancelar (do [[1917]]). * [[16. 7.]] - Osnovana buduća auto-kompanija [[Audi]].

1909 – razlika između verzija