Programska muzika – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
mNema sažetka izmjene |
d |
||
Red 1:
'''Programska muzika''', muzička dela inspirisana i stvorena na osnovu izvesnog sadržaja iz oblasti legende, literature, istorije, drugih umetnosti ili prirodnih pojava. Sa tim u vezi, programska dela uvek nose naslov iz kojeg se vidi sadržaj, slika ili raspoloženje obrađeno u delu. Nasuprot programskoj muzici uobičajno je postaviti [[apsolutna muzika|apsolutnu muziku]]. Dela [[apsolutna muzika|apsolutne muzike]] nemaju program iz spoljašnjeg sveta. Ona nose čisto muzičke naslove koji ne pokazuju direktnu vezu sa nekim konkretnim sadržajem van muzike. Takvi su nazivi: [[prelid]], [[tokata]], [[fuga]], [[sonata]], [[simfonija]], [[koncert]] i dr. Etimološka veza tih termina sa nekim pojmom određenog značenja je samo istorijska, a sadržaj takvog dela razvija se po unutrašnjoj logici konstrukcije muzičkog tkiva. Mada se kod
Programnost se u muzici može izraziti na više načina, među kojima se dva bitno razlikuju jedan od drugog. Prvi i ujedno najjednostavniji je tonsko slikanje, oponašanje zvučnih pojava iz prirode i života (cvrkutanje ptica, žuborenje potoka, huka talasa, sevanje munje). Tu program ne zadire dublje u muzičko delo, ne postaje muzički materijal, već je slučajan otisak, sličan fotografiji. U takvim zvučnim slikama većinom se ispoljava tehnička veština kompozitora, naročito u orkestarskim delima. Oponašanje zvukova obilato se upotrebljava u tzv. primenjenoj muzici, na primer za film. Drugi oblik programske muzike je dočaravanje nekog vanmuzičkog sadržaja čisto muzičkim jezikom, oslobođenim od konkretnih asocijacija koje izaziva oponašanje zvukova; kompozitor prenosi u muziku raspoloženja koja doživljava u vezi sa tim spoljnim sadržajem. U tom se slučaju često služi simbolima, koji nisu elementi tonskog slikanja, već muzički motivi, uslovno vezani za neku pojavu ili raspoloženje. Tako signal na [[truba|trubi]] podseća na vojničku trubu, na boj, herojstvo i pobedu, rog na atmosferu u šumi i lov, a mirna melodija na [[flauta|flauti]] na pastoralne prizore.
| |||