Atenska kuga – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
|||
Red 1:
'''Atenska kuga''' je naziv za [[epidemija|epidemiju]] zarazne bolesti koja je godine [[430. pne.]] pogodila [[Antička Grčka|starogrčki]] [[polis]] [[Atena|Atenu]]. Historičari procjenjuju da od bolesti umrla oko trećina stanovnika grada, a među žrtvama je bio i veliki atenski državnik [[Periklo]]. Jedan od Atenjana koji je obolio, ali se kasnije oporavio, bio je i [[Tukidid]], koji je u ''[[Historija Peloponeskog rata|Historiji Peloponeskog rata]]'' ostavio detaljan opis bolesti i njenih posljedica na atensko društvo. Atensku kugu dio historičara smatra završetkom tzv. [[Zlatno doba Atene|Zlatnog doba Atene]], odnosno razlogom zašto je Atena izgubila peloponeski rat i prestala biti dominantnom silom među grčkim polisima.
== Antički opisi
Prema Tukididovim navodima, bolest se prvi put pojavila u [[Etiopija|Etiopiji]], a potom proširila na [[Drevni Egipat|Egipat]] i [[Drevna Libija|Libiju]] da bi na kraju pogodila i grčki svijet. U trenutku izbijanja zaraze, Atena je bila pod opsadom [[sparta]]nske vojske koja je drugu godinu zaredom upala u [[Atika|Atiku]] i pustošila tamošnja polja i naselja. Periklova strategija je bila izbjegavanje kopnenog sukoba sa nadmoćnim Spartancima, odnosno korištenje nadmoćne atenske flote koja je Spartu i njene saveznike trebala iscrpiti pomorskom blokadom. Atena je, s druge strane, zahvaljujući floti i [[Dugi zidovi|Dugim zidovima]] koji su grad spajali s lukom [[Pirej]] mogla računati na stalnu opskrbu hranom i drugim potrepštinama. Međutim, takva je strategija s druge strane iza gradskih zidina dovela gotovo cjelokupno ruralno stanovništvo te grad učinila prenapučenim, dovela do pada [[higijena|higijenskih]] standarda te tako stvorila povoljne uvjete za izbijanje bolesti.
Bolest je, prema Tukididovim navodima, izbila u Pireju, a potom se proširila na ostatak grada. Njeno izbijanje i simptomi su iznenadili građane, pogotovo činjenica da je napadala inače zdrave i snažne osobe. Simptomi su uključivali glavobolje, visoku temperaturu, zapaljenje očiju, jezika i sluzokože, koje je slijedio kašalj i crveni osip po koži, a potom kašalj i na kraju proljevi
Tukidid osim same bolesti navodi kako je ona izazvala potpuni kolaps društvenog morala i vrijednosti u Ateni, odnosno Atenjani su, vidjevši kako umiru i "kreposni" i "nekreposni" sugrađani, zaključili da su ih bogovi napustili, odnosno da ih više ne moraju poštovati njihove zakone. Zato se počelo [[hedonizam|hedonistički]] živjeti "za danas", odnosno trošiti umjesto štedjeti. Isto tako je, s obzirom na izvjesnost smrtonosne zaraze, prestala svaka briga o bolesnicima, koji su najčešće umirali po kućama napušteni od prijatelja i porodice ili puzajući po ulicama u potrazi za vodom i hranom. Isto tako su prestali svi vjerski rituali, a umrli su se sahranjivali na najjednostavniji način, najčešće bacanjem na velike pogrebne lomače.
Procjenjuje se kako je tokom epidemije umrlo 30.000 ljudi - što vojnika, što mornara, što običnih građana. Iako je Atena oslabila, epidemija ju je na trenutak spasila od spartanske opsade. Vidjevši velike lomače, kao i čuvši vijesti o sveopćem pomoru, Spartanci su se uplašili da bi i sami mogli biti zaraženi, te su napustili Atiku.
Usprkos toga, epidemija je svejedno pogodila i druge grčke gradove, uključujući Spartu. Sljedeće godine je u Ateni došlo do još jedne manje epidemije, kojoj je podlegao Periklo, a još jedna je zabilježan i [[428. pne.|428]]/[[427. pne.]]. Vjeruje se da su posljedice bile manje, zbog ranije stečenog imuniteta kod najvećeg dijela stanovništva.
== Eksterni linkovi ==
| |||