Wikipedija

Andrija Hebrang (stariji) – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
→‎Porodica: Nacionalistički? Izvor?
Nema sažetka izmjene
Red 1:
{{Radovi}}
{{Infokutija biografija
|ime = Andrija Hebrang
Linija 7 ⟶ 8:
|ime_po_rođenju =
|datum_rođenja = {{birth date|1899|10|22|df=y}}
|mjesto_rođenja = [[Bačevac]] pokraj [[Virovitica|Virovitice]], [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarska Monarhija]]
|datum_smrti = {{death date and age|1949|6|11|1899|10|22|df=y}}
|mjesto_smrti = [[Beograd]], [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|FNR Jugoslavija]]
Linija 34 ⟶ 35:
|prethodnik =
|nasljednik =
|partija = [[Savez komunista Hrvatske|KPH]] ([[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]])
|partija =
|suparnici =
|odbori =
Linija 41 ⟶ 42:
|partner =
|djeca = Dunja Hebrang<br />[[Andrija Hebrang (sin)|Andrija Hebrang]]<br />[[Branko Hebrang]]<br />Dragan Stanić<br /><small>(posinak)</small>
|roditelji = Andrija Hebrang<br />Anđa (Strasser-) Hebrang
|rodbina =
|pozivni_znak =
Linija 51 ⟶ 52:
}}
 
'''Andrija Hebrang''' ([[Bačevac]], [[21. 9.]] [[1899]] — [[1949Beograd]]), je[[11. bio6.]] [[1949]]), [[Hrvati|hrvatski]] i [[Jugoslaveni|jugoslavenski]] političar, član [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|Centralnog komiteta]] (CK) KPJ[[Komunistička partija Jugoslavije|Komunističke partije Jugoslavije]] (KPJ) i ministar u vladi [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|FNRJFNR Jugoslavije]].
 
== Biografija ==
=== Podrijetlo i školovanje ===
RođenAndrija Hebrang je [[rođen 21. 9.]] [[1899]]. godine u selu Baćevac, kod [[Virovitica|Virovitice]], u hrvatsko-[[Židovi u Hrvatskoj|židovskoj]] obitelji Andrije Hebranga i Anđe-Cecilije rođene Strasser.<ref name="NKK">[[Nada Kisić Kolanović]], "Hebrang - Iluzije i otrežnjenja", Institut za suvremenu povijest, Zagreb, 1996., str. 15., ISBN 953-6324-04-0</ref> Školovao se u trgovačkoj školi u [[Ugarska|ugarskom]] [[Pečuh]]u za vrijeme [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarske Monarhije]].<ref name="pk">Pavle Kalinić, 1991, str. 16-41</ref>
 
=== Partijski rad ===
Član [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]] je od osnivanja [[1919]]. godine. Godine [[19231921]] tokom služenja vojske u [[Niš]]u, osuđen je na šest mjeseci zatvora, zbog nepoštovanja pretpostavljenih u vojsci. Godine [[1923]] se vratio u [[Zagreb]], ali je tamo vrlo brzo stavljen pod prismotru policije, zbog sudjelovanja u demonstracijama i aktivnosti u sindikalnim pokretima. Tih godina, u [[Zagreb]]u, upoznaje [[Josip Broz Tito|Josipa Broza Tita]]. Godine [[1928]]. upućen je u [[Berlin]], na savjetovanje jugoslavenskih komunista, ali je na tom putu uhapšen. Osuđen je na tri mjeseca, ali je posle žalbenog postupka pušten. Nedugo posle toga ponovno je uhapšen i zatvoren zbog ilegalnih aktivnosti. U zatvoru je dočekao uvođenje [[Šestojanuarska diktatura|šestojanuarske diktature]], kada je sa svojim suradnicima predat sudu u [[Beograd]]u. Na suđenju se Hebrang izjasnio kao [[Komunizam|komunista]] iz uvjerenja, a ne kao član [[Komunistička partija Jugoslavije|Partije]]. Zbog komunističke delatnosti osuđen je na 12 godina zatvora. Najpre je bio u zatvoru u [[Lepoglava|Lepoglavi]], a potom u [[Sremska Mitrovica|Sremskoj Mitrovici]], gde je od strane drugova iz [[Komunistička partija Jugoslavije|Partije]] proglašen [[trockizam|trockistom]].▼
 
Član [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]] je od osnivanja [[1919]]. godine. Godine [[1921]]. tokom služenja vojske u [[Niš]]u, osuđen je na šest mjeseci zatvora, zbog nepoštovanja pretpostavljenih u vojsci.
 
▲Godine [[1923]]. se vratio u [[Zagreb]], ali je tamo vrlo brzo stavljen pod prismotru policije, zbog sudjelovanja u demonstracijama i aktivnosti u sindikalnim pokretima. Tih godina, u [[Zagreb]]u, upoznaje [[Josip Broz Tito|Josipa Broza Tita]]. Godine [[1928]]. upućen je u [[Berlin]], na savjetovanje jugoslavenskih komunista, ali je na tom putu uhapšen. Osuđen je na tri mjeseca, ali je posle žalbenog postupka pušten. Nedugo posle toga ponovno je uhapšen i zatvoren zbog ilegalnih aktivnosti. U zatvoru je dočekao uvođenje [[Šestojanuarska diktatura|šestojanuarske diktature]], kada je sa svojim suradnicima predat sudu u [[Beograd]]u. Na suđenju se Hebrang izjasnio kao [[Komunizam|komunista]] iz uvjerenja, a ne kao član [[Komunistička partija Jugoslavije|Partije]]. Zbog komunističke delatnosti osuđen je na 12 godina zatvora. Najpre je bio u zatvoru u [[Lepoglava|Lepoglavi]], a potom u [[Sremska Mitrovica|Sremskoj Mitrovici]], gde je od strane drugova iz [[Komunistička partija Jugoslavije|Partije]] proglašen [[trockizam|trockistom]].
 
=== Drugi svjetski rat ===
Početkom [[1941]]. godine izlazi iz zatvora i vraća se u [[Zagreb]], gde u septembru postaje član [[Glavni štab NOV i PO Hrvatske|Operativnog rukovodstva za Hrvatsku]]. Krajem februara [[1942]]. godine hapsi ga [[Ustaše|ustaška]] policija. Prilikom hapšenja je pružio otpor i bio ranjen u glavu (''prema nekim izvorima pokušao je samoubistvo''). Posle liječenja poslat je u zatvor na Trgu Kulina bana, a potom u [[logor Stara Gradiška]]. Nedugo posle prelaska u [[Logor Stara Gradiška|Staru Gradišku]] razmenjen je, zajedno sa još 29 partizana, za dvojicu [[Ustaše|ustaških]] prvaka koje su [[narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije|partizani]] zarobili.
 
Po izlasku iz zarobljeništva preuzima dužnost političkog sekretara [[Centralni komitet|CK]] [[Savez komunista Hrvatske|KP Hrvatske]]. Sudjelovao je, kao predstavnik [[Hrvatska|Hrvatske]], na Prvom zasedanju [[Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije|AVNOJ]]-a u [[Bihać]]u, novembra [[1942]]. godine. Jedan je od osnivača [[Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Hrvatske|Zemaljskog antifašističkog veća narodnog oslobođenja Hrvatske]]. U svojim nastupima isticao je [[Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Hrvatske|ZAVNOH]] kao izraz hrvatske suverenosti i tijelo nadležno za donošenje svih odluka koje se odnose na [[Hrvatska|Hrvatsku]].
 
=== Poslije rata ===
 
{{citat|Druže Bevc, ti znaš da smo mi na sastanku Politbiroa donijeli između ostalog i odluku o slanju delegacije u Sovjetski Savez. Međutim, i pored te naše potpuno jasne odluke drug Stari je izmijenio sve. Kao što znaš, to mu nije prvi put. Jedanput tome treba stati na put. Ja bih da o tome porazgovaramo.<ref name="Ćuruvija"/>|Hebrangovo pismo Kardelju}}
 
U vladi [[Josip Broz Tito|Tito]]-[[Ivan Šubašić|Šubašić]] imenovan je za ministra industrije, ali je posle godinu dana smenjen i isključen iz [[Centralni komitet|CK]] [[Komunistička partija Jugoslavije|KPJ]], zbog sukoba oko koncepcije državnog razvoja [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|FNRJ]].
 
1946. godine Hebrang je pisao Kardelju o samovolji Tita i nepoštovanju odluka Politbiroa. Predlagao je Kardelju da se vide i porazgovaraju šta da se radi. Kardelj je to pismo, međutim, odnio Titu i, po mišljenju Vlada Dapčevića, "to je bila smrtna presuda za Hebranga".<ref name="Ćuruvija">[http://www.partijarada.org/Arhiv/IB-JVD.pdf Slavko Ćuruvija: Ja, Vlado Dapčević]</ref>
 
=== Hapšenje i smrt ===
Aprila [[1948]]. godine je stavljen u kućni pritvor, u svojoj kući u [[Beograd]]uBeogradu, a [[7. 5.]] je uhapšen i izveden na saslušanje pred [[komunistička partija Jugoslavije|partijsku]] komisiju. Saslušanje pred [[Komunistička partija Jugoslavije|Partijskom]] komisijom se odvijalo u jednoj kući u [[Sremska Kamenica|Sremskoj Kamenici]]. Pored Hebranga tu se nalazio i [[Sreten Žujović|Sreten Žujović Crni]], član [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|CK KPJ]]. Kuća je bila dobro čuvana, pred nju su postavljeni stražari i protiv-avionsko oružje, jer su tih dana [[Beograd]]om kružile glasine da [[sovjetski Savez|sovjetski]] agenti nameravaju oteti optužene.▼
 
▲Aprila [[1948]]. godine je stavljen u kućni pritvor, u svojoj kući u [[Beograd]]u, a [[7. 5.]] je uhapšen i izveden na saslušanje pred [[komunistička partija Jugoslavije|partijsku]] komisiju. Saslušanje pred [[Komunistička partija Jugoslavije|Partijskom]] komisijom se odvijalo u jednoj kući u [[Sremska Kamenica|Sremskoj Kamenici]]. Pored Hebranga tu se nalazio i [[Sreten Žujović|Sreten Žujović Crni]], član [[Centralni komitet Saveza komunista Jugoslavije|CK KPJ]]. Kuća je bila dobro čuvana, pred nju su postavljeni stražari i protiv-avionsko oružje, jer su tih dana [[Beograd]]om kružile glasine da [[sovjetski Savez|sovjetski]] agenti nameravaju oteti optužene.
 
[[Komunistička partija Jugoslavije|Partijska]] komisija je tvrdila da poseduje saznanja o Hebrangovoj saradnji sa [[Ustaše|ustašama]] i to kroz navodno potkazivanje zagrebačkih komunista, tokom okupacije, kao i da je bio [[sovjetski Savez|sovjetski špijun]], zbog podrške rezolucije [[Informbiro]]a i odavanja tajni [[Sovjetski Savez|Sovjetima]]. Povodom njegovog hapšenja [[sovjetski Savez|sovjetski]] amabasador je protestvovao i tražio da njihovi predstavnici budu prisutni prilikom ispitivanja, ali su zahtjevi odbijeni.{{fact}}
Linija 86 ⟶ 83:
 
== Rehabilitacija ==
Odlukom [[Hrvatski sabor|Sabora Republike Hrvatske]] [[1992]]. godine je politički rehabilitiran i proglašen žrtvom „komunističkog režima“.▼
 
▲Odlukom [[Hrvatski sabor|Sabora Republike Hrvatske]] [[1992]]. godine je politički rehabilitiran i proglašen žrtvom „komunističkog režima“.
 
== Porodica ==
Njegov sin [[Andrija Hebrang (sin)|Andrija Hebrang]] je postao istaknuti političar u Republici [[Hrvatska|Hrvatskoj]].▼
 
== Reference ==
▲Njegov sin [[Andrija Hebrang (sin)|Andrija Hebrang]] je postao istaknuti političar u Republici Hrvatskoj.
{{reflist}}
 
== IzvoriLiteratura ==
{{Izvori}}
{{Portal NOB}}
* {{Citiranje knjige|last=Kalinić|first=Pavle|title=Andrija Hebrang: svjedoci govore|year=1991|publisher=Azur Journal|location=Zagreb|isbn=|ref=harv}}
 
{{Lifetime|1889|1949|Hebrang, Andrija (otac)}}
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Andrija_Hebrang_(stariji)