|
|opis=Sv. Justin Popović na fotografiji
|mjesto_rođenja=[[Vranje]], [[Kraljevina Srbija]]
|mjesto_smrti=[[Vranje]], [[Socijalistička Republika Srbija|SR Srbija]], [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|SFRJ]]
|titula=Sveti [[jerarh]]
|datum_kanonizacije=2. maj 2010
}}
'''Justin Popović''' ([[Vranje]], [[25. 3.|25. mart]]/[[6. 4.|6. april]] [[1894]] – [[manastir Ćelije]], [[25. 3.|25. mart]]/[[7. 4.|7. april]] [[1979]]) je novokanonizovani srpski svetitelj. Bio je arhimandrit [[manastir Ćelije|manastira Ćelije]], doktor [[teologija|teologije]], profesor [[BeogradskiUniverzitet univerzitetu Beogradu|Beogradskog univerziteta]] i duhovnik.
Bio je veliki protivnik [[ekumenizam|ekumenizma]] u pravoslavlju nazivajući ga imenom ''„svejeres“''. Svoje stavove o tome izneo je u knjizi ''„Pravoslavna crkva i ekumenizam“''.
== Život ==
Blagoje Popović je rođen u [[Vranje|Vranju]] [[6. april4.|6. aprila]]a ([[25. mart3.|25. marta]]a po [[Julijanski kalendar|starom kalendaru]]) [[1894]]. godine od oca Spiridona i majke Anastasije. Familija Popovića je kroz generacije bila sveštenička, jedino je Blagojev otac Spiridon bio samo crkvenjak. Blagoje je bio najmlađe dete, a imao je starijeg brata Stojadina i sestru Stojnu. Pohađao je devetorazrednu beogradsku Bogosloviju, gde je upoznao i Milana Đorđevića, potonjeg episkopa dalmatinskog Irineja. Kao mlad bogoslov, Blagoje je pored svetootačkih dela čitao najviše [[Fjodor Mihajlovič Dostojevski|Dostojevskog]]. Brat Stojadin, kao student prava je izgubio nesrećnim slučajem život, ispavši iz voza pri jednom svome povratku sa studija kući. Blagoje tada svima otvoreno govori da želi ceo svoj život da posveti [[Bog]]u da bi bio što bliži njemu i svome bratu. Roditelji mu se protive toj želji i pokušavaju da spreče dete da ode u monahe.
Tokom [[Prvi svetskisvjetski rat|Prvog svetskog rata]] Blagoje biva mobilisan u ''„đačku četu“'' pri vojnoj bolnici u [[Niš]]u, a kasnije se zajedno sa vojskom i sveštenstvom povlače preko [[Albanija|Albanije]]. Stigavši u [[Skadar]], Blagoje moli [[Patrijarh srpski Dimitrije|patrijarha Dimitrija]] za monaški postrig, patrijarh blagosilja i bogoslov Blagoje postaje [[monah]] Justin. Tadašnja vlast prebacuje jednim starim brodom bogoslove do [[Bari]]ja, a posle toga preko [[Pariz]]a, bogoslovi stižu u [[London]] gde ih prihvata [[Nikolaj Velimirović]]. Iz [[Engleska|Engleske]] gde je sa grupom bogoslova privremeno smešten, blagoslovom patrijarha srpskog Dimitrija, Justin prelazi u Duhovnu akademiju u [[PetrogradSankt Peterburg|Petrogradu]]u. Zbog nemira koji su nadolazili, bogoslovi su [[1916]]. godine povučeni nazad u Englesku. U Engleskoj, Justin studira teologiju na [[Univerzitet u Oksfordu|Oksfordu]] i sam se izdržava. Svoju kritiku zapadnog sveta izložio je u svojoj doktorskoj tezi ''„Religija i filosofija Dostojevskog“'', koja nije prihvaćena. Bez diplome se vraća u Srbiju [[1919]]. godine. Patrijarh Dimitrije ga ubrzo po povratku šalje u [[Grčka|Grčku]]. Postao je stipendista [[Svetisveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve|sinoda SPC]]. Za vreme jednoga kratkoga boravka kući, biva promovisan u čin [[jerođakon]]a. U Grčkoj upoznaje tamošnji svet. Na njega je posebno utisak ostavila jedna starija baka, Grkinja, kod koje je stanovao. Za nju je rekao da je od nje više naučio nego na celom Univerzitetu. Često je kao jerođakon sasluživao u grčkim [[hram]]ovima.
U [[AtinaAtena|Atini]] stiče doktorat teologije. Sveti sinod mu najednom uskraćuje stipendiju, pred sam doktorat. Morao je [[1921]]. godine da se povuče u Srbiju i postane nastavnik karlovačke bogoslovije. Predavao je Sveto pismo Novoga zaveta, Dogmatiku i Patrologiju. Tu prima jeromonaški čin. Vremenom postaje urednik pravoslavnoga časopisa ''„Hrišćanski život“''. Poznati su njegovi članici ''„Sa uredničkog stola“''. Ponekad mu je pero ''„bilo oštrije“'' i doticalo se i nekih tadašnjih nepravilnosti u [[klirsveštenstvo|kliru]]u SPC i bogoslovskim školama. U karlovačkoj bogosloviji (u koju je u međuvremeno bio premešten), neko mu krade sa radnoga stola doktorsku disertaciju o gnoseologiji Sv. Isaka Sirijskog i Sv. Makarija Egipatskog. Ali je za par dana napisao okvirno istu disertaciju ''„Problem ličnosti i poznanja po učenju Sv. Makarija Egipatskog“'' i doktorira u Atini, 1926. godine. Ubrzo potom proteran je iz Karlovačke bogoslovije u [[Prizren]], gde je proveo oko godinu dana, tačno onoliko vremena koliko je trebalo da se časopis ''„Hrišćanski život“'' ugasi.
U to vreme na Zapadu, u [[Češka Republika|Češkoj]] javlja se pokret pravoslavaca. Justin biva izabran za pomoćnika vladici [[Josif Cvijović|Josifu Cvijoviću]] u misiji u Prikarpatskoj Rusiji. Ubrzo ga je Sinod odlučio postaviti za [[episkopepiskopos|episkopa]]a. On je to odbio uz obrazloženje da je nedostojan tog čina. Posle toga je postavljen za profesora [[Bitoljska bogoslovija|Bitoljske bogoslovije]]. Na bogosloviji je bio u vezi sa vladikom Nikolajem i [[Jovan Šangajski|Jovanom Šangajskim]]. Zajedno sa arhijerejima [[Srpska pravoslavna crkva|SPC]] borio se protiv uvođenja [[Konkordat]]a u Srbiju 1936. godine. Često je pomagao i pisao pohvalno o bogomoljačkom pokretu koji je vodio Nikolaj i bio satrudnik na misionarskom polju sa izbeglim pravoslavnim Rusima, ispred crvene revolucije.
Od [[1934]]. je profesor Bogoslovskog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Zajedno sa [[Branislav Petronijević|Branislavom Petronijevićem]] osnovao je [[Srpsko filozofsko društvo]] [[1938]]. u Beogradu. Bavio se prevođenjem bogoslovsko-asketske i svetootačke literature.
Po izbijanju [[Drugi svetskisvjetski rat|Drugog svetskog rata]], otac Justin boravi po mnogim manastirima. Najviše vremena je provodio u ovčarsko-kablarskim manastirima, u kojima je i uhapšen posle rata od strane komunističkih vlasti. Posle pritvora, premestio se u [[manastir Ćelije]] kod Valjeva. U Ćelije je došao [[1948]]. godine po blagoslovu vladike šabačko-valjevskog Simeona i mati igumanije Sare, koja je došla sa nekoliko svojih sestara iz [[manastir Ljubostinja|manastira Ljubostinje]] u [[manastir Ćelije|Ćelije]], nekoliko godina ranije.
U [[manastir Ćelije|Ćelije]] je došao 28. maja 1948. godine, prognan sa Bogoslovskog fakulteta. Preko trideset godina je proveo u Ćelijama, učinivši ih jednim od najpoznatijih srpskih manastira. Ćelije tada postaju mesto hodočašća za mnoge koji su želeli da ga vide i dobiju duhovne savete.<ref>[http://www.manastir-lepavina.org/vijest.php?id=4697 Sećanje na oca Justina]</ref> Među najznačajnije njegove učenike ubrajaju se: mitropolit crnogorsko-primorski [[Amfilohije Radović]], umirovljeni episkop zahumsko-hercegovački i primorski [[Atanasije Jevtić]], episkop raško-prizrenski [[Artemije Radosavljević]] i episkop bački [[Irinej Bulović]]. Na Bogoslovskom fakultetu predavao je i [[patrijarh srpski Pavle|patrijarhu Pavlu]] Dogmatiku.
Otac Justin je se upokojio u isto vreme i u isti dan kada je i rođen — na praznik [[Blagovijest|Blagovesti]] [[7. april4.|7. aprila]]a ([[25. mart3.|25. marta]]a) [[1979]]. godine. Njegov grob, koji se nalazi u neposrednoj blizini manastirske crkve, i danas privlači posetioce i poštovaoce.
== Djela ==
Ubrzo posle Prvog svetskog rata javio se knjigom ''„Filozofija i religija F. M. Dostojevskog“'' (1923). Po oceni nekih ovo delo Justinovo je jedna od prvoklasnih i najboljih studija uopšte o genijalnom ruskom piscu.
Justin Popović, koji je u međuvremenu postao profesor dogmatike na Teološkom fakultetu, svoju temu o Dostojevskom je unekoliko proširio u novoj knjizi pod naslovom ''„Dostojevski o Evropi i Slovenstvu“'' (1940). Religiozna misao ruskog pisca poslužila je Justinu Popoviću da reinterpretira religioznu filozofiju pravoslavlja. Postavljajući u novim uslovima, pred [[Prvi svjetski rat|Prvi svetski rat]], pitanje odnosa Evrope i slovenstva, kojom su se bavili još slovenofili, bliski Dostojevskom, Justin Popović je posredno otvarao i srpsko pitanje. Bilo je to pred sam početak Drugog svetskog rata.
[[Datoteka:Grob oca Justina Popovica.JPG|thumb|175px|Grob svetog Justina u manastiru Ćelije]]
== Nasleđe ==
Dana [[2. maj5.|2. maja]]a [[2010]], odlukom [[Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve|Svetog arhijerejskog sabora SPC]] Justin Popović kanonizovan je u red svetitelja SPC zajedno sa [[Simeon Dajbabski|Simeonom Dajbabskim]] u [[Hram Svetog Save|Hramu Svetog Save]] na [[Vračar]]u.
U [[Valjevo|Valjevu]] postoji Duhovna biblioteka ''„Otac Justin“''.
| 