Efes – razlika između verzija

== Istorija ==

Sudeći po starim legendama, Efes su osnovale žene ratnice, poznate kao Amazonke. Za ime grada se smatra da potiče od reči "apas", ime grada u "Kraljevstvu Arzava", što u prevodu znači "Grad Majke Boginje". Efes je naseljen još od kraja [[brončano doba|bronzanog doba]], ali je svoju lokaciju menjao nekoliko puta tekom svoje istorije u saglasnosti sa običajima i potrebama. Najverovatnije je da su Karijani i Leležani bili među prvim stanovnicima grada. Misli se da su [[Jonjani|Jonske]] migracije počele oko 1200. pre n.e. Po predanju, grad je osnovan po drugi put od strane Androkla, sina Kodra, kralja [[Atena|Atine]], na obali mesta gde se [[Kajster]] uliva u more. Jonski gradovi koji su nastali početkom jonskih migracija ujedinili su se u konfederaciju pod vođstvom Efesa. Region je uništen za vreme invazije Cimeriana početkom 7. veka pre n.e. Pod vladavinom Lidijalidijskih kraljeva, Efes je postao jedan od najbogatijih gradova u mediteranskom svetu. Poraz [[Lidija|lidijskog]] kralja [[Krez]]a od [[Kir]]a, kralja [[Perzija|Persije]], otvorio je put za persijsku hegemoniju duž celog priobalskog regiona [[Egejsko more|Egeja]]. Početkom 5. veka pre n.e. kada su se jonski gradovi pobunili protiv Persije, Efes se brzo odvojio od ostalih gradova, i tako uspeo izbeći uništenje.

 

Efes je ostao pod persijskom vladavinom sve do dolaska [[Aleksandar Veliki|Aleksandra Velikog]] 334. pre n.e, koji je ušao u Efes posle 50 godina mirnog vremena. [[Lizimah]], koji je bio jedan od dvanaest generala Aleksandra Velikog i koji je postao vladar regiona posle Aleksandrove smrti, rešio je da obnovi i razvije grad, koji je nazvao Arsineja, po njegovoj ženi Arsinoe. Izgradio je novu luku i odbrambene zidove na planinama Panajir i Bulbul, pomerajući ceo grad jugozapadno. Uvidevši, međutim, da Efešani nerado napuštaju svoj stari grad, blokirao je sistem za navodnjavanje za vreme jedne velike oluje uništavajući kuće i terajući stanovnike da se presele. 281. pre n.e. grad je ponovo osnovan pod imenom Efes i postao jedan od najvažnijih trgovačkih luka na Mediteranu. U Efesu je rođen i živeo poznati filozof [[Heraklit]].